Saga - 2007, Page 12

fiar gátu kon ur hvorki tal a› um reynslu sína inn an veggja heim il is -
ins né utan, bæ›i vegna fless a› flær vildu ekki valda óróa me› al fjöl -
skyld unn ar og vegna fless a› um ræ›a um flessi mál flótti ekki vi›
hæfi í sam fé lag inu. fietta var raun in langt fram á ní unda ára tug inn.
— Fall Berlín ar var› met sölu bók og hef ur ver i› fl‡dd á fjöl mörg tungu -
mál eins og Stalín grad (haust i› 2006 kom hún út í ís lenskri fl‡› ingu Jóns
fi. fiór). fiótt Ant ony Beevor hef›i flannig fund i› flá töfrafor múlu sem
heill a›i áhuga menn um sögu á Vest ur lönd um og vel flesta sér fræ› inga í
hern a› ar sögu, er ekki of mælt a› Falli Berlín ar var tek i› verr í Rúss landi.
Al menn ingi og rá›a mönn um flar flótti flest um a› l‡s ing ar á vo›a verk um
rúss neskra her manna væru ‡kt ar e›a upp logn ar og Beevor gengi fla› eitt
til a› sverta minn ingu fleirra sem lög›u líf sitt a› ve›i í bar átt unni vi› heri
Hitlers. Sendi herra Rúss lands í Bret landi, Grígor íj Karasín, lét hafa eft ir
sér a› fla› væri fyr ir ne› an hans vir› ingu a› ey›a or› um a› fless um
„óhró›ri“ og Oleg Rzhes hev skíj, for stö›u ma› ur rann sókn ar stofn un ar í hern -
a› arsögu vi› rúss nesku vís inda aka dem í una í Moskvu, sak a›i Beevor um
a› end ur vekja l‡s ing ar nas ista á „asísku ógn inni“.5
Sjálf ur læt ur Beevor sér fátt um finn ast flótt hann sé or› inn per sona
non grata me› al rúss neskra rá›a manna og sagn fræ› inga. Hann vís ar einn ig
á bug fleirri gagn r‡ni, sem hef ur or› i› vart, a› hann ger ist of ber sög ull og
hrein skil inn í l‡s ing um sín um á fleim hörm ung um sem strí› hafa í för me›
sér. Gat fla› fló ekki ver i› erfitt a› lesa frá sagn ir fólks af fleim ill virkj um e›a
flján ingu sem fla› flurfti a› flola?
fieg ar vi› Ljúba [Ljúbov Vín ogradova, a› sto› ar kona Beevors í
Rúss landi] vor um a› vinna í skjala söfn un um tára› ist hún oft en ég
komst a› raun um a› ég vildi bara halda áfram — ætli ég hafi ekki
ver i› í ein hvers kon ar fræ›i manna ham og vilj a› ná sem mestu efni
eins fljótt og unnt væri. En svo flyrmdi yfir mig tveim ur e›a flrem -
ur dög um sí› ar, oft um mi›ja nótt, fleg ar ég vakn a›i me› and köf -
um og ger›i mér ljóst hva› fla› var sem vi› höf› um ver i› a› lesa
um. Ég segi fla› hreinasatt a› fletta eru eng ar ‡kj ur; enn flann dag
í dag lít ég stund um á mat ar diskinn minn og mér ver› ur hugs a› til
fless a› flessi skammt ur hef›i átt a› duga yfir tíu manns í Stalín -
grad.
A› flessu leyti ber ég líka einna mesta vir› ingu fyr ir Anne Ap -
p lebaum sem vann í níu ár a› bók sinni um gúlag i› í Sov ét ríkj un -
antony beevor12
5 Sjá t.d. net frétt BBC, „Red Army rapists ex pos ed“, <http://news.bbc.co.uk/
2/hi/europe/1939174.stm>, 29. apr íl 2002.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:56 PM Page 12