Saga - 2007, Side 149

flá a› skrifta hjá bisk upi til a› taka af lausn og fá flannig leyfi til a›
taka lög bund i› alt ar issakra menti.
Bann fær ing, e›a ógn in af henni, var flví hluti af lífi allra og flörf -
in til a› bæta fyr ir synd ir var í stö›ugri end ur n‡j un. Leyni leg synd
gat or› i› op in ber en af lausn in var enn jafn nau› syn leg og var veitt
á sömu for send um. Sá sem braut lög — og féll flannig í hi› meira
bann — flurfti einnig a› ganga flessa sömu lei›. Ytra og innra svi›,
meiri bann fær ing og minni, tengd ust flannig í skrift un um flrátt fyrir
til raun ir lög gjafa kirkj unn ar til a› færa flá fyrr nefndu al far i› inn á
op in bera svi› i›.
Me› fless ari grein ingu ver› ur ekki hjá fleirri ni› ur stö›u kom ist
a› mi› alda menn hafi ver i› í ein hvers kon ar banni flest sín full or› ins -
ár. fiótt hug mynd in kunni a› hljóma ótrú lega vi› fyrstu vi› kynn -
ingu er ekki víst a› svo sé fleg ar bet ur er a› gá›. Al menn ar skrift ir
höf›u tí›kast frá tím um frum kirkj unn ar og ver i› lög bundn ar sí› an
1215. fiær voru fyr ir venju legt fólk en ekki glæpa menn, en voru
engu a› sí› ur nau› syn leg ar til fless a› tryggja öll um mögu leik ann á
ei lífu lífi. Sá sem gekk til skrifta og ger›i yfir bót einu sinni á ári í
sam ræmi vi› lög og tók alt ar issakra menti á pásk um, hann var í fri›i
vi› gu› og haf›i ekk ert a› ótt ast. fietta kerfi veitti yfir völd um mögu -
leika á ströngu a› haldi en bau› á sama tíma hverj um og ein um upp
á mögu leika og von um a› ö›l ast ei líft líf.
Synd in birt ist í verk um fólks flótt hún fælist í ákvör› un vi› kom -
andi og miklu skipti hvers vegna til tek i› verk var frami›. fiannig
átti glæp ur sér upp haf í synd sam legri ákvör› un vegna fless a›
verk i› sem frami› var í fram hald inu var lög brot. Mik il vægi ásetn -
ings ins í synd inni haf›i einnig áhrif á fla› hvort brot i› tald ist lög -
brot, eins og sést á flví a› sam kvæmt krist in rétt in um bann fær› ist sá
ekki sem sló klerk án heift ar, flótt fla› kall a›i fram bann fær ingu a›
leggja heift uga hönd á klerk.46 Heift in var ein höf u› synd anna. Í
Jóns bók seg ir einnig a› bö› ull inn sem tek ur mann af lífi sam kvæmt
lög um, í um bo›i rétts dóm ara, dr‡gi ekki synd.47 fiannig gekkst
ver ald lega stjórn kerf i› einnig inn á flá hug mynd a› ásetn ing ur
syndin fyrir dómstóla 149
46 Lbs.–Hbs. Krist in rétt ur Árna frá 1275, 14. kap. — D.I. II, bls. 214.
47 Mann helgi bálk ur kap. 16. Jóns bók, bls. 53. Text inn hljó› ar svo: „Nú er flessu
flví svá skipat, at eng ir megu fletta synda laust gera, nema sá dóm ari er kon -
ungr hef ir til flessa skipat, flví at lög in refsa en eigi hann, fló at hann geri sína
skyldu ept ir flví sem lög in bjó›a hon um, en a›r ir gera me› heipt ok öf und,
og flví veit ir flat opt, at fleir fá fyrst mann ska› ann, ok svara sí› an stór um
skript um me› frek um fjár gjöld um.“
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 149