Saga - 2007, Blaðsíða 169

geysi mik i›, sem tek ur yfir mik inn hluta lands ins, en und ir flví
telja íbú arn ir, a› sé hi› mesta víti. Fjall fletta sem er allt fullt af
hell um og holt a› inn an, brenn ur allt og sp‡r log um, og stend -
ur í sí felldu elds báli, sem læs ir sig um og ey› ir fjall i› a› utan
og inn an allt ni› ur a› rót um og jafn vel út fyr ir fjalls ræt urn ar.
Ör ugg merki sanna sem sé, a› flessi skelfi legi eld ur lif ir og
æ›ir ekki a› eins und ir rót um fjalls ins, held ur einnig und ir
mar ar botni. Hinn nafn frægi eld ket ill á Sikiley, sem kall a› ur er
stromp ur vít is, — en flang a› eru dregn ar sál ir dau›ra for -
dæmdra manna til brennslu, eins og oft hef ur ver i› sann a›, —
hann er, a› flví er menn full yr›a, eins og smá ofn í sam jöfn u›i
vi› fletta gíf ur lega víti.20
Á eft ir flessu upp hafi kem ur ‡kju kennd l‡s ing á eldsum brot um,
vatns fló› um og ‡ms um undr um á Ís landi. Sig ur› ur fiór ar ins son,
sem fl‡ddi of an greind an texta úr lat ínu, seg ir a› vi› fyrstu s‡n beri
mest á firr un um í frá sögn inni en séu sni›n ar af henni hjá trú og ‡kj -
ur, sem telj ast megi næsta e›li leg ar mi› a› vi› rit un ar tím ann og
fjar læg› frá vett vangi, ver›i eft ir svo sann fer› ug ur kjarni a› vart sé
um a› vill ast a› flar séu l‡s ing ar á raun veru leg um ís lensk um eld -
gos um. Fjall i› mikla er vafa lít i› Hekla en fleg ar Liber miraculor um
var sami› haf›i hún gos i› tvisvar, fl.e. 1104 og 1158. Á fless um
fyrstu er lendu frá sögn um af Heklu sést a› menn hafa strax far i› a›
tengja hana Víti og heim færa flannig sko› an ir kirkj unn ar á eld -
virkn inni í Etnu upp á hana. Alla tí› sí› an hafa menn spyrt Etnu og
Heklu sam an leynd ar dóms full um bönd um.
En hvar birt ist nafn Heklu flá í fyrsta sinn á bók felli? fia› vir› ist
vera í Hi stor ia Norweg i ae sem skrif u› var af óflekkt um norsk um höf -
undi ein hvern tíma ná lægt alda mót un um 1200. Fjall i› er a› vísu
ekki nefnt sínu eig in lega nafni. Bók in er á lat ínu og flar er tal a› um
„mons Casu læ“ á Ís landi en fla› segja spakvitr ir menn a› sé bein
fl‡› ing á nafn inu Heklu fell.21 Casula er yf ir höfn me› hettu eins og
hin ar gömlu ís lensku hekl ur. Mons er fjall e›a fell. Mons Casu læ
fl‡› ir flá or› rétt Heklu fell. Elsta er lenda heim ild in sem nefn ir hi›
ís lenska nafn fjalls ins er ann áll munks ins Al ber ics í klaustr inu
Trois fontaines í Frakk landi.22 Hann er tal inn rit a› ur milli 1240 og
hekla og heilagur brendan 169
20 Sig ur› ur fiór ar ins son, Heklu eld ar, bls. 27–28. fiarna er einnig ger› gó› grein
fyr ir hand rit inu Liber miraculor um og höf undi fless.
21 Eiliv Skard, Målet i Hi stor ia norweg i ae. Skrift er ut gitt av det Nor ske vit en -
skaps-aka demi i Oslo. II. Hi stor isk-filosofisk klasse no. 5 (Osló 1930).
22 Sig ur› ur fiór ar ins son, Heklu eld ar, bls. 28.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 169