Saga - 2007, Page 58

sér til fram drátt ar fyrstu ára tugi bygg› ar í land inu. Eft ir a› skóg ar
höf›u ver i› rudd ir og öll byggi leg svæ›i num in hef›u n‡j ar valda -
mi› stö›v ar hins veg ar or› i› til á stö› um sem voru meira mi› svæ› -
is og gátu sta› i› und ir um fangs meiri bú rekstri. fiar me› hef›u Hof -
sta› ir or› i› und ir í sam keppn inni og virt ist fletta sk‡ra all vel
hvers vegna svo mik il bygg ing og sk‡rt merki um völd, e›a til kall
til valda, væri a› finna á bæ sem ekki er meira en bú jör› í betra
me› al lagi og er held ur af skekkt me› til liti til sam göngu lei›a og
ann arra ból sta›a inn an áhrifa svæ› is hins meinta höf› ingja.
fietta breytt ist allt 1999 en flá um sum ar i› upp götv a› ist n‡tt
á›ur óflekkt gjósku lag í M‡ vatns sveit. Í ösku haugi á ey›i b‡l inu
Sveiga koti sunn an vi› Græna vatn kom í ljós gjóska sem hef ur öll
út litsein kenni land náms gjósk unn ar og var greini lega sama lag og
haf›i ver i› greint und ir elstu mann vist ar lög um á Hof stö› um.
Mun ur inn var sá a› í Sveiga koti voru greini leg merki um mann vist
und ir flessu lagi og virt ist fyrst í sta› a› flar væru kom in í ljós merki
um eldri mann vist en hing a› til hef›i fund ist á Ís landi. fieg ar bet ur
var a› gá› reynd ist fletta fló ekki vera hin eig in lega land náms -
gjóska held ur yngri gjóska úr sömu eld stö› á Vei›i vatna svæ› inu
sem mynd ast hef ur í eld gosi um e›a eft ir mi›ja 10. öld. fiessi gjóska
er all flykk í M‡ vatns sveit (um 0,2–0,4 sm) en hin eig in lega land -
náms gjóska af ar flunn (<1 mm) og hef ur yngri gjósk an af fleim sök -
um jafn a› ar lega ver i› rang túlk u› sem land náms gjósk an flar.13 Enn
er eft ir a› gera fulla grein fyr ir fless ari n‡ upp götv u›u 10. ald ar
gjósku, en ljóst er a› hún hef ur áflekka en fló a›ra efna sam setn ingu
en land náms gjósk an. Ná kvæm tíma setn ing er enn ekki fund in en
mi› a› vi› jar› vegs flykkn un gæti hún ver i› frá um 950.14
fiessi upp götv un ger breyt ir tíma setn ingu bygg› ar á Hof stö› -
um: skál inn og jar› hús i› eru ekki frá flví skömmu eft ir 871±2 held -
ur frá seinni hluta 10. ald ar. Hof sta› ir hafa flví ekki or› i› höf› inga -
set ur í krafti fless a› vera eldri en a›r ir bæir í M‡ vatns sveit. fieir eru
mun yngri en bygg› á Sveiga koti — sem sta› setn ing ar sinn ar
vegna get ur tæp lega ver i› me› elstu ból stö› um vi› M‡ vatn — og
senni lega yngri en flest b‡li í ná grenn inu. Yf ir stand andi grein ing á
orri vésteinsson58
13 Magn ús Á. Sig ur geirs son, „Grein ar ger› um gjósku lög,“ Archaeolog ical in -
vestigations at Sveiga kot 1998–2000. Rit stj. Orri Vé steins son (Reykja vík 2001),
bls. 39–41.
14 Magn ús Á. Sig ur geirs son, Orri Vé steins son og Hafli›i Haf li›a son, Gjósku laga -
rann sókn ir vi› M‡ vatn — ald urs grein ing elstu bygg› ar, Jar› fræ›a fé lag Ís lands,
vegg spjald á vor rá› stefnu 2002.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 58