Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.2018, Blaðsíða 14

14 19. október 2018
E
ftir margra ára njósnir og
eftirlit hófst sex og hálfrar
klukkustundar löng leyni­
leg aðgerð ísraelsku leyni­
þjónustunnar í yfirgefinni lager­
byggingu í Teheran í Íran. Þar
fundu útsendarar leyniþjón­
ustunnar háleynileg skjöl, teikn­
ingar af kjarnorkuvopnum og yfir­
lit um smyglleiðir frá Íran. Þetta
hljómar eiginlega eins og sögu­
þráður í James Bond­mynd en
þetta er blákaldur raunveruleiki að
sögn ísraelsku leyniþjónustunnar
sem skýrði frá aðgerðinni.
Hún fór fram í janúar og skilaði
ísraelskum stjórnvöldum miklu
magni af skjölum sem sanna að
Íranir hafi árum saman logið að
umheiminum um kjarnorkumál
sín og að þarlend stjórnvöld vinni
enn að þróun kjarnorkuvopna.
Þetta er að minnsta kosti skoðun
og túlkun ísraelskra stjórnvalda á
þessum skjölum.
Á fréttamannafundi í apríl
lagði Benjamin Netanyahu, for­
sætisráðherra Ísraels, þessi gögn
fram og sagði að hér væri komið
hálft tonn af sönnunum fyrir lyg­
um Írana. Fréttamannafundur­
inn var í dramatískara lagi og það
minnti helst á afhjúpun listaverks
þegar Netanyahu svipti svörtu
teppi af hillu þar sem margar
möppur stóðu í röðum. Þær voru
fullar af þessum skjölum að hans
sögn en þau höfðu útsendarar
leyniþjónustunnar fundið í lager­
byggingunni í Teheran. Nýlega
skýrðu nokkrir þeirra sem tóku
beinan þátt í aðgerðinni í Teheran
síðan frá hvernig þetta fór allt fram
og hvað var í lagerbyggingunni.
Minnti á bandaríska
spennumynd
Einn leyniþjónustumannanna líkti
aðgerðinni við söguþráð í banda­
rísku hasarmyndinni Ocean’s
Eleven. Aðgerðin hófst 2016 en
þá fengu Ísraelsmenn veður af að
Íran, í kjölfarið á nýjum kjarnorku­
samningi við Evrópusambandið
og Bandaríkin, ætlaði að safna öll­
um skjölum sínum um kjarnorku­
áætlun sína saman og geyma þær
á einum stað. Ísraelska leyniþjón­
ustan fór því að fylgjast með Íran
til að reyna að hafa uppi á þessum
skjölum.
Í janúar 2017 var skjölunum
komið fyrir í yfirgefinni lager­
byggingu í útjaðri Teheran. Þá
hófst undirbúningur að þjófnaði
á skjölunum og ekki síður hvern­
ig ætti að koma þeim úr landi.
Áætlanagerðin og undirbúning­
ur stóð yfir næsta árið. Það var
síðan í janúar á þessu ári sem út­
sendarar Ísraela brutust inn í
lager bygginguna þegar þeir vissu
að engin gæsla var þar. Til að
vekja ekki athygli höfðu Íranir ekki
sólar hringsvakt í byggingunni en
treystu þess í stað á stórt og öflugt
öryggiskerfi. Þessu komust út­
sendarar Ísraels fram hjá og gátu
athafnað sig inni í byggingunni.
Þar fundu þeir tvo stóra gáma sem
innihéldu 32 peningaskápa. Þeim
tókst að opna skápana og síðan
smygla skjölunum frá Íran eftir
leynilegri leið. Af öryggisástæðum
vilja ísraelsk stjórnvöld ekki upp­
lýsa hver sú leið er. Skjölin voru
mörg eða um 50.000 síður auk 183
harðra diska.
Sprengjur og tilraunastöðvar
Stór hluti af skjölunum staðfestir
það sem Alþjóðakjarnorkumála­
stofnunin (IAEA) hefur sýnt fram
á og haldið fram í gegnum árin
um kjarnorkumál Írana. En sum
skjölin afhjúpa ýmislegt sem IAEA
hafði ekki upplýsingar eða vit­
neskju um að sögn Ísraelsmanna.
Þar má nefna staðsetningu neðan­
jarðartilraunastöðvar sem sér­
fræðingar IAEA höfðu lengi leitað
að án árangurs.
Auk þess fundu leyniþjónustu­
mennirnir teikningar af sprengju­
oddi en Ísraelsmenn telja að
Íranir hafi fengið aðstoð erlend­
is frá við að þróa hann. En það
sem Ísraelsmönnum þykir mestur
fengur í eru skjöl sem sýna, að
þeirra sögn, að klerkastjórnin
hefur reynt að halda kjarnorku­
áætluninni gangandi eftir að hafa
heitið því að láta af henni í kjölfar
fyrrgreinds samnings við önnur
ríki.
En það er ekki hlaupið að því
að staðfesta staðhæfingar Ísraels­
manna. Margir hafa bent á að
engar sannanir séu í skjölun­
um um að Íranir hafi brotið gegn
samningum um kjarnorkumál.
Írönsk stjórnvöld staðhæfa einnig
að það sem Ísraelsmenn segja sé
ekki rétt og að allt hafi þetta ver­
ið sett á svið til að sannfæra Dona­
ld Trump um að snúast gegn Íran
áður en hann tók ákvörðun um
hvort Bandaríkin myndu draga sig
út úr kjarnorkusamningnum við
Íran.
Alireza Miryousefi, fjölmiðla­
fulltrúi sendinefndar Írans hjá
Sameinuðu þjóðunum, sagði
í tengslum við þessa afhjúpun
Ísraelsmanna á gögnunum úr
lager geymslunni að Íranir hafi
alltaf sagt skýrt og skorinort að
smíði gjöreyðingarvopna gangi
gegn öllu því sem landið standi
fyrir. Hugmyndin um að Íran
myndi geyma viðkvæmar upplýs­
ingar í yfirgefinni lagerbyggingu í
Teheran væri auk þess svo fárán­
leg að það væri ekki hægt annað
en að hlæja. Þetta væri nánast eins
og Ísraelsmenn væru að reyna að
komast að því hversu klikkaðar
staðhæfingar þeir gætu sett fram
og fengið Vesturlandabúa til að
trúa.
Ísraelsmenn létu Trump vita
af aðgerðinni og þeim gögnum
sem þeir komust yfir snemma á
árinu en eins og kunnugt er ákvað
Trump að draga Bandaríkin út úr
samningnum við Írani í maí en
forveri hans á forsetastól, Barack
Obama, hafði samið við Írani. n
FRÉTTIR - ERLENT
Kaldunnin þorsklifrarolía
Íslensk framleiðsla
120/180
60
220 ml
Dropi af
náttúrunni
„Fyrir mér er
Dropi heilindi og
lífsorka”
Lygileg aðgerð
ísraelsku leyni-
þjónustunnar
Stálu leynilegum skjölum um kjarnorkuáætlun Írana„Einn leyniþjónustu-
mannanna líkti aðgerðinni
við söguþráð í bandarísku hasar-
myndinni Ocean’s Eleven
Kristján Kristjánsson
ritstjorn@dv.is