Skírnir - 01.04.2007, Blaðsíða 88

Hvar hafa kjör hinna tekju lægstu batn a› mest?
Sí› an skul um vi› sko›a flró un ina sí› ustu ára tugi. A› al at ri› i› er ef
til vill ekki, hvar hin ir verst settu eru stadd ir, held ur á hva›a lei›
fleir eru. Stef án Ólafs son pró fess or hef ur lagt fyr ir sig rann sókn ir á
kjör um fá tæks fólks. Hann ger ir grein ar mun á eng il sax neska kerf -
inu, sem Banda ríkja menn, Bret ar, Kanada menn, Írar, Ástr al ir og
N‡sjá lend ing ar búi vi›, og hinu nor ræna, sem Nor› ur landa fljó› -
irn ar, ef til vill a› Ís lend ing um und an skild um, hafi gert sér. Eng il -
sax neska kerf i› ein kenn ist a› sögn Stef áns af mik illi ver› mæta -
sköp un og ójafnri tekju skipt ingu. Til dæm is eru lífs kjör í Banda -
ríkj un um ein hver hin bestu í heimi, eins og flau mæl ast í vergri
lands fram lei›slu á mann, en tekju mun ur ríkra og fá tækra mik ill.
Tekju skipt ing in er miklu jafn ari á Nor› ur lönd um, flótt fla› hafi a›
sögn Stef áns (1997) ekki kost a› minni ver› mæta sköp un, svo a›
heit i› geti. Vel er búi› a› fá tæku fólki á Nor› ur lönd um, og fla› er
minni hluti íbú anna en ví› ast ann ars sta› ar sam kvæmt skil grein -
ingu Stef áns, en hún er, a› fólk sé fá tækt, ef tekj ur fless eru inn an
vi› helm ing ur af svoköll u› um mi› tekj um íbú anna, en mi› tekj ur
eru flær tekj ur, sem skipta íbú un um í tvo jafn stóra hópa. Oft er
heppi legra a› nota mi› tekj ur í sam an bur›i hópa og landa en me› -
al tals tekj ur, flví a› flá skekkja ekki mjög tekju há ir e›a mjög tekju -
lág ir hóp ar ni› ur stö› ur. Stef án hef ur lát i› í ljós áhyggj ur af flví, a›
tekju skipt ing sé or› in ójafn ari á Ís landi, flótt vissu lega hafi ver i›
hér ör hag vöxt ur. Hann bend ir á, a› á tíu ára tíma bil inu 1995–2004
hafi rá› stöf un ar tekj ur 10% tekju lægsta hóps ins hækk a› um 27%
eft ir skatt e›a 2,7% a› me› al tali á ári, en rá› stöf un ar tekj ur ann arra
tekju hópa miklu meira, sér stak lega hinna tekju hæstu. A› me› al tali
hafi rá› stöf un ar tekj ur al menn ings á flessu tíma bili hækk a› um
48% (Stef án Ólafs son 2006b).
Stef án Ólafs son ber tekju lægsta hóp inn á Ís landi sam an vi› a›ra
hópa hér me› hærri tekj ur. En spyrja má í anda Johns Rawls:
Hvern ig vegn ar fá tæku fólki á Ís landi í sam an bur›i vi› fá tækt fólk
í ö›r um lönd um? Ég sneri mér til hag deild ar Efna hags- og sam -
vinnu stofn un ar inn ar í Par ís, O. E. C. D. fiar voru til töl ur um
hannes hólmsteinn gissurarson88 skírnir
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 88