Saga - 2008, Síða 132

spil myndavélarinnar og viðfangsefnisins er í brennidepli. Eins og
Sigrún Hermannsdóttir, móðir Hrannar og einn tökumanna mynd-
arinnar, bendir á hafa upptökurnar einnig áhrif á framgang sjálfrar
keppninnar. Þegar um tíma lítur út fyrir að Hrönn kunni að verða
vikið úr keppninni reynist upptekna efnið góður bakhjarl: „Þú ert
búin að vera með myndavélina allan tímann. Nú eru þær farnar að
velta fyrir sér hvernig þú ætlar að nota efnið.“ Enda kom það á dag-
inn að sett var lögbann á sýningu myndarinnar að kröfu aðstand-
enda keppninnar og var myndin ekki sýnd fyrr en sátt náðist um að
„andlit og hár“ nokkurra keppenda yrðu gerð ógreinileg — mynd-
ræn staðfesting á gagnvirkni myndarinnar.17
Myndirnar Annað líf Ástþórs (2007, Þorsteinn Jónsson) og Franska
rivíeran (2007, Huldar Breiðfjörð) eru lausar við ævisagnaritunina
(yfirlit, eldra myndefni og sviðsetningar) og komast næst því að
vera hreinræktaðar könnunarmyndir. Í þeirri fyrrnefndu segir frá
bóndanum Ástþóri Skúlasyni og daglegu lífi hans og fjölskyldu
eftir að hann lamast frá mitti í bílslysi. Ástþóri er fylgt eftir í mikilli
nánd og þótt talsvert sé beitt viðtölum eiga þau sér stað í daglegu
umhverfi persónanna; þau eru fyrst og fremst spjall og eru laus við
þá stífni sem t.a.m. einkennir viðtölin í Þetta er ekkert mál, Rósku og
sérstaklega Ljósi Heimsins og Guðbergi. Í Frönsku rivíerunni er
viðtalsformið látið lönd og leið þegar myndavélin fylgir eftir ferða -
lagi íssölumannsins Ásgeirs Baldurssonar vítt og breitt um
Austurland. Án hefðbundinna skýringa fangar vélin ekki aðeins
persónu Ásgeirs heldur gefur nokkra innsýn í líf Austfirðinga í
gegnum samskipti þeirra við íssölumanninn. Áhersla könnunar-
myndarinnar á upptöku líðandi stundar gefur allajafna lítinn tíma
til hefðbundins undirbúnings (sem birtist oftar en ekki í sífelldri
hreyfingu vélar og ófyrirsjáanlegri atburðarás), a.m.k. meðan á
kvikmyndun stendur. Engu að síður er það í þessum tveimur
myndum framar öðrum í þessum flokki sem fagurfræði stendur
jafnfætis umfjöllunarefni. Í Öðru lífi Ástþórs verður til úr lífi bæði
manna og dýra á Melasandi margbreytilegt portrett, laust við þá
mjólkun eða hnýsni sem finna má í Lalla Johns og Mótmælanda
Íslands, og í Frönsku rivíerunni er að finna úthugsaðar uppsetningar
og sjónarhorn.
Annað líf Ástþórs og Franska rivíeran virðast staðfesta enn frekar
að þegar um er að ræða lítt þekkta einstaklinga eða hreinlega
björn ægir norðfjörð132
17 „Sátt um myndina Í skóm drekans“, Morgunblaðið 3. okt. 2002, bls. 4.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 25.11.2008 15:38 Page 132