Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.2018, Blaðsíða 42

42 fólk - viðtal 11. maí 2018
Hjálpa þér að halda öllu í skorðum í skúffum. Einnig
sjálflímandi filt til að klæða skúffur og filt með verjandi
efni svo ekki falli á silfur og silfurplett. Við eigum líka
fægilög, fægiklúta og ídýfulög til að hreinsa.
Sjálflímandi hnífaparaskorður
Frakkastíg 10 | Sími 551 3160 | gullkistan@vortex.is | www.thjodbuningasilfur.is
Sendum í póSt-
kröfu
S
njólfur Gunnlaugsson er
73 ára gamall fyrrverandi
sjómaður og leigubílstjóri
sem búsettur er á Blöndu­
ósi. Snjólfur byrjaði að reykja síga­
rettur þegar hann var einungis
þrettán ára og gerði hann það
daglega eftir það í 56 ár. „Þegar
ég hætti að reykja var ég búinn að
reykja í 56 ár og búinn að reyna allt.
Ég keyrði leigubíl bæði í Reykja­
vík og Keflavík og til þess að geta
hætt að reykja í vinnunni keypti ég
mér neftóbak. Það varð til þess að
á meðan ég var að keyra þá reykti
ég ekkert en um leið og ég kom
heim sat ég og keðjureykti til þess
að vinna upp glataðan tíma,“ segir
Snjólfur í viðtali við DV.
Kyngdi munntóbakinu niður
með svörtu kaffi
Þegar Snjólfur flutti á Blönduós
tók hann þá ákvörðun að leggja frá
sér sígaretturnar. „Það varð til þess
að ég jók munntóbakið um helm­
ing. Ég var farinn að moka tveimur
dósum upp í kjaftinn á mér á viku
og kyngdi þessu svo niður með
svörtu kaffi. Þá var mér öllum lok­
ið og áttaði mig á því hvað ég var
að gera mér. En ég gat ekki hætt, ef
ég skildi dósina eftir heima þegar
ég fór út þá keyrði ég strax í næstu
sjoppu og keypti mér nýja.“
Dag einn var Snjólfur staddur
á Akureyri hjá tannlækni þegar
hann rakst á skilti sem vakti áhuga
hans. „Ég rakst á lítið merki sem á
stóð Djákninn og ég var forvitinn
af því að bíllinn minn hét Höfð­
ingi. Ég fór þarna inn og gekk svo­
leiðis inn í gufuský. Ég ákvað að
leggja allt í hendurnar á þeim sem
afgreiddi mig og valdi hann fyrir
mig græju og vökva. Ég gekk út úr
þessum kofa algjörlega frelsaður
maður,“ segir Snjólfur sem í dag,
þremur árum seinna á enn sömu
tóbaksdolluna uppi í hillu. „Ég hef
ekki tekið reyk inn fyrir mínar var­
ir síðan og ekki tóbakskorn upp í
kjaftinn á mér. Mér líður miklu
betur og fann svo mikinn mun á
mér strax.“
Sannfærður um skaðleysi veipsins
Blaðamaður hafði samband við
Gunnar Viðar Þórarinsson sem
ásamt Adolfi Braga Austfjörð
stofnaði og rekur veipverslunina
Djáknann. Hver veipbúðin hef­
ur sprottið upp á fætur annarri en
á annan tug verslana er að finna
á höfuðborgarsvæðinu. DV hef­
ur áður greint frá því að á Face­
book sé að finna þráð þar sem
íslenskir veiparar sem reyktu
áður tilkynna hversu mikið þeir
spara á mánuði eftir að þeir byrj­
uðu að veipa. Flestir þar segja að
kostnaðurinn nú sé um þriðjung­
ur eða fjórðungur af því sem þeir
eyddu áður. Stærstu verslanirnar
á höfuð borgarsvæðinu eru Fair­
wape, Póló, Drekinn og svo Djákn­
inn. Í vetur var rapparinn Garðar
Eyfjörð í viðtali við DV en hann
var þá í samstarfi við Djáknann.
Þá sagði rapparinn: „Veip er tísku­
bóla fyrir fólk sem hefur ekki reykt,
en þetta bjargar mannslífum. Án
gríns. Þetta er 95 prósent minna
skaðlegt en sígarettutóbak og
reykingar hafa minnkað heilmikið
á landinu vegna þess. Þetta er ekki
alveg skaðlaust en þú þarft ekki að
vera kjarneðlisfræðingur til að sjá
að þetta er mun betra en að reykja
tóbak.“
Gunnar Viðar, annar stofnanda
Djáknans, kveðst aldrei hafa reykt
en hann er einn af þeim sem veip­
ar. Gunnar segir að algengustu
viðskiptavinir þeirra sé fólk sem
er að hætta að reykja. Hann bæt­
ir við að nikótínið sem notað er í
vökvana sé unnið úr tómatplönt­
um en ekki tóbaksplöntum.
„Það er auðveldara að líkja
saman sígarettum og kaffi en síga­
rettum og veipi út af innihaldsefn­
inu. Við gerð tómatsósu til dæmis
er nikótínið tekið frá af því að það
er vont bragð af því. Það nikótín
er notað bæði fyrir nikótíntyggjó
og vökva fyrir veip. Nikótíntyggjó­
ið virkar auðvitað að einhverju
leyti en málið er að nikótínið hjá
allflestum hefur átt upptök sín
í gegnum lungun og þar af leið­
andi virkar það miklu hraðar með
veipi en með því að fá það í gegn­
um meltingarveginn. Það er þess
vegna sem veipið er að virka svona
vel fyrir fólk sem er að hætta að
reykja, af því að nikótínið er að
koma inn á sama stað.“
Halda utan um þá
sem hætta að reykja
„Örugglega yfir 90% af viðskipta­
vinum okkar er fólk sem hef­
ur ánetjast tóbaki áður fyrr. Það
hleypur á hundruðum ef ekki þús­
undum einstaklinga sem hafa leit­
að til okkar til þess að geta hætt að
reykja og við höldum utan um það
fólk.“
Gunnar segir að þegar hann
sjái fólk í dag sem enn reykir þá
vorkenni hann því.
„Það er loksins búið að finna
góða afgerandi lausn á þessu
stærsta heilsufarsvandamáli síð­
ustu áratuga. Veip er lausn gegn
sígarettuvandamálinu og að líkja
þessu saman er algjörlega út í
hött.“
Gunnar segir að því miður
komi helstu fordómarnir í samfé­
laginu frá Krabbameinsfélaginu.
„Þau hafa verið að tala niður til
veipa án þess að hafa fulla þekk­
ingu á því hvað þau eru að tala
um. Þeirra umræða hefur skað­
leg áhrif á alla hér á landi, þetta
er mjög alvarlegt mál þar sem þeir
eru vísvitandi að veita rangar upp­
lýsingar. Í einni rannsókn voru
upplýsingar teknar algjörlega úr
samhengi við raunverulega niður­
stöðu. Þessi rannsókn var fram­
kvæmd í Bretlandi og þá var tek­
in veipgræja og hún látin ganga
á fullum hita í heilar tvær mín­
útur. Þá fóru þeir að finna krabba­
meinsvaldandi efni þar sem jú
auðvitað allt innvols græjunar var
byrjað að brenna. Það er auðvitað
engin sem sýgur í sig gufu í tvær
mínútur, þetta eru í mesta lagi um
tvær sekúndur. En til gamans, ef
við tökum samt þetta efni sem þeir
fundu eftir tvær mínútur af bruna í
veipi, þá var það samt 800 sinnum
minna magn af því þar heldur en
er nú þegar í sígarettum. Þú getur
farið upp á Vatnajökul og fundið
krabbameinsvaldandi efni þar. En
þetta er allt spurning um magn. En
það hefur þó enginn orðið veikur
af þessu efni sem þeir fundu af því
að hin efnin sem eru í sígarettun­
um eru svo miklu skaðlegri.“
Gunnar telur að rafretturnar
séu hjálparhönd sem muni gera
Ísland reyklaust.
„Þegar við stofnuðum Djákn­
ann þá var það fyrst og fremst
til þess að hjálpa fólki til þess að
hætta að reykja, við vildum að
viðskiptavinurinn fengi besta
möguleikann á að bjarga lífi sínu.
Þetta er leið út úr tóbakinu. Þetta
virkar fyrir alla. Fólk þarf bara að
koma í næstu veipverslun og fá
hjálp við að velja græju, því sumt
virkar fyrir einn en ekki annan.
Það er mismunandi hvernig veip
virkar fyrir hvern. Ef þetta yrði leyft
með öllu, þá gætum við gert Ísland
reyklaust.“ n
Adolf Bragi Hermannson (t.v) og Gunnar
Viðar Þórarinsson (t.h) eigendur Djáknans
Kyngdi munntóbaKinu
niður með svörtu Kaffi
n Reykti í 56 ár n Hægt að gera Ísland reyklaust n Villandi niðurstöður Krabbameinsfélagsins
Kristjón Kormákur Guðjónsson
kristjon@dv.is
Snjólfur
Gunnlaugsson
Byrjaði að
reykja 13 ára.