Saga - 2007, Side 75

hin um sem ætla má a› hafi byggst fleg ar á land náms öld, flótt vit -
an lega ver›i ekki úti lok a› a› hin fyrr nefndu séu líka göm ul bæj ar -
stæ›i.
fietta er ekki jafn aug ljóst me› bæi sem heita „Hof sta› ir“. Bæir
me› nöfn um me› sí› ari li› inn -sta› ir hafa sjaldn ast nöfn nátt úru -
fyr ir bæra a› for li› — bæja nöfn in *Hóls sta› ir e›a *Haugs sta› ir eru
ekki til. fia› er flví eitt hva› meira en sér stakt vi› hof í flessu sam -
hengi sem flarfn ast sk‡r inga.
Sta› fræ›i bæja me› hof-nöfn um
Ég hef ann ars sta› ar leitt a› flví rök a› me› flví a› bera sam an
lands lag og bú setu skil yr›i ann ars veg ar og sta› setn ingu bæja, d‡r -
leika jar› anna og fla› hvort flar voru bæn hús e›a kirkj ur hins veg -
ar, megi end ur gera í hva›a rö› bæir voru stofn a› ir og hva›a hags -
mun ir ré›u flar fer› inni.64 Til gát an er sú a› í fyrstu um fer› fastr ar
bú setu hafi or› i› til land nám skjarn ar á fleim stö› um flar sem land -
gæ›i og a› stæ› ur leyf›u a› hóp ur fólks gæti lif a› af án fless a›
flurfa a› ry›ja skóga e›a rækta land i› á›ur en fla› gæti far i› a› lifa
af flví. Á slík um stö› um, sem yf ir leitt eru á eyj um e›a annesj um,
vi› ár ósa e›a á vot lend is mörk um skammt frá sjó, er und an tekn -
inga lít i› a› finna ann a› hvort stór b‡li me› hjá leigu geri (t.d. Saur -
bær á Rau›a sandi, Hvann eyri í Anda kíl, Innri Hólm ur á Akra nesi,
Arn ar bæli í Ölf usi, Oddi á Rang ár völl um, Bjarna nes í Horna fir›i)
e›a hverfi flar sem land gæ›i skipt ast jafnt milli nokk urra b‡la (t.d.
Sel tjarn ar nes, Reyn is hverfi í M‡r dal, ystu bæir í Hjalta sta›a fling há
aust an Sel fljóts, Kræk linga hlí›, bæir nor› an Hörg ár ósa, Ós lands -
hlí›). Mun ur inn gæti falist í fé lags ger› fleirra hópa sem komu fyrst -
ir hing a› til lands. Sum ir voru und ir stjórn sterkra lei› toga, manna
af sau›a húsi Skalla gríms og Ei ríks rau›a, en a›r ir hóp ar sam an -
stó›u af nokkrum fjöl skyld um flar sem eng inn einn var ótví ræ› ur
höf› ingi yfir li› inu og sam skipt in bygg› ust á sam vinnu. Sum ir
fless ara kjarna ur›u mi› stö›v ar á seinni öld um en a›r ir féllu í
skugg ann af yngri kjörn um e›a ból stö› um fleg ar lei› á land náms -
öld, enda hafa a› stæ› ur ví›a breyst fleg ar fleira fólk kom inn í
„hann reisti hof mikið …“ 75
64 Orri Vé steins son, „Patt erns of Settlem ent in Iceland. A Stu dy in Pre-Hi story,“
Saga-Book of the Vik ing Soci ety 25 (1998), bls. 1–29. — Orri Vé steins son, Thom -
as H. Mc Govern og Christ i an Kell er, „End uring Impacts“, bls. 117–125. —
Orri Vé steins son, Helgi fior láks son og Árni Ein ars son, Reykja vík 871±2. Land -
náms s‡n ing in. The Settlem ent Ex hi bition (Reykja vík 2006), bls. 32–44.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 75