Skírnir - 01.04.2015, Síða 99

99síðasta skáldsaga gunnars
torfskurðarmanninum er skýr og sjálfstæð eins og höggmynd, það
er ekkert sem stefnir út fyrir frásagnarrammann. Hreyfingin birtist
hér einungis sem ópersónulegur eiginleiki torfskurðarmannsins.
Formið fellur að efninu.
3 Brimhenduspeki
Það er fleira en sjaldséð orð, ófullkomnar setningar og snúin setn-
ingagerð sem veldur því að Brimhenda er seinlesin. Vandinn er ekki
bara leystur með orðsifjafræði, skilningi á setningagerð og -bygg-
ingu, ígrundun orðaraðar o.s.frv. Verkið er líka seinlesið vegna
spakmæla eða hinna spaklegu orða. Með réttu mætti ræða um Brim-
henduspeki á sama hátt og ræða má um Brimhendustíl og Brim-
hendumál. Hér eru dæmi:
[O]fmælt verður ekki aftur tekið. (7)
Belgs er þörf til að hlúa blómfræinu. (10)
Ömurlegt útlit gefur stundum aðra raun. (11)
Áfergja útilokar tign. (16)
Orðstír deyr aldregi, stendur skrifað og þykir á sannast. (20)
Ábyrgðarhluti að endurvekja það, sem eitt sinn hafði mistekizt. (27)
Athöfn … sérhver var umbun, er útheimti gagnumbun … (28)
Þeim, er kann að sjá og hlusta, opnar náttúran óðfús allar dyr á degi sem
nóttu. (42)
Hugarléttir er stundum þeim annmarka háður, að lyfta af áhyggjum meir
en góðu hófi gegnir … (66)
Jafnvel þar sem dauðaboði umhverfist í lífsvon, getur orðið úr ambaga. (66)
Annars örðugt að eiga sér félaga, er einskis þyrfti með. (76)
Vonbrigði er eitt, tregi annað og ólíkt. (77)
Andvarp getur verið örðugt að ráða. (80)
Töfrum dags og nætur verður ekki af kastað … (83)
Þegin kveðja veitir engin réttindi fram yfir undirtekt … (84)
Brimhenduspeki verður eingöngu numin með því að gefa gaum að
samhengi. Til dæmis má geta þess að fyrsta spakmælið hér að ofan
kjarnar inntak sögunnar þótt dágóða stund taki lesandann e.t.v. að
sjá að svo sé. Lífshlaup Sesars mótast að meira eða minna leyti af
því að Gudda gaddjaxl ofmælti um örlög hans og þegar hún loks
skírnir
Skírnir vor 2015.qxp_Layout 1 16.4.2015 15:47 Page 99