Saga - 2007, Side 53

orri vésteinsson
„Hann reisti hof mikið
hundrað fóta langt …“
Um uppruna hof-örnefna
og stjórnmál á Íslandi á 10. öld
Á Hof stö› um í M‡ vatns sveit hef ur ver i› graf inn upp stór skáli frá seinni
hluta 10. ald ar sem gef ur til efni til til gátu smí› ar um trú og stjórn mál á Ís -
landi á fleim tíma. Margt bend ir til a› Hof sta›a skál inn sé til marks um a›
smá höf› ingi í su› ur hluta M‡ vatns sveit ar hafi ver i› a› reyna a› efl ast til
valda, m.a. á grund velli and stö›u vi› auk in krist in áhrif í land inu. Rann -
sókn á sta› fræ›i ís lenskra bæj a nafna me› nafn li›n um hof bend ir til a› slík -
ir bæir hafi líka ver i› stofn a› ir til a› vera mi› stö›v ar fyr ir bygg› sem fleg -
ar var kom in á legg. Fær› eru rök fyr ir flví a› póli tískt og fé lags legt vægi
slíkra mi› stö›va hafi falist í flví a› flar voru veislu skál ar sem fljón u›u flví
hlut verki a› efla sam kennd sveit unga og fylgi spekt fleirra vi› höf› ingja
sinn.1
Hei› in trú hef ur löng um skip a› háan sess í nor ræn um fræ› um. Um
hana eru all mikl ar en vand túlk a› ar heim ild ir. Hef ur sú blanda
reynst drjúgt elds neyti fyr ir rann sókn ir á forn-nor rænu sam fé lagi
og mun langt í land a› sá ta› kofi sé me› öllu tæmd ur. Eddu kvæ›i
og Snorra-Edda, rit heim ild ir frá 13. öld sem fjalla um trú ar hug -
mynd ir nor rænna manna og flann menn ing ar arf sem flær bygg› ust
á, hafa lengst af ver i› lag› ar til grund vall ar rann sókn um á hei› inni
trú. fiess ar heim ild ir eru nógu mikl ar og margræ› ar til a› fjöl marg -
ir fræ›i menn geta haft af flví full an starfa a› fjalla um flann heim
sem í edd un um birt ist án fless a› segja neitt um fla› sam fé lag sem
eddu fræ›i eiga a› vera sprott in úr, nor rænt sam fé lag fyr ir kristni -
töku. Au› vit a› eru til fleir fræ›i menn sem reyna me› skipu leg um
Saga XLV:1 (2007), bls. 53–91.
1 Grein flessi er bygg› á fyr ir lestri sem hald inn var á 2. ís lenska sögu fling inu
2002 og var eldri drög a› henni um skei› a› finna á heima sí›u rá› stefn unn ar.
Grein in er sprott in upp úr margra ára sam starfi og rök ræ› um höf und ar og
Ad olfs Fri› riks son ar. Höf und ur vill flakka hon um, Ólafi Hall dórs syni og
tveim ur glögg um rit r‡n um Sögu fyr ir gagn leg ar ábend ing ar. Sér stak ar flakk ir
fær Osc ar Aldred fyr ir a› sto› vi› korta ger› ina.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 53