Skírnir - 01.04.2015, Page 283

283athugasemdir og andmæli
af heildarefni greinarinnar. Litlu breytir þótt hér og þar sé vísað í þá rann-
sókn sem stuðst er við, þegar endursögn og úrvinnsla er sett fram sem texti
hins nýja höfundar og afraksturinn kynntur af ritstjóra með þeim hætti.
Lesendur Skírnis eru hvattir til að lesa bókina Sagan af Guðrúnu Ketils-
dóttur, verk sem fékk einróma lof gagnrýnenda og vann til Fjöruverðlauna
árið 2013. Grein Brynju bætir litlu sem engu við þá fræðilegu greiningu
sem þar er sett fram.
Reykjavík 9. mars 2015
Ritstjórar Sýnisbókar íslenskrar alþýðumenningar,
Davíð Ólafsson aðjunkt í menningarfræðum við Háskóla Íslands,
Már Jónsson prófessor í sagnfræði við Háskóla Íslands og
Sigurður Gylfi Magnússon prófessor í menningarsögu við Háskóla Íslands
Athugasemd við athugasemd
Í grein minni sem birtist í hausthefti Skírnis 2014, fjalla ég um nýlegt
sagnfræðilegt verk Guðnýjar Hallgrímsdóttur, Sagan af Guðrúnu Ketils-
dóttur: Einsögurannsókn á ævi 18. aldar vinnukonu. Jafnframt því að fjalla
um bókina greini ég með bókmenntafræðilegum aðferðum texta 19. aldar
sjálfsævisögu sem þar birtist. Þær athugasemdir sem þrír ritstjórar verksins
kjósa að birta hér lýsa ekki skilningi á þessu eðli greinarinnar, sem má þó
vera hverjum manni ljóst sem les innganginn. Lykilatriði er að í bók
Guðnýjar er engin bókmenntaleg textagreining, enda er rannsókn hennar
allt annars eðlis. Bók Guðnýjar er heimildaútgáfa og sagnfræðileg greining
eins og ritstjórarnir benda sjálfir á, þar sem gerð er grein fyrir lífshlaupi
Guðrúnar Ketilsdóttur. Grein mín í Skírni felur í sér nýjan lestur á sjálfs-
ævisögunni sem bókmenntatexta og umfjöllun um hvernig skilningur
okkar á þessum texta breytist með tilkomu sagnfræðirannsóknar Guðnýjar.
Með henni færir Guðný okkur lesendum lykla að texta sjálfsævisögunnar.
Þá lykla nýti ég mér til að greina textann með aðferðum bókmennta fræð -
innar og frá mannfræðilegu sjónarhorni. Skörun greinar og bókar gefur
auga leið, enda dreg ég hvergi dul á hana og hampa bókinni sem forsendu
textagreiningarinnar. Þetta er afar skilmerkilega og ítrekað tekið fram í
greininni og vitnað í bók Guðnýjar á næstum hverri síðu.
Að áeggjan ritstjóra Skírnis ákvað ég að birta texta sjálfsævisögunnar í
heilu lagi í því skyni að lesendur mínir hefðu betri forsendur til að skilja
umfjöllun um textann. Þetta var ekki gert af annarlegum ástæðum undir ein-
hverju „yfirskini“ eins og ritstjórarnir halda fram. Þó voru álitamál nefnd
skírnir
Skírnir vor 2015.qxp_Layout 1 16.4.2015 15:47 Page 283