Saga - 2007, Page 72

Merk ing hof-ör nefna
Ekki leik ur á flví nokk ur vafi a› á hinu vest nor ræna mál svæ›i á 12.
öld og sí› ar fl‡ddi hof fyrst og fremst „bygg ing fyr ir hei›n ar trú -
arat hafn ir“.51 Af fless um sök um töldu eldri fræ›i menn yf ir leitt a›
bæja nöfn me› nafn li›n um hof bentu ótví rætt til a› slík ar hei›n ar
helgi bygg ing ar hef›u sta› i› á vi› kom andi bæj um.52 Á fleim grunni
hafa menn sí› an reynt a› end ur byggja skipu lag hei› ins si› ar og
hef ur Magn us Ol sen geng i› einna lengst í flá átt.53 fiessi túlk un á
ör nefn um me› hof hef ur átt erfitt upp drátt ar und an farna ára tugi,
fyrst og fremst vegna fless a› illa hef ur geng i› a› finna fless ar
hei›nu helgi bygg ing ar — og hef ur fló mik i› ver i› reynt til a› s‡na
fram á til vist fleirra.54 Tvö at ri›i hef ur lengi ver i› bent á sem geta
haft áhrif á skiln ing okk ar á or› inu hof. Ann ars veg ar er or› i› til í
merk ing unni „(lít ill) hóll“ bæ›i í vest norsk um mál l‡sk um og ís -
lensku55 og hins veg ar fl‡› ir or› af sama stofni í ö›r um ger mönsk -
um mál um en nor ræn um ein fald lega „bær“ en fló oft ar „stór -
b‡li“.56 Bent hef ur ver i› á a› fless ar merk ing ar séu skyld ar, frum -
merk ing in sé án efa „hóll“ og bú sta› ar-merk ing in sé leidd af henni
og hef ur flá hof svip a› merk ing ar svi› og „berg/borg“.57
orri vésteinsson72
51 Olaf Ol sen, Hørg, hov og kirke, bls. 86–103.
52 Dani el Bru un og Finn ur Jóns son, „Om hove og hovudgravn inger paa Is land,“
bls. 248–249. — Magn us Ol sen, Ætt egård og helli gdom. Nor ske stedsnavn sos i alt
og religions hi stor isk belyst (Oslo 1926), bls. 234–241. — Ólaf ur Lár us son, „Is -
land,“ Nor disk kult ur XXVI. Religions hi stor ie, bls. 74–76. — Ólaf ur Briem, Hei› -
inn si› ur á Ís landi (Reykja vík 1985), bls. 151–157.
53 Magn us Ol sen, Hedenske kult mind er i nor ske stednav ne. Skrift er ut gitt av
Videnskabsselska bet i Krist i ania II. Hist-filos. klasse 1914 No. 4 (Krist i ania
1915), bls. 163–178. — Sami, Ætt egård og helli gdom, bls. 227–256.
54 Ad olf Fri› riks son, Sa gas and Popular Ant iqu ari an ism in Iceland ic Archaeology
(Ald ers hot 1994), bls. 48–74.
55 Oluf Rygh, Mind er om Guder ne og der es Dyrkel se i nor ske Stedsnav ne (Christ i ania
1880), bls. 3. — Ein ar Arn órs son, Ár nes fling á land náms- og sögu öld. Ár nes inga
saga II (Reykja vík 1950), bls. 305. — Eivind Vågslid, Stadnamntydn ing ar II, bls.
267–268.
56 Oluf Rygh, Mind er om Guder ne og der es Dyrkel se i nor ske Stedsnav ne, bls. 4. —
Arn hei› ur Sig ur› ar dótt ir, Hí b‡la hætt ir á mi› öld um (Reykja vík 1966), bls. 24–25.
57 Ás geir Blön dal Magn ús son, Ís lensk or› sifja bók, s.v. „1 hof“, „2 hof“. — Thor -
sten And ers son, „German isch Hof — Hügel, Hof, Heiligt um,“ Sprache und
Recht. Beiträge zur Kult ur geschichte des Mittelalt ers. Festschrift für Ruth Schmidt-
Wi eg and zum 60. Geburt stag (Berl in 1986), bls. 1–9. — Per Vik strand, „Ortnam -
net Hov — sakralt terrängebet eckn ande ell er bägge delarna?“ Sakrale nav ne.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 72