Saga - 2007, Blaðsíða 208

dótt ur um Inn rétt ing arn ar frá 2001. Hér hef›i fló mátt n‡ta fleiri n‡ leg ar
rann sókn ir, svo sem tvær dokt ors rit ger› ir frá ár inu 2003, fleirra Ein ars
Hreins son ar um emb ætt is manna kerf i› und ir lok ald ar inn ar og Christ inu
Fol ke Ax um vi› brög› al menn ings vi› op in ber um til skip un um á 18. öld.
Skilj an lega er erfitt a› upp færa gam alt rit me› til liti til n‡rra rann sókna án
fless a› um bylta text an um og tefja flannig verk i› enn frek ar, en vissu lega
hef›i ver i› æski legt a› gera n‡ leg um rann sókn um frek ari skil. Í ö›ru lagi
hef ur margt breyst í fram setn ingu fræ›i rita sí› an fyrsta bind i› kom út.
Fyrst og fremst sakna ég fless a› ekki skuli vera vitn a› í heim ild ir me› til -
vís un um; í sta› fless er hver kafli me› sér staka heim ilda skrá, fló a› á stöku
sta› sé heim ild ar get i› inn an sviga. Einnig hef›i ver i› ákjós an legt a› hafa
ramma grein ar flar sem áhuga ver›u efni væru ger› sér stök skil. fiá er hvorki
mynda skrá í rit inu né at ri› is or›a skrá. Nota gildi verks ins hef›i óneit an lega
auk ist til mik illa muna ef flessi at ri›i væru til sta› ar. Í flri›ja lagi er óhætt
a› segja a› n‡j ar stefn ur og straum ar hafi kom i› fram í sagn fræ›i frá flví a›
meg in gr unn ur bók ar inn ar var lag› ur. Ekki ver› ur vart vi› flær hrær ing ar
í flessu riti, enda er hér um a› ræ›a yf ir lits rit, en slík rit eru al mennt frek ar
hef› bund in og íhalds söm í e›li sínu flar sem at bur›a saga er yf ir leitt rak in í
tíma rö› og henni skipt í stutta efn iskafla.
Bók in er 413 bla› sí› ur a› lengd og flar af er kafli L‡›s 284 sí› ur. Hon -
um eru flví sett ar nokk u› flröng ar skor› ur mi› a› vi› a› um fjöll un ar efn i›
er mjög vi› bur›a ríkt tíma bil Ís lands sög unn ar og heim ilda magn eykst til
mik illa muna mi› a› vi› fyrri ald ir. Til sam an bur› ar má nefna a› tíma bil -
inu 1701–1830 voru helgu› tvö bindi, e›a alls 1101 bla› sí›a, í Sögu Ís lend -
inga sem kom út á ár un um 1943 og 1950. Hi› tak mark a›a pláss ger ir fla›
ef laust a› verk um a› erfitt er a› gera Ís lands sög unni eins ná kvæm skil og
stefnt var a› í upp hafi út gáf unn ar, en verk i› átti a› ná til sem flestra flátta
sög unn ar. Í inn gangskafla bók ar inn ar ræ› ir L‡› ur fló ekki fless ar tak mark -
an ir e›a hva›a áhrif flær hafi á um fjöll un hans, held ur vir› ist helsta mark -
mi› hans vera a› s‡na fram fara hli› 18. ald ar í fleim til gangi a› breyta hinu
al menna vi› horfi til tíma bils ins sem ald ar hörm unga og ni› ur læg ing ar.
Um rædd ar lengd ar tak mark an ir veita inn s‡n í hva›a efni höf und ur e›a
rit stjóri telja mik il væg ast a› koma á fram færi um sögu Ís lands á 18. öld, en
flar er at vinnu-, stjórn s‡slu- og versl un ar sag an aug ljós lega í fyr ir rúmi.
fiessi efn is tök minna nokk u› á fyrr nefnd rit um 18. öld ina í rit rö› inni Saga
Ís lend inga. Bók L‡›s er fló frá brug› in fleim rit um á tvo vegu: minni áhersla
er lög› á per són u sögu ald ar inn ar og sagt er frá stjórn mála flró un í Dan -
mörku sam hli›a sögu Ís lands. fiannig fæst meira sam hengi í sögu land anna
á fless um tíma og er fla› vel.
L‡› ur k‡s a› mi›a um fjöll un sína vi› tíma bil i› 1695–1795, sem markast
af breyt ing um á stjórn s‡slu 1695 eft ir ein veld is tök una og Al mennu bæna -
skránni 1795. Tíma bila skipt ing er alltaf snú in í sagn fræ›i enda er vik i›
nokk u› frá henni á sum um stö› um í bók inni, t.d. fleg ar sagt er frá lög -
ritdómar208
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 208