Saga - 2007, Side 93

jón ólafsson
Komintern gegn klofningi
Viðbrögð Alþjóðasambands kommúnista
við stofnun Sósíalistaflokksins
Sam ein ing ar flokk ur al fl‡›u – Sós í alista flokk ur inn var stofn a› ur ári› 1938
og um lei› var Komm ún ista flokk ur Ís lands lag› ur ni› ur. Stofn un Sós í -
alista flokks ins var mik il væg ur hluti af sam fylk ing ar stefnu ís lenskra
komm ún ista og trygg›i fleim fleg ar fram li›u stund ir meiri póli tísk ítök á
Ís landi en komm ún ist ar höf›u ann ars sta› ar á Nor› ur lönd um. Hér ver› ur
s‡nt fram á a› stofn un flokks ins sam ræmd ist ekki fleirri sam fylk ing ar -
stefnu sem Al fljó›a sam band komm ún ista, Kom intern, ætl a› ist til a› Ís -
lend ing arn ir fylgdu. Til kynn ing Ein ars Ol geirs son ar um fyr ir hug a›a
flokks stofn un vakti hör› vi› brög› í höf u› stö›v um Kom interns í Moskvu.
Þessi saga verður rak in me› vís un um í nokkr ar lyk il heim ild ir úr sov ésk um
skjala söfn um.
Í minn is bla›i Wil helms Flor ins, sem fór me› mál efni Nor› ur landa í
yf ir stjórn Al fljó›a sam bands komm ún ista, Kom intern, til a› al rit ara
sam bands ins, Ge orgís Dimitroffs, dag settu í ágúst 1938, er l‡st mikl -
um áhyggj um af fleim áform um komm ún ista á Ís landi a› leggja ni› -
ur flokk sinn en stofna í hans sta› sós í alista flokk me› klofn ings hópi
úr Al fl‡›u flokkn um. Minn is bla› i› er n‡ lega kom i› fram, en fla› tek -
ur af öll tví mæli um a› stofn un Sós í alista flokks ins braut í bága vi›
fyr ir mæli Kom interns. Yf ir stjórn sam bands ins lag›i mikla áherslu á
a› leit a› yr›i sam starfs vi› Al fl‡›u flokk inn án fless fló a› stu›la a›
klofn ingi hans. Skila bo› Flor ins til Dimitroffs varpa flví n‡ju ljósi á
tengsl ís lenskra komm ún ista vi› Kom intern.
Í fless ari grein ætla ég a› fara í saumana á minn is bla› inu og fá -
ein um ö›r um mik il væg um heim ild um um sam skipti Komm ún ista -
flokks Ís lands vi› Kom intern sí› ustu árin sem flokk ur inn starf a›i
og fram a› flví a› hann var lag› ur ni› ur og Sam ein ing ar flokk ur al -
fl‡›u – Sós í alista flokk ur inn stofn a› ur í hans sta›.1 Eins og ég mun
Saga XLV:1 (2007), bls. 93–111.
1 Óprent a› ar heim ild ir sem ég nota í fless ari grein eru a› gengi leg ar í heild sinni
á heima sí›u minni www.jonolafs.bi f rost.is. Velja flarf tengla safn sí› unn ar og
fara fla› an inn á ein stök skjöl. fiar sem ég birti heim ild irn ar me› fless um hætti
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:57 PM Page 93