Skírnir - 01.04.2016, Qupperneq 117

117viðeyjarbiblía (1841)
Friðjónsson (1997: xxxiv–xxxv) er hann segir að annars vegar sé þar
að finna ný orðatiltæki sem sum hver hafi reynst lífvænleg í mál-
inu. Og hins vegar sé þar að finna fjölmörg orðatiltæki notuð í
fyrsta sinn í íslensku biblíumáli sem hafi verið sótt í almennt mál-
far. Af þeim fjölmörgum dæmum sem Jón nefnir skulu aðeins nefnd
tvö hér: „að tala fyrir daufum eyrum“ (Jes 6.10) og „vera eins og
leir í höndum e-s“(Jes 64.7) (Jón G. Friðjónsson 1997: 228 og 243).
Í þriðja lagi er það einkenni hennar nefnt að hún sneiði víða hjá
orðréttri þýðingu í þeim tilgangi að ná betur fram merkingu heilla
málsgreina eða lengri texta (Gunnlaugur A. Jónsson 1993: 48–56).4
Loks eru á stundum einfaldlega látin falla mjög lofsamleg orð
um þessa þýðingu og ekki síst þá hluta hennar sem hinn kunni
þýðandi Sveinbjörn Egilsson er sagður hafa þýtt. Þannig hefur Sig-
urður Nordal látið svo um mælt að þýðingar Sveinbjarnar á ýmsum
ritum heilagrar ritningar séu „tiginbornustu biblíuþýðingar á ís-
lenska tungu og miklu ókunnari en við er unandi“ (Sigurður Nor-
dal 1991: 2). Og Steingrímur J. Þorsteinsson (1950: 83) hefur komist
þannig að orði um þýðingu Haralds Níelssonar á Gamla testa-
mentinu að langfegurst sé málið „þar sem handbragð Sveinbjarnar
Egilssonar er minnst af því máð“. Magnús Már Lárusson (1957: 432)
endurtekur þessa skoðun, segir texta Viðeyjarbiblíu vera „til muna
betri en þangað til hafði verið“ og beri rit þau er Sveinbjörn end-
urskoðaði þó „af öllu öðru eins og við mátti búast“.
En þegar upp er staðið þá er niðurstaðan sú að of litlar og ófull-
nægjandi rannsóknir hafa átt sér stað á Viðeyjarbiblíu. Í ljósi um-
mæla sem um hana hafa fallið er hins vegar ljóst að hún er afar
girnileg til skoðunar.
Æviágrip þýðenda
Hér verða aðeins birt æviágrip þeirra þýðenda Viðeyjarbiblíu sem
þýddu þær bækur hennar sem fjallað er um í greininni. Hinir
skírnir
4 Í þessu sambandi má nefna að Stefán Karlsson (1990: 172) hefur sagt um Við -
eyjar biblíu að meiri breytingar sé í henni að finna „m.a. í átt til túlkunar og
alþýðlegs máls“ en í eldri þýðingum.
Skírnir vor 2016.qxp_Layout 1 18.4.2016 13:00 Page 117