Saga - 2007, Side 212

a› ákve›a hvenær eigi a› byrja og enda bók sem flessa. Höf und ur ákva› a›
hefja yf ir rei› ina um 1830, fleg ar upp l‡s inga öld á form lega a› hafa lok i›,
a.m.k. sam kvæmt hef› inni í ís lensk um sagna rit um. Um val sitt á enda stö› -
inni, full veld is ár inu 1918, seg ir hann sí› an: „Um 1918 ur›u ekki ein ung is
grund vall ar breyt ing ar, hva› var› ar stjórn skip an lands ins og stjórn mál,
held ur einnig ‡ms ar a›r ar fljó› fé lags breyt ing ar, sem höf›u áhrif á gengi
ein stakra hug mynda stefna me› al Ís lend inga“ (bls. 9). Í stuttu máli sagt flá
s‡n ist mér a› ekki séu fær› nægi lega sann fær andi rök fyr ir flví a› slík skil
hafi or› i› 1918. Lík lega hef ur höf und ur í huga flær áherslu breyt ing ar sem
flá ur›u í ís lensk um stjórn mál um, en fræ›i menn hafa tal a› um enda lok
sjálf stæ› is stjórn mála og upp haf stétta stjórn mála. fia› hvarfl ar hins veg ar
a› manni a› höf und ur sé und ir of sterk um áhrif um af hef› bund inni tíma -
bila skipt ingu Ís lands sög unn ar, en hug mynda stefnu sögu hl‡t ur a› vera
tor velt a› fella a› mót um stjórn mála stór sög unn ar. Hef›i höf und ur ekki al -
veg eins get a› val i› 1919 sem enda stö›, e›a ári› 1925, e›a ein fald lega önd -
ver›a 20. öld? Í flessu sam bandi kem ur tit ill á mik i› les inni bók eft ir sama
höf und upp í hug ann, Ís lenzk sagn fræ›i frá mi›ri 19. öld til mi›r ar 20. ald ar; en
flar er tíma af mörk un in miklu af slapp a›ri en í flessu n‡ja verki.
Hug um flá a› flri›ja mik il væga at ri› inu í und ir titli bók ar inn ar, en fla›
er or› i› „Ís lend inga“, e›a eins og seg ir í und ir titl in um: Áhrif fjöl fljó› legra
hug mynda stefna á Ís lend inga 1830–1918. Hverj ir eru fless ir Ís lend ing ar sem
margoft er vís a› til í bók inni? Höf undi er au› vit a› ljós ara en mörg um ö›r -
um hve erfitt er a› nálg ast me› al-Ís lend ing inn, vegna fless a› heim ild irn ar
sem svo kall a› ir mennta menn hafa lát i› eft ir sig eru marg falt um fangs meiri
en flær sem vi› höf um frá al fl‡›u fólki. Ég geri rá› fyr ir a› höf und ur hafi
velt fyr ir sér a› nota ekki svona vítt hug tak í und ir titl in um, vegna fless ein -
fald lega a› bók in er fyrst og fremst um mennta menn e›a hina mennt u›u
yf ir stétt lands ins. fió ver› ur a› geta fless a› í verk inu eru fá ein ar vís an ir í
dag bæk ur og bréf al fl‡›u fólks. Ekki kem ur fló fram í inn gangi hvort höf -
und ur hafi me› skipu leg um hætti far i› í gegn um slík heim ilda söfn á hand -
rita deild um lands ins e›a hvort hann hafi t.d. leit a› skipu lega í sjálfsævi -
sög um al fl‡›u fólks. Rann sókn ir á menn ingu al fl‡›u fólks eru tíma frek ar og
frem ur fáar slík ar liggja fyr ir. fiví vek ur fla› at hygli a› höf und ur skuli t.d.
ekki hafa n‡tt sér rann sókn Sig ur› ar Gylfa Magn ús son ar á tveim ur bræ›r -
um af Strönd um.
Upp bygg ing kafla er yf ir leitt me› svip u› um hætti. Fyrst kem ur stutt
l‡s ing á efni hans og sí› an fylgja gjarn an stutt ir und ir kafl ar um stö› una í
fleim lönd um sem höf und ur not ar sem vi› mi› un ar lönd, en fla› er ná -
granna lönd in Dan mörk, Nor eg ur og Fær eyj ar. fiá er kast ljós inu beint a› Ís -
landi, sögu leg um a› stæ› um hér lend is, og loks tek ur hann fjöl mörg dæmi
til a› varpa ljósi á hverja stefnu fyr ir sig. Í fá ein um köfl um fylg ir ör stutt frá -
sögn af stö› unni í mál ara list og tón list, en ekki er fjall a› um skáld skap
nema í kafl an um um pósi tí visma og raun sæ is stefnu. fietta kann ein hverj -
ritdómar212
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 212