Saga - 2007, Page 88

a› fla› hafi ekki ver i› til a› efla hei› inn si› held ur til a› efla höf› -
ingja vald um allt land, sem hluti af und ir bún ingi fyr ir stofn un al -
fling is?92 Me› sama hætti mætti skilja vísu Ein ars skála glamms í
Velleklu sem mun vera elsta sam tíma heim ild um hug tak i› hof, frá
seinni hluta 10. ald ar.93 fiar kem ur fram a› Há kon jarl hafi eft ir a›
hann lag›i und ir sig nor› ur hluta Nor egs lát i› menn halda í hei›ri
flau lönd hofa og vé banda sem Geir hild ar syn ir höf›u á›ur herj a›
á.94 Vís an hef ur ver i› sk‡r› á flann veg a› „vé banda“ fl‡›i „vé
go› anna“, fl.e. blót sta› ir, en fla› má eins túlka „lönd vé banda“
sem fling sta›i, sbr. vé bönd. fia› flarf raun ar ekki a› hafa ver i›
merk ing ar mun ur á flessu tvennu, fl.e. fling stö› um og blót stö› um.
Lönd vé banda gæti flví ver i› til vís un í fling sta›i og hafa fless ar a› -
ger› ir snú ist um a› end ur reisa flær póli tísku stofn an ir, fl.e. hof og
e.t.v. fling sta›i, sem Geir hild ar syn ir höf›u rá› ist gegn. fió a› Ein ar
skála glamm setji flessa at bur›i í sam hengi vi› átök kristni og hei›ni
— og und ir fleim for merkj um hafa flau ef laust ver i› há› — er
miklu au› veld ara a› skilja flá sem póli tísk átök: Geir hild ar syn ir
ré› ust gegn helstu tákn um um vald hér a›s höf› ingja me› flví mark -
mi›i a› efla mi› stjórn ar vald i›, en Há kon jarl afl ar sér banda manna
me› flví a› end ur reisa flau tákn. Nú gæti or› i› snú i› a› s‡na fram
á a› höf und ar Eyr byggju og Vatns dælu hafi haft betri vit neskju um
e›li hofa en a›r ir sam tíma menn fleirra, en flessi lausn kem ur hins -
veg ar mun bet ur heim og sam an vi› a›r ar vís bend ing ar.
fia› er óum deilt a› veisl ur voru me› mik il væg ustu stofn un um
ís lensks mi› alda sam fé lags.95 Í dreif› um bygg› um flar sem reglu -
leg ur sam gang ur fólks var lít ill hafa veisl ur ver i› for senda fyr ir
orri vésteinsson88
92 Ís lenzk forn rit I, bls. 7.
93 Hof koma líka fyr ir í Völu spá (7. vísu), Helga kvi›u Hjörvar›s son ar (4. vísu)
og Vaf flrú›n is mál um (38. vísu).
94 Vís an er svona: Öll lét senn enn svinni / sönn Ein ri›a mönn um/herj um
kunnr of herj u› / hofs lönd ok vé banda; / at veg jötna vitni/val falls of sæ
all an / (fleim st‡ra go›) geira / gar›s Hlóri›i far›i. Den norsk-is lands ke skjald e -
digtn ing I–IV. Finn ur Jóns son gaf út (Køben havn 1912–1915), hér I B, bls. 120.
Vís an er var› veitt í Fag ur skinnu, vísa nr. 84 (Ís lenzk forn rit XXIX, bls. 120),
Heimskringlu, vísa nr. 108 (Ís lenzk forn rit XXVI, bls. 241–42) og Ólafs sögu
Tryggva son ar hinni mestu, vísa nr. 39 (Ólafs saga Tryggva son ar en mesta I–III.
Ed itiones Arna magnæanæ. Series A 1–3, Ólaf ur Hall dórs son gaf út (Køben -
havn 1958–2000), hér I, bls. 98).
95 Sjá t.d. Hanne Moclair, Leder skapsid eo logi på Is land i det trettende århundret. En
ana lyse av gaveg ivn ing, gjestebud og leder fremton ing i is landsk sagama ter i ale. Acta
Human i ora nr. 160 (Oslo 2003), bls. 135–194.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 88