Skírnir - 01.04.2015, Page 138

ógn við lýðræðið og er til þess fallið að grafa undan því. Af þessum
sökum er mögulegt að stjórnarskrárferlið, sem ætlað var að styrkja
lýðræði með þátttöku almennra borgara og auka traust á Alþingi
eða stjórnvöldum, verði til þess að draga úr tiltrú almennings á slíkri
þátttöku í framtíðinni og veiki lýðræðislega vitund fólks þegar til
lengri tíma er litið.
5. Niðurlag
Að lokum er rétt að geta þess að þrátt fyrir veikleika sem hér hafa
verið tíundaðir hefði málið ekki þurft að bíða jafn mikið skipbrot
við lok kjörtímabilsins og raun ber vitni. Talsmenn málsins höfðu
nokkuð ólíka sýn á það hvað teldist árangur af starfi stjórnlagaráðs.
Sumir lögðu allt kapp á að frumvarpið yrði samþykkt í heild, helst
án nokkurra breytinga frá Alþingi, en aðrir voru þeirrar skoðunar
að það væri mikilsverður árangur þó ekki nema hluti frumvarpsins
fengi brautargengi undir lok kjörtímabilsins. Má þar nefna ákvæði
um þjóðareign á auðlindum, ákvæði sem hafði fengið afgerandi
stuðning í þjóðaratkvæðagreiðslunni í október 2012, og ákvæði um
möguleika almennings að kalla fram þjóðaratkvæðagreiðslu, sem
einnig hafði fengið gott brautargengi í sömu atkvæðagreiðslu. Hefðu
þessar tvær tillögur til að mynda verið samþykktar af Al þingi hefði
það verið mikilsverður árangur enda atriði sem hafa verið tilefni
mikilla deilna um alllangt skeið, einkum hið fyrra. Mark mið stjórn-
mála er að ná árangri, leiða fram breytingar og slík niðurstaða hefði
snúið tapi í mikilsverðan árangur og verið til heilla fyrir íslenskt
samfélag.
Í þessari grein hefur sjónum verið beint að þeim grunni sem
stjórnarskrármálinu var lagður í upphafi en margir aðrir þættir
málsins gefa einnig tilefni til greiningar, ekki síst það hvernig Al -
þingi hélt á málinu þá 20 mánuði sem liðu frá því stjórnlagaráð lauk
störfum og gengið var til alþingiskosninga. Greining á þeim þætti
verður að bíða betri tíma. Lýðræðistilraunin sem fólst í stjórnar-
skrármálinu var um margt afar merkileg og ýmsir þættir hennar
tókust vel. Verkefnið fór fram á miklum umbrotatímum, skömmu
eftir eitt mesta efnahagsáfall síðari tíma. Það hefði líklega verið að
138 salvör nordal skírnir
Skírnir vor 2015.qxp_Layout 1 16.4.2015 15:47 Page 138