Skírnir - 01.04.2015, Qupperneq 14

• Ólafur Ragnar var formaður Alþýðubandalagsins 1987–1995.
Undir lok þess tímabils samdi hann nýja efnahagsstefnu fyrir Ís-
land sem flokkurinn lagði fram sem stefnu sína í þingkosningum
árið 1995. Út var gefin sérstök bók, Útflutningsleiðin (1994) sem
lýsti stefnunni. Þar segir að valið standi á milli þriggja leiða við
hagstjórn á Íslandi: Samdráttarleið sem ættuð væri frá hug -
mynda smiðum frjálshyggjunnar í Bretlandi og Bandaríkjunum;
Þenslu leið sem oft hefði verið farin hér á landi og orsaki óða -
verðbólgu með víxlverkan verðlags og launa. Útflutningsleiðin
væri hins vegar nýmæli sem „fléttar saman sókn í atvinnulífi,
ábyrga hagstjórn og félagslegar áherslur. Höfuðatriði er að auka
útflutningstekjur. Samstarf atvinnulífs, launafólks og stjórn-
valda er mikilvæg forsenda þess að árangur náist.“ (Útflutn-
ingsleiðin 1994: 41). „Útflutningsleiðin felur í sér að efla þurfi
rannsóknir, þróunarstarf og stuðning við frumkvöðla og ný
verkefni í atvinnulífinu, sértaklega á sviði útflutnings. […] Sam-
fara nýrri skipan í efnahagsstjórn Íslendinga verða raunveruleg
jafnaðarhyggja og víðtæk siðbót að ná að móta þjóðfélagið allt.
Án samspils atvinnumála, siðbótar og jafnaðar næst ekki var-
anlegur árangur.“ (Útflutningsleiðin 1994: 42).
Í bókinni var hvatt til uppstokkunar í fjármálakerfinu og varað við
hættu á auknum ójöfnuði:
„Auk nauðsynlegra skipulagsbreytinga er mikilvægt að nýr hugsunarháttur,
nýtt gildismat, aðhald og sparnaður setji svip á starfsemi og stjórnendur pen-
ingastofnana landsins. Bankarnir mega ekki vera skýr dæmi um flottræfils-
hátt, lúxus og ofurlaun. Bankastjórar og forstjórar lánasjóða verða að sýna
gott fordæmi. Þeir mega ekki vera yfirstétt sem býr við lífsstíl ofan og utan
við allt sem fólkið í landinu þekkir af eigin raun.“ (Útflutningsleiðin 1994: 78).
Eitt meginmarkmið Útflutningsleiðarinnar var að finna leið til að
efla þrótt og útflutningsgetu íslenskra fyrirtækja, fjölga fyrirtækjum
af ýmsu tagi og skjóta fleiri stoðum undir efnahagskerfi þjóðarinnar
með samvinnu einkaframtaks, samtaka launafólks og ríkisvaldsins.
Árið 1990 höfðu þessir aðilar samið um þjóðarsátt á vinnumarkaði.
Næst þurfti víðtæka samvinnu um aukinn útflutning, fjölþættara
atvinnulíf og trygga hagsæld. Annað markmið Ólafs Ragnars með
14 svanur kristjánsson skírnir
Skírnir vor 2015.qxp_Layout 1 16.4.2015 15:46 Page 14