Saga - 2008, Side 213

byggist á að safna röddum einstaklinga og varðveita til frekari
notkunar í framtíðinni skipta gæði tækjanna máli. En það má samt
ekki láta tækin standa í vegi fyrir verkefninu og þeirri reynslu sem
nemendur öðlast með því að fást við munnlega sögu — blað og
blýantur duga vel ef annað stendur ekki til boða.22
Það gilda ákveðnar reglur um höfundarrétt í viðtölum. Við mæl -
andinn á höfundarrétt á því sem hann segir, en réttur spyrilsins
snýr að upptökunni sjálfri. Því er nauðsynlegt að nemandinn fái
upplýst samþykki viðmælandans til að geta unnið úr og birt við -
talið. Kennarinn þarf því að útbúa leyfiseyðublað sem nemandinn
tekur með sér í viðtalið og lætur viðmælandann skrifa undir. Við -
mælandinn verður að fá að vita hvað á að gera við viðtalið og
einnig að hann þurfi að gefa skriflegt leyfi. Þetta er nauðsynlegt til
að viðtalið geti verið aðgengilegt fyrir frekari rannsóknir í fram -
tíðinni ef svo ber undir. Leyfiseyðublaðið getur verið mismun andi,
en mikil vægt er að það sé þannig orðað að það heimili þá notkun
sem er fyrirhuguð.
Úrvinnsla viðtala
Þegar nemendur eru búnir að taka viðtal er mikilvægt að gefa þeim
góðan tíma til umræðna, leyfa þeim að tjá sig um reynsluna og
deila frásögn viðmælandans með öðrum. Það er sérstök upplifun
fyrir nemandann að fara í gegnum viðtalsferlið og hann þarf svig -
rúm til að skiptast á skoðunum við bekkjarfélagana. Það er líka
hluti af því ferli að bera saman upplýsingarnar og skoða hvernig
ólíkir einstaklingar upplifa sama atburðinn á mismunandi hátt.
Þarna gefst tækifæri til að ræða enn frekar við nemendur um hver-
nig saga verður til og hvað ræður því hvaða frásögn lendir í náms-
bókunum þeirra.
Það er hægt að fara margar leiðir við úrvinnslu viðtalanna. Þar
spilar inn í aldur nemenda, tíminn sem er til ráðstöfunar og
aðgengileg tæki. Fyrir yngri nemendur getur úrvinnslan falið í sér
hóp- eða bekkjarumræðu, hlutverkaleik, sýningu eða teikningar.
Hjá eldri nemendum kemur til greina að fara út í meiri vinnu með
viðtalið. Það getur verið freistandi að biðja nemendur að skrifa upp
viðtölin til að skapa sem besta sögulega heimild. Það gefur verk-
munnleg saga og sögukennsla 213
22 Vef. Kathryn Walbert og Jean Shawver Sweeney, „Oral history in the class -
room“.
Saga haust 2008 nota:Saga haust 2004 - NOTA 25.11.2008 15:38 Page 213