Saga - 2007, Side 59
upp graft ar gögn um frá Hof stö› um bend ir til a› inn an í stóra skál -
an um séu um merki um eldri og minni bygg ingu sem fless vegna
gæti ver i› eldri en gjósk an frá 10. öld en flarf held ur ekki a› vera
fla›.15 fió svo væri breyt ir fla› ekki flví a› stærsti skál inn er ör ugg -
lega frá seinni hluta 10. ald ar.
fiess ar n‡ju upp l‡s ing ar um ald ur bygg› ar inn ar á Hof stö› um
hafa kall a› á til gátu smí› um hlut verk og merk ingu hins stóra skála.
Til gát an er sú a› í lok 9. ald ar hafi menn sest a› vi› M‡ vatn í tvenns -
kon ar bygg› ar kjörn um. Ann ars veg ar hafi ris i› stór b‡li vi› nor› an -
vert vatn i›, senni lega í Reykja hlí›, og hins veg ar hafi or› i› til bygg› -
ar lag me› nokkrum ámóta stór um b‡l um vi› sunn an vert vatn i›, í
kring um Framengj ar (sjá mynd 2). fia› eru flá b‡l in Arn ar vatn,
Gaut lönd, Hrís heim ar,16 Bald urs heim ur, Hrak strönd (sí› ar Sveins -
strönd), Geira sta› ir, Haga nes, Skútu sta› ir, Græna vatn, Sveiga kot17
og Odda sta› ir18 og e.t.v. fleiri sem nú eru horf in e›a voru bygg›
sem hjá leig ur e›a sel á seinni öld um (t.d. Litlu-Gaut lönd, Bjarna -
sta› ir, Hrút ví› ir sel, fiór leifs sta› ir, Litla strönd, „Hrauns ás“, Sel -
hagi,19 Álfta ger›i, Kirkju bær, Arn ar bæli, Sellanda hús20). Á flessu
svæ›i hafa flví ver i› 10–15 b‡li sem öll voru álíka stór og ekk ert sem
aug ljós lega mætti líta á sem mi› stö› flessa sveit ar hluta. Til gát an
ger ir rá› fyr ir a› flá stö›u hafi Skútu sta› ir ekki kom ist í fyrr en sí› -
ar og flá eink um í krafti sókn ar kirkj unn ar sem flar reis.
„hann reisti hof mikið …“ 59
15 Gavin Lucas, per sónu leg ar upp l‡s ing ar.
16 Orri Vé steins son, „Hrís heim ar — the struct ures,“ Archaeolog ical in vestigations
at Sveiga kot 2001, with reports on prelimin ary in vestigations at Hrís heim ar, Sel hagi
and Ytri Tunga. Rit stj. Orri Vé steins son (Reykja vík 2002), bls. 59–63.
17 Orri Vé steins son, Archaeolog ical in vestigations at Sveiga kot 1998–2000 (Reykja -
vík 2001).
18 Landscapes of settlem ent 2002. Reports on in vestigations at five medi eval sites in
M‡ vatns sveit. Rit stj. Orri Vé steins son (Reykja vík 2004).
19 Orri Vé steins son, „The struct ure at Sel hagi,“ Archaeolog ical in vestigations at
Sveiga kot 2001, bls. 77–82.
20 fiess ir sta› ir eru flest ir nefnd ir í Jar›a bók Árna Magn ús son ar og Páls Vídalín I–XI
(Kaup manna höfn 1913–1943), hér XI, bls. 222–244, en rúst ir benda til a› forn
b‡li gætu hafa ver i› á Sellanda hús um í landi Græna vatns (Elín Ósk Hrei› ars -
dótt ir og Orri Vé steins son, Forn leifa skrán ing í Skútu sta›a hreppi III. Forn leif ar vi›
sunn an vert M‡ vatn, milli Haga ness og Gar›s (Reykja vík 1999), bls. 72–73) og hjá
M‡ nesási í landi Arn ar vatns (vett vangs at hug un höf und ar 4. ágúst 2001) —
og hafa flær sí› ar nefndu ver i› bendl a› ar vi› b‡l i› Hrauns ás sem get i› er í
Reyk dæla sögu, Ís lenzk forn rit (Reykja vík 1933–), hér X, bls. 165, 168.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 59