Saga - 2007, Side 202

not a› ir vi› smí›i n‡rr ar kirkju og kirkju bún a› ur, alt ari, alt ar istafla, predik -
un ar stóll o.fl. not a› áfram. L‡st er hvern ig sta› i› var a› bygg ing unni, get -
i› um smi›i og tald ar upp a›r ar kirkj ur sem fleir hafa smí› a›. A› flest um
fless ara bygg inga var mjög vel sta› i› og hér voru frá bær ir smi› ir, en marg -
ir fleirra höf›u lært í Dan mörku. Sem dæmi má taka Knapp sta›a kirkju í
Stíflu, elstu timb ur kirkju lands ins, bygg›a ári› 1840. Um smí›i henn ar sá
Fló vent Sig fús son bóndi og snikk ari á Hóli á Ufsa strönd, en Fló vent smí› -
a›i m.a. einnig Mö›ru valla kirkju í Eyja fir›i. fiá var erfitt a› ver›a sér úti
um efni í kirkj urn ar og lög›u menn mik i› á sig til fless. Séra Stef án fior -
valds son prest ur á Knapp stö› um flurfti a› fara nor› ur á Siglu nes til a› ná
í reka vi›. Hann hélt til vi› ar kaupa á flrjá versl un ar sta›i og flurfti auk fless
a› sækja bygg ing ar efni ví› ar. fietta er eitt dæmi um vi› leitni og dugn a›
fleirra manna sem stó›u a› fless um kirkju bygg ing um. Ann a› dæmi er hér
tek i› úr riti um kirkj ur í Húna flingi eft ir fior stein B. Gísla son prest, flar sem
hann seg ir a› Berg sta›a kirkja hafi ver i› smí› u› úr vi›i sem kom til höggv -
inn frá Nor egi. Hún hafi átt a› ver›a vöru skemma en fior steinn Sig ur›s son
kirkju smi› ur, fædd ur 1859, sem reisti kirkj una, bætt turni á skemm una. A›
ö›ru leyti taldi fior steinn Gísla son a› bygg ing in hef›i ver i› í upp haf legri
mynd sinni. Full yr› ing um fletta er fló bor in til baka af Hjör leifi Stef áns -
syni, sem stjórn a›i end ur bót um á kirkj unni skömmu fyr ir alda mót in 2000.
Hann rit ar mjög skemmti lega og fræ› andi um bygg ing ar sögu Berg sta›a -
kirkju og l‡s ir kirkj unni og bygg ing ar list henn ar frá bær lega. fior steinn
húsa smi› ur var einn af kasta mesti kirkju smi› ur lands ins á sinni tí› og reisti
14 kirkj ur, m.a. á Sau› ár króki, Au› kúlu og Silfra stö› um.
Löng og ít ar leg bygg ing ar saga fiing eyra kirkju l‡s ir dugn a›i og at orku
fleirra manna sem a› bygg ingu henn ar stó›u. Kirkj an var víg› ári› 1877 og
voru flá li› in 13 ár frá flví a› byrj a› var a› flytja til henn ar grjót i›. Ás geir
Ein ars son bóndi og al fling is ma› ur lag›i á sig ómælt erf i›i a› byggja kirkju
úr ís lensku grjóti og fékk til li›s vi› sig bestu hand verks menn sem völ var
á, m.a. Sverri Run ólfs son stein höggv ara sem tal inn var fremst ur í fleirri
grein á Ís landi.
Ekki er laust vi› a› marg ir fleirra sem sagt er frá ver›i les and an um
minn is stæ› ir. Me› al fleirra er Ragn hei› ur Jóns dótt ir, ekkja tveggja Hóla -
bisk upa, fleirra Gísla fior láks son ar (bisk up 1657–1684) og Ein ars fior steins -
son ar (bisk up 1692–1696). Ragn hei› ur bjó lengi a› Gröf á Höf›a strönd og
var Gröf mik i› menn ing ar set ur um henn ar daga. Tali› er a› and lits mynd
sem var› veist hef ur af einni hinna flriggja eig in kvenna Gísla bisk ups sé af
Ragn hei›i, en flessi mynd er nú í vörslu fijó› minja safns ins. Hef›i ver i›
gam an a› sjá mynd af fless ari merku konu í rit inu. Graf ar kirkja er eina staf -
kirkj an á land inu, en fijó› minja safn i› eign a› ist hana ári› 1939 fyr ir at beina
Matth í as ar fiór› ar son ar fljó› minja var› ar.
Saga Graf ar kirkju er l‡sandi vitn is bur› ur um a› stæ› ur minja vörsl unn -
ar hér á landi um mi›ja 20. öld. Krist ján Eld járn skrif ar 1949: „illt er a› ekki
ritdómar202
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 202