Saga - 2007, Qupperneq 16

„Swing tón list“ og am er ísk ur her
Vor i› 1946 skrif a›i 17 ára mennta skóla stúlka m.a. svo í skóla stíl í
Mennta skól an um í Reykja vík fleg ar hún leit a›i svara vi› fleirri
spurn ingu hvort Ís lend ing ar væru menn ing ar fljó›:
Banda ríkja menn eru mynd ar legt fólk og vi› Ís lend ing ar get -
um ef laust margt gott af fleim lært. Samt tel ég ekki rétt a›
d‡rka um of allt sem am er ískt er. fia› er til dæm is dá lít i› lei› -
in legt a› til skuli vera ungt, ís lenskt fólk sem ekki má heyra
nefnda á nafn a›ra teg und tón list ar en am er ísk an djass.3 fia›
sær ir fljó› ern is til finn ingu gó›ra Ís lend inga a› heyra fletta sí -
fellda „love“-væl ef kom i› er inn á veit inga hús. Og fla› veik ir
enn meir fljó› ern is til finn ingu fleirra sem fleg ar eru á gó›ri lei›
me› a› glata henni.4
Um og upp úr mi›ri 20. öld flótti upp gang ur djass- og dæg ur tón -
list ar eitt sk‡rasta merk i› um hætt una sem gró inni inn lendri fljó› -
menn ingu staf a›i af er lend um menn ing ar á hrif um. Ball i› byrj a›i
fyr ir al vöru í sí› ari heims styrj öld en her nám Breta vor i› 1940 haf›i
marg hátt u› áhrif á tón list ar líf Ís lend inga. Breski her inn lag›i t.d.
und ir sig glæsi leg asta hót el Reykja vík ur, Hót el Borg, og ger›i a›
„offisera klúbbi“. fiar dun a›i dans inn dátt mörg kvöld í viku og
dæg ur lög in voru spil u› af mikl um mó›. fieg ar banda rísk ur her
kom til lands ins sum ar i› 1941 fór a› bera meira á djass mús ík, a› al -
lega „swing tón list“. Djass tón list in nam land á Ís landi á flri›ja ára -
eggert flór bernhar›sson16
1940–1963 ef und an eru skild ar rann sókn ir Gests Gu› munds son ar fé lags fræ› -
ings en hann hef ur eink um kann a› sög una eft ir a› „bítla æ› i›“ rei› yfir á sjö -
unda ára tugn um. Hi› sama má segja um rann sókn ir Gunn ars Lárus ar Hjálm -
ars son ar tón list ar manns. Karl Jó hann Gar› ars son sagn fræ› ing ur hef ur hins
veg ar beint sjón um sín um a› fyrsta ára tugn um eft ir seinna strí› í dæg ur tón -
list inni. Næg rann sókna verk efni liggja flví fyr ir og hægt a› nálg ast dæg ur tón -
list ina fram a› bítla bylgj unni úr ‡ms um átt um. Í fless ari grein er a› eins tek i›
lít i› skref á flessu svi›i. — Heim ild ir í fless ari grein eru a› al lega sam tíma blö›
og -tíma rit flar sem um fjöll un um tón list og dæg ur menn ingu skip a›i veg leg an
sess. Auk fless var not ast vi› ævi sög ur og end ur minn ing ar sem og sí› ari tíma
bla›a vi› töl vi› tón list ar menn frá fless um árum. Í bein um til vitn un um hafa
áslátt ar vill ur ver i› lei› rétt ar.
3 Í grein inni er or› i› „djass“ not a› yfir flessa tón list flótt or› i› „jazz“ sé not a› í
mörg um sam tíma heim ild um.
4 Hdr. Erla fiór dís Jóns dótt ir, „Eru Ís lend ing ar menn ing ar fljó›.“ Ís lensk ir stíl ar,
46–47. Skóla stíll í MR vor i› 1946. Hand rit í fór um fiór unn ar Erlu Valdi mars -
dótt ur.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:56 PM Page 16