Skírnir - 01.09.2002, Side 75

SKÍRNIR
BÖRN SÍNS TÍMA
297
fólkið fyrst að nú væri Katla farin að gjósa. En áttaði sig á því að
skemmra var til upphafs þessa alls. Sá það sem vaknað hafði fyrst
eld eins og þegar búið er að kveikja í sinu. Síðan óx eldurinn og
dreifðist um eins og í sprungu bæði til suðurs og norðurs. Var
þetta rétt við túnfótinn. Voru nú allir vaktir og gengið á nágranna-
bæi til viðvörunar. Stefndi eldhraunið bæði að sjónum og bæjun-
um. Sá fólkið engan annan kost en þann að flýja eins og fætur tog-
uðu. Gömul kona gafst þó upp á hlaupunum og sást hún ekki
meir. Stök hraustmenni voru þó eftir til að reyna að bjarga kúnum
en þær voru seinreknar og því var nauðsynlegt að skera þær og
flúðu mennirnir svo á eftir hinum.
Meðal þeirra sem lengur dvöldu var presturinn að Kirkjubæ,
séra Guðmundur. Var hann ölvaður nokkuð og hélt drykkjunni
áfram. Neitaði hann að fara með öðru fólki og kvaðst ekki yfirgefa
dýrmætustu eigur sínar, bækurnar, fyrir djöfulsins kúnstum. Sást
síðast til hans þegar hann æddi með biblíuna í hendi á móti eldin-
um, sem stefndi að húsunum, og formælti honum í guðs nafni. Var
hann fyrstur til að bíða bana af eldsins völdum en engan veginn sá
síðasti.
Flóttafólkið hóf að knýja dyra hjá herra staðarins, umboðs-
manninum að Kornhóli. Var hann þá í fastasvefni og brást ókvæða
við. Tók hann exi mikla og hótaði að höggva fólkið ef það hypjaði
sig ekki á brott. En verslunarþjóni hans, sem mæltur var á íslenska
tungu, tókst að róa herra sinn og fór umboðsmaður að skilja hvað
væri á seyði. Sagði hann fólkinu að hypja sig burtu og fara í kofa
manna úr sinni stétt eða dvelja úti við. Lét svo vekja og sækja
sýslumanninn.
Umboðsmaður og sýslumaður sáu að nauðsynlegt var að flýja
til lands. Létu þeir setja út skip og voru þau komin á flot í morg-
unsárið. Bölvaði umboðsmaður þeim sem kóngsskipunum ýttu á
flot fyrir ódugnað og leti. Samtímis og á eftir lét hann fylla þau
með lausafé sínu og vörum verslunarinnar. Meðan á þessum tilfær-
ingum stóð kallaði sýslumaður á nokkra hrausta vermenn af landi
sér til aðstoðar við að hafa stjórn á flóttafólki sem lét illa og
ósæmilega. Notuðu þeir til þess byssur úr búri verslunarinnar.
Ekki fer sögum af manntjóni.