Saga - 2007, Page 216

ingu sagn fræ› inn ar um víxl verk un fleirra afla sem móta sam fé lag i› og at -
hafna r‡mi flegn anna; a› hva›a marki ein stak ling ur inn gat mót a› um hverfi
sitt og lífs hlaup og hvar sam fé lags leg vi› mi› og hef› ir settu hon um mörk.
A› flessu leyti fet ar hún svip a›a lei› og Sig rí› ur Dúna í Björgu, flar sem kyn
setti sögu hetj unni skor› ur á me› an Matth í as glím ir vi› stétt ar stö›u. Og
flótt bók Matth í as ar Vi› ars um Hé› in og fjöl skyldu hans sé a› ‡msu leyti
óvenju lega upp bygg› flá er mark mi› henn ar einmitt a› draga fram flá
marg vís legu flætti sem mót u›u Hé› in. fiar ver› ur reynd ar áhersl an á mót -
andi flætti sam fé lags ins og fjöl breytni fleirra stund um svo mik il a› sögu -
hetj an/sögu hetj urn ar falla í skugg ann. Í ævi sögu Matth í as ar Jochums son -
ar tekst fiór unni a› halda jafn vægi milli hins per sónu lega, ein stak lings ins
og hans innra sjálfs, og ytri flátta.
fiór unn ramm ar ævi Matth í as ar Jochums son ar inn á hef› bund inn hátt
me› fæ› ingu og dau›a en r‡f ur stund um sam fellu frá sagn ar inn ar til a›
segja a›ra sögu, hverf ur svo til baka og bi›st af sök un ar á a› hafa bor i› af
lei›. Rit höf und ur inn fiór unn og stíl brög› henn ar eru aldrei langt und an.
Nú tí› og for tí› kall ast á í text an um og hún vís ar gjarn an til óor› inna at -
bur›a, til fram tí› ar inn ar — sorg in á eft ir a› kn‡ja dyra eina fer› ina enn,
hjóna band i› var ir stutt o.s.frv. fiannig fá les end ur a› vita hva› er í vænd -
um. Sum um flyk ir fletta vænt an lega galli á frá sögn inni en a› hinu leyt inu
er fletta snjallt stíl brag› sem bygg ir upp spennu. fiór unn stíg ur óhik a› inn
í text ann sem höf und ur, spyr spurn inga sem hún hef ur ekki endi lega svör
vi› og kall ar til leiks fræ›i menn sam tím ans til fless a› leggja mat á verk
Matth í as ar, ekki síst flau sem fengu har›a gagn r‡ni á sín um tíma.
fiór unn flétt ar listi lega sam an l‡s ing ar á flví sam fé lagi sem ól Matth í as
og mót a›i og hans eig i› líf, ekki síst flraut seigju hans og dugn a› vi› a› láta
drauma sína ræt ast, a› stíga skref inu lengra. Vissu lega voru Matth í asi sett -
ar skor› ur fé lags lega og efna hags lega. Hann var› a› láta sér Presta skól ann
nægja flótt hug ur hans stæ›i til há skóla náms í Kaup manna höfn, bú skap ur -
inn var basl lengst af — bar átta vi› har› indi og hor felli. Í einka líf inu tókst
hann á vi› sorg ir, missti tvær eig in kon ur, og frá unga aldri glímdi hann vi›
flung lyndi.
fieg ar bók fiór unn ar um Snorra á Húsa felli kom út ári› 1989 var hún
bæ›i lof u› og gagn r‡nd fyr ir lif andi l‡s ing ar og svi› setn ing ar. Sum um
fannst a› fer› henn ar hríf andi me› an a›r ir töldu sagn fræ› ina lúta í lægra
haldi fyr ir skáld skapn um. Ekki er hægt a› líkja fless um bók um sam an, flví
um Matth í as er til næst um ofgnótt heim ilda á móti slitr um úr ævi Snorra.
Ég velti flví stund um fyr ir mér hvort fiór unn væri of ná kvæm um ævi og
sam fé lag Matth í as ar, hvort smá at ri› in væru of mörg. En fleg ar upp var
sta› i› hjálp a›i allt til vi› a› draga upp mynd ina af Matth í asi og flví sam fé -
lagi sem fóstr a›i hann. L‡s ing ar fiór unn ar á mönn um, at bur› um og sta› -
hátt um eru lif andi. Hún l‡s ir flví sem fyr ir augu ber: fjöll um, lands lagi,
hús um, hús bún a›i, alt ar i stöfl um, og reyn ir flannig a› setja sig og okk ur les -
ritdómar216
Saga vor 2007_Saga haust 2004 - NOTA 1/28/12 7:58 PM Page 216