Saga - 2007, Side 184

fiess ari meg in sta› hæf ingu bók ar inn ar er ætl a› a› byggj ast á
á›ur óflekkt um e›a óa› gengi leg um gögn um sem segja sög una um
hinn raun veru lega Mao Zedong — „sög una óflekktu“. Á me› al
fless ara frá sagna má nefna a› Mao hafi ekki hik a› vi› a› fórna her -
mönn um sín um og jafn vel bró› ur sín um til a› ná völd um; ári› 1957
hafi hann hvatt fljó› ina til a› gagn r‡na stjórn ar far Al fl‡›u l‡› veld -
is ins ein ung is til a› af hjúpa and stæ› inga þess; í kjöl far „stóra
stökks ins framá vi›“ árin 1958–1959 hafi hann vís vit andi lát i› fólk í
sveit um lands ins svelta og sagt a› fla› gæti ein fald lega lagt sér
lauf blö› til munns; og hann hafi gert ná kvæm ar áætl an ir um a› ná
heims yf ir rá› um í stjórn ar tí› sinni. Auk fless gera höf und ar at lögu
a› einni helg ustu go› sögn kín verskra komm ún ista og halda flví
fram a› „gang an langa“ — yfir tólf flús und kíló metra löng ganga
sem Mao og fé lag ar hans í komm ún ista flokkn um tók ust á hend ur
1934–1935 til a› kom ast und an herj um fljó› ern is sinna und ir stjórn
Chi ang Kai-sheks — hafi nán ast ver i› eins og flægi leg kvöld ganga,
a› flar hafi komm ún ist ar varla flurft a› taka til vopna vegna fless
a› Chi ang neydd ist til a› leyfa fleim a› kom ast í gegn flar sem syni
hans var hald i› í gísl ingu í Moskvu. Loks gera flau har›a at lögu a›
hetju legri ímynd komm ún ista hers ins, væna hann raun ar um rag -
mennsku me› flví a› hafa kom i› sér hjá flví a› berj ast vi› heri Jap -
ana og sta› hæfa a› her ir fljó› ern is flokks ins hafi flurft a› bera hit -
ann og flung ann af fleirri bar áttu. Raun ar ganga flau enn lengra og
segja Mao hafa tek i› flví fagn andi fleg ar Stalín og Hitler ákvá›u a›
skipta Pól landi milli sín ári› 1939, flví fla› opn a›i fyr ir flann mögu -
leika a› Stalín ger›i sam bæri leg an samn ing vi› Jap ana, skipti flá
Kína í tvö áhrifa svæ›i og ger›i Mao kleift a› ná völd um í nyr›ri
hlut an um.
fietta er ein ung is brot af öllu flví sem Chang og Halli day telja sig
hafa s‡nt fram á me› heim ilda vinnu sinni. Um er a› ræ›a nán ast
al gera end ur sko› un kín verskr ar sögu á tutt ug ustu öld. fia› kem ur
flví ekki á óvart a› fyrstu gagn r‡nend ur bók ar inn ar hafi bor i› lof á
hana skömmu eft ir út gáfu henn ar fyr ir a› „af hjúpa“ hinn „raun -
veru lega“ Mao og lei›a okk ur loks ins í all an „sann leika“ um kín -
versku komm ún istana.4 En eft ir flví sem um fjöll un um bók ina hef -
ur or› i› ‡t ar legri og fræ›i legri fer sí fellt minna fyr ir lof inu. Eink um
geir sigurðsson184
4 Krækj ur á nokkra fless ara rit dóma, me› al ann ars frá The New York Times og The
Gu ar di an, má finna á eft ir far andi vefsló›: <http://www.revi ewsof books.com/
mao/> 5. febr. 2007.
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 184