Saga - 2007, Side 57

sá sta› ur hafi tengst trú arat höfn um e›a höf› ingja valdi.6 Á Hof -
stö› um í fiorska fir›i hef ur lengi ver i› bent á hof tóft7 en fleg ar graf -
i› var í hana sum ar i› 2006 kom í ljós a› hún var alls ekki tóft held -
ur nátt úru leg ur flúfnarimi.8 Á flri›ja sta›n um, Hof stö› um í M‡ -
vatns sveit, hafa hins veg ar ver i› grafn ar fram mikl ar minj ar sem
hafa ver i› tengd ar hei›nu helgi haldi (sjá mynd 1).
A› lokn um upp grefti sín um á skál an um mikla á Hof stö› um í
M‡ vatns sveit sum ar i› 1908 voru Dani el Bru un og Finn ur Jóns son
ekki í nein um vafa a› flar hef›u fleir fund i› bygg ingu frá hei›ni,
fl.e. frá tíma bil inu 870–1000.9 fieir voru svo sann fær› ir um fletta a›
fleir sáu enga ástæ›u til a› færa rök sér stak lega fyr ir tíma setn ing -
unni. fieir fundu enga gripi sem ótví rætt bentu til svo hás ald urs og
fleir höf›u ekki und ir hönd um neitt sam an bur› ar efni sem ger›i
fleim kleift a› úti loka a› skál inn gæti ver i› yngri.10
fiessi skort ur á traust um tíma setn ing um var ein af ástæ› um
fless a› ákve› i› var a› hefja a› n‡ju rann sókn ir á skál an um. Eitt a› -
al mark mi› fyrstu lotu n‡rra rann sókna flar 1992 var a› afla árei› -
an legri vís bend inga um ald ur skál ans. Í ljós kom a› á fless um sló› -
um er gnótt gjósku laga og var ni› ur sta› an sú a› skál inn væri yngri
en svoköll u› land náms gjóska frá 871±2 en eldri en gjóska úr
Heklu gosi frá 1104 e›a 1158.11 Rann sókn ir á jar› húsi sunn an vi›
skál ann 1995 leiddu til fleirr ar ni› ur stö›u a› jar› hús i› hef›i ver i›
byggt skömmu eft ir a› gjósk an féll, jafn vel inn an vi› 10 árum.12
fiess ar ni› ur stö› ur virt ust sk‡ra hvers vegna Hof sta› ir höf›u
or› i› höf› ingja set ur um skei› en fall i› í skugg ann af ö›r um mi› -
stö›v um fleg ar kom i› var fram á 11. öld. Ástæ› una mátti flá rekja
til fless a› Hof sta› ir hef›u ein fald lega ver i› fyrsta bygg›a bóli› á
fless um sló› um og a› Hof sta›a menn hef›u get a› n‡tt flá a› stö›u
„hann reisti hof mikið …“ 57
6 Ragn hei› ur Trausta dótt ir, „Forn leifa rann sókn ir á Hofs stö› um 1994–2000.“
Fyr ir lest ur hjá Vís inda fé lagi Ís lend inga í Nor ræna hús inu 27. mars 2003.
7 Olaf Ol sen, Hørg, hov og kirke, bls. 198–201.
8 Gu› rún Alda Gísla dótt ir, per sónu leg ar upp l‡s ing ar.
9 Dani el Bru un og Finn ur Jóns son, „Om hove og hovudgravn inger paa Is land,“
Aarbøger for nor disk old kyndig hed og hi stor ie 1909, bls. 245–316.
10 Ad olf Fri› riks son og Orri Vé steins son, „Hof sta› ir Revisited,“ Norweg i an
Archaeolog ical Revi ew 30:2 (1997), bls. 103–112.
11 Magn ús Á. Sig ur geirs son, „Gjósku laga rann sókn ir á Hof stö› um 1992–1997,“
Archaeolog ia is land ica 1 (1998), bls. 110–118, hér 113–115.
12 Ad olf Fri› riks son og Orri Vé steins son, „Forn leifa rann sókn ir á Hof stö› um í
M‡ vatns sveit 1995. Gryfja sunn an skála,“ Archaeolog ia is land ica 1 (1998), bls.
92–109, hér 106.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 57