Saga - 2007, Side 199

anna“. En hvenær ur›u vís ind in heilög, sem vænt an lega merk ir óskeik ul?
Öll gó› vís indi byggj ast á efa semd um og spurn ing um; göm ul sann indi
hverfa fyr ir ætt ern is stapa og n‡ taka vi›, gjarn an tíma bund i›. fiannig er
e›li vís inda, einnig lækn is fræ› inn ar. En Jóni Ólafi til af sök un ar má segja a›
hann fylg ir hvergi fless um flanka gangi kerf is bund i› og hann er rök semda -
laus og sama gild ir um frek ari um mæli hans á næstu bla› sí›u: „Tækni -
hyggja og jafn vel tækja æ›i lækn is fræ› inn ar vir› ist stund um hafa gleymt
mann eskj unni“ (bls. 236). fiessi full yr› ing er í mót sögn vi› nau› syn lega
tækni flró un lækn is fræ› inn ar, sem ekki síst felst í betri rann sókn ar tækni á
lífi (sbr. seg u l óm sko› un) og betri a› stö›u til upp skur› ar (hníf ur inn vík ur
æ meir fyr ir ley sigeisl an um).
Jón Ólaf ur held ur sí› an áfram a› rekja hætt urn ar af vís inda leg um
fram för um í lækn is fræ›i rök semda laust (m.a. á bls. 246). Hon um tekst a›
finna sér sálu fé laga í tor tryggni á „tækni væ› ing una“ (sbr. bls. 237, vi› tals -
bók dr. Fri› riks Ein ars son ar yf ir lækn is), en á sömu sí›u er vitn a› me› vel -
flókn un í einn tví mæla laus asta vís inda- og fram fara hyggju mann lækn is -
fræ› inn ar á 20. öld inni, Ní els Dungal!
Full yrt er um lækna al mennt a› fleir hafi gert sér manna mun eft ir ríki -
dæmi fólks, „varla hafa lækn ar ver i› a› slíta sér út fyr ir fá tæk linga sem
ekk ert áttu“ (bls. 248). Eng in dæmi um slíka pen inga græ›gi eru nefnd, en
á›ur (á bls. 240) var nefnt dæmi um lækni (Matth í as Ein ars son) sem s‡ndi
fá tæk um sér staka fljón ustu lund. Eng an veg inn skal fla› dreg i› í efa a›
lækn ar hafa marg ir haft á flví mik inn áhuga a› fá vel borg a› fyr ir vinnu
sína og sum ir jafn vel geng i› nokk u› langt í fleim efn um. En fla› ligg ur
nokk u› ljóst fyr ir a› metn a› ar gjarn lækn ir vill gjarn an sjá ár ang ur af starfi
sínu, hver svo sem umbun in er.
Jón Ólaf ur slepp ir raun ar al veg a› ræ›a um ‡mis mik il væg ustu si› -
fer›i legu vanda mál in í heil brig› is sög unni, en flau ver›a stö›ugt fleiri. Má
flar nefna líkn ar dau›a, stofn frumunotk un og fleiri si› fer›i leg álita mál í
tengsl um vi› rann sókn ir. Öll flessi efni hef›i mátt ræ›a í sögu legu sam -
hengi og flar sem flau tengj ast tækni væ› ingu lækn is fræ› inn ar hef›u flau
mátt koma í sta› fleirr ar ein hli›a tor tryggni í gar› tækn inn ar sem sk‡t ur
upp koll in um í bók inni hér og flar.
Í tí unda kafl an um (Sam tök lækna) er nær a› eins a› finna hrein rækt a›a frá -
sögn, nokk urs kon ar drög a› sögu Lækna fé lags Ís lands. fiar er fló ‡m is legt at -
hygl is vert a› finna. Ljóst er a› lækn ar ger› ust mjög heima rík ir og vildu rá›a
öllu í heil brig› is mál um, taka bæ›i völd frá land lækni og rá› herra, gjarn an
flvert á ríkj andi hug mynd ir um verka skipt ingu, bæ›i sér og fræ› um sín um til
tjóns, og fla› er nokk u› ljóst a› af skipti Hriflu-Jónas ar af stö›u mál um lækna
voru nau› syn leg til a› rjúfa víta hring inn sem lækn ar höf›u skap a›.
firátt fyr ir vissa ann marka má ‡kju laust segja a› bók in sé af reks verk,
bæ›i í efni, stíl og um bún a›i.
Gísli Gunn ars son
ritdómar 199
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 199