Skírnir - 01.04.2016, Page 219

219múslimar og hestar á leiksviði …
samhengi, hins vegar er um að ræða heimagert listaverk sem í eftir-
líkingu sinni nær einnig til hinnar tæknilegu útfærslu og gerir með
tvíræðum hætti tilkall til jafngildingar við hina fjöldaframleiddu
neysluvöru um leið og verkið er svipt neyslugildi sínu að öðru leyti
en á sviði listmarkaðsins. Í báðum tilvikum hefur áhorfandinn
óskertan aðgang að sambærilegum hlutum í næsta vörumarkaði. Það
eina sem eftir stendur og gefur þessum verkum „umframgildi“ er sá
frumlegi gjörningur að svipta listaverkið fagurfræðilegri getu sinni til
að vera annað en það sjálft, getunni til að vísa út fyrir sjálft sig. Með
orðum Nietzsche væri þetta sjálf tómhyggjan í framkvæmd. Þar
liggur „ára“ verksins fólgin og um leið „sannleikur“ þess svo vitnað
sé til orða Walters Benjamin. Ef við horfum til sögunnar af Zeuxis
og Parrhasiusi í upphafi, þá er það bil á milli myndar og veruleika
sem áhorfandanum stendur til boða til að upplifa sjálfan sig í þessum
verkum fólgið í þessum núllpunkti listarinnar, þar sem veruleikinn á
bak við verkið felst í getuleysi þess til að vísa út fyrir sjálft sig, getu-
leysi listarinnar til þess að skapa nýja merkingu og ný tákn og nýjar
goðsögur. Þetta getuleysi, ásamt örvæntingarfullri leit að mögu-
leikum nýrrar merkingar, nýrra táknheima og nýrra goðsagna, verður
upp frá þessu megininntak samtímalistarinnar á Vesturlöndum.
skírnir
Blindgata frumspekinnar og endalok vísindanna um hið fagra í sjálfu sér:
Fountain eftir Marcel Duchamp frá 1917 og Brillo Box eftir Andy Warhol
frá 1964.
Skírnir vor 2016.qxp_Layout 1 18.4.2016 13:00 Page 219