Dagblaðið Vísir - DV - 22.06.2018, Qupperneq 27

FÓLK - VIÐTAL 2722. júní 2018
A
lþingi er komið í sumar-
frí og Anna Kolbrún Árna-
dóttir, áttundi þingmað-
ur Norðausturkjördæmis,
komin norður á Akureyri í faðm
fjölskyldunnar. Fyrsti veturinn er
búinn hjá þingmanni sem ekki
fór mikið fyrir í ræðupúltinu en
var þeim mun duglegri í nefndar-
störfum. Anna Kolbrún situr bæði
í velferðarnefnd og allsherjar- og
menntamálanefnd. Þetta eru mál-
in sem hún brennur einna helst
fyrir enda er hún menntaður leik-
skólakennari og hefur einnig starf-
að sem sjúkraliði og þroskaþjálfi.
„Þetta er búið að vera mjög kao-
tískt,“ segir Anna Kolbrún og hlær.
„Að lenda þarna inni, ég var svo
mikill kjáni að ég var ekkert endi-
lega búin að reikna með þessu
þó að ég vildi auðvitað að okkur
gengi vel. Atburðarásin var mjög
hröð fyrir kosningarnar og ég var á
miklum þeytingi út um allt. Síðan
kom þessi niðurstaða og ég þurfti
að horfa framan í heiminn.“
Hvernig var að koma þarna
inn?
„Þingið er mjög merkilegt fyr-
irbæri og það kom mér á óvart
hvað þetta er brjáluð vinna. Ég er
í tveimur stórum nefndum með
mikilvæga málaflokka þar undir
og þarf að setja mig inn í öll mál.
Við sitjum nefndarfundi fyrir há-
degi og síðan er það þingið eft-
ir hádegi nema á föstudögum en
þeir eru teknir frá undir önnur
fundahöld.“
Þannig að það er ekki rétt að þið
fáið löng frí og litla viðveruskyldu?
„Ég myndi ekki geta þetta ef
við fengjum ekki sumarfrí. En við
erum ekkert í eiginlegu fríi allan
þennan tíma. Nú gefst tími til að
fara yfir alls konar mál sem ég er
búin að skipuleggja í hólfum í
tölvunni. Í hvert skipti sem ég fer
norður ferðast ég um þetta stóra
kjördæmi, sem er skemmtilegasti
hluti starfsins, en þá situr samt
fjölskyldan á hakanum.“
Líkt og margir nýkjörnir lands-
byggðarþingmenn dvelur Anna
Kolbrún ein í borginni á meðan
þingið er að störfum en fjölskyld-
an býr ennþá í heimabæ þeirra,
Akureyri
Hikandi við framboð
vegna krabbameins
Anna Kolbrún kom inn í þingstörf-
in eftir mjög erfiðan kafla í sínu lífi
en hún hefur barist við illvígt og
sjaldgæft krabbamein undanfar-
in sjö ár. Þann 1. apríl árið 2011
lét hún skoða sig á spítala vegna
verkja í öndunarfærum og hélt að
hún væri með lungnabólgu.
„Þá greindist ég með
brjóstakrabbamein sem var
þannig staðsett að ég gat ekki far-
ið í aðgerð og auk þess hafði það
dreift sér, bæði í lungun og eitla.
Nítján dögum síðar var ég komin í
lyfjameðferð.“
Hvernig varð þér við að fá þess-
ar fréttir?
„Það var rosalegt áfall og ég var
einmitt að ferma dóttur mína daginn
áður en ég hóf lyfjameðferðina. En
svona áfall kemur ekki endilega
fram í sálarlífinu strax heldur koma
hin andlegu eftirköst oft fram löngu
seinna. Ég er enn þá í lyfjameðferð,
fór síðast í fyrradag, og er því búin að
vera að kljást við þetta í sjö ár.“
Anna Kolbrún er á svokölluð-
um líftæknilyfjum sem hafa ekki
jafn erfiðar aukaverkanir og lyfin
sem hún hefur áður verið á. Í fyrri
lyfjameðferðum hefur hún orðið
svo veikburða að hún gat varla
stigið fram úr rúminu og í þessari
löngu baráttu hefur hún veikst
mjög alvarlega í tvö skipti. Í annað
skiptið var kominn vökvi í kring-
um hjartað og hún þurfti að fara til
Reykjavíkur í aðgerð. Í hitt skiptið
fékk hún miklar bólgur í kringum
raddböndin og missti raddstyrk-
inn. Anna Kolbrún er hreinskilin
og einlæg kjarnakona og hún er
furðu brött þegar hún lýsir þessu.
„Ég fór í aðgerð til að láta laga
hálsinn varanlega. Það er mjög
skemmtilegt að segja frá því að ég
er með Goretex í hálsinum. Það var
sett til að fylla upp í því að annað
raddbandið er alveg lamað, ann-
að hvort vegna taugaskemmdar
eða æxlis. Þessar bólgur hafa verið
að hjaðna núna en áhyggjur mín-
ar í ræðustól eru þær hvort að fólk
sjái að það lekur hor eða eitthvað
þannig, af því að maður er alltaf
með slímhimnurnar í klessu, það
eru alls kyns furðulegar aukaverk-
anir af þessu. Sumir missa hárið
en það er alls ekki versta aukaverk-
unin þegar upp er staðið.“
Varstu hrædd?
„Ég var skíthrædd,“ segir Anna
Kolbrún án þess að hika. „Alveg
ofboðslega hrædd í nokkur skipti.
Læknarnir vissu lítið um þetta þar
sem það er sjaldgæft að fólk fái
þessa tilteknu tegund af krabba-
meini, sem kallast HER-2, svona
ungt. Þetta er prótín krabbamein
en ekki hormóna eins og lang-
flestar konur með brjóstakrabba-
mein fá. En á móti er ég heppin að
þessi líftæknilyf séu til.“
Hefur þetta haft andleg áhrif á
þig?
„Já, þetta hefur áhrif á sálarlíf-
ið. Maður fer í gegnum eigin-
legt sorgarferli, afneitun, reiði og
allan þann pakka. Síðan kemur að
þessari hugsun um að deyja. Verri
er samt hugsunin um það hvernig
maður sé þegar maður er að deyja.
Alls konar hugsanir fara í gegnum
kollinn og það er nauðsynlegt að
leyfa góðum hugsunum að fá að
fljóta með. Verst eru þau áhrif sem
þetta hefur á fjölskylduna en ég
reyni að vera sterk.“
Hvernig ertu í dag?
„Ég er mjög góð í dag og
finn ekki neitt. Ég fer reglulega í
myndatökur og er búin að panta
slíka eftir þrjár vikur. Ég og lækn-
irinn minn fylgjumst vel með
þessu saman og hann veit að ég
get greint hvort einhverjar bólg-
ur eða annað sé í gangi. Ég þarf að
hlusta á líkamann og vera meðvit-
uð um að vera virk. Fara á fætur,
fara í bað, vera að gera eitthvað.“
Anna Kolbrún segir að hún hafi
hugsað um það hvort hún ætti að
taka sæti á lista Miðflokksins í ljósi
veikinda sinna og hvort hún ætti
að vera svona ofarlega.
„Hvað ef ég veikist eftir viku,
eða mánuð? En þá var mér sagt að
varamaðurinn yrði alltaf til stað-
ar ef ég þyrfti frá að víkja. Ég tek
daginn eins og hann er og verk-
efnið eins og það er.“
Pólitík í ættinni
Anna Kolbrún er fædd árið 1970
og að mestu alin upp á Akureyri,
eitt þriggja barna hjónanna Árna
Friðrikssonar og Gerðar Jóns-
dóttur sem ráku verkfræðistof-
una Raftákn þar í bæ og með úti-
búi í Reykjavík. Síðan þá hefur hún
búið á Akureyri ef undan eru skilin
sex ár sem hún var í námi í Dan-
mörku. Hún segir að æskuheimilið
sitt hafi verið ákaflega gott og hún
sjálfsagt ágætur krakki, þó hún
hafi tekið út sína unglingaveiki
eins og svo margir.
Var þetta Framsóknarheimili?
„Nei. Pabbi var í Framsóknar-
flokknum en mamma var lengi vel
í Sjálfstæðisflokknum, en hann var
virkari á sínum tíma. Það var ekki
mikið rætt um stjórnmál í minni
æsku og heimilið var alls ekki póli-
tískt. En mamma fór síðar, árið
2002, í bæjarpólitíkina fyrir Fram-
sóknarflokkinn og var kjörinn full-
trúi.“
Móðir Önnu, Gerður, skildi
hins vegar við Framsóknarflokk-
inn líkt og dóttir hennar í fyrra og
sat í heiðurssæti fyrir Miðflokkinn
í nýliðnum bæjarstjórnarkosning-
um á Akureyri.
Sást þú fyrir þér að taka þátt í
stjórnmálum?
„Ég var skráð í flokkinn, aðal-
lega vegna mömmu, en fór ekki
að taka virkan þátt fyrr en um
það leyti sem flokkurinn var að
verða borgaralegur og Sigmund-
ur Davíð varð formaður árið 2009.
Þá var farið að taka til í lögum og
skipulagi flokksins og ég var mjög
virk í því starfi.“
Vill smiði í skólana
Fram að stjórnmálaþátttökunni
starfaði Anna Kolbrún víðs vegar
í mennta- og heilbrigðiskerfinu.
Hún tók sjúkraliðaprófið í Verk-
menntaskólanum á Akureyri en
var á þeim tíma nokkuð stefnu-
laus og óákveðin um framtíðina.
Hún flutti til Óðinsvéa í Danmörku
og starfaði þar sem sjúkraliði og
lærði þá leikskólakennarafræði
og þroskaþjálfun, mikið til vegna
þess að hún vildi komast út úr
vaktafyrirkomulaginu sem fylgir
sjúkraliðastarfinu og öðrum heil-
brigðisstéttum.
Í Danmörku starfaði hún á
vernduðum vinnustöðum og með
fötluðum börnum en flutti síðan
aftur heim til Akureyrar og fór að
vinna sem þroskaþjálfi í endur-
hæfingarstöðinni við Skógarlund
og síðar Síðuskóla þar sem hún
starfaði með einhverfum börnum.
Af hverju valdir þú þennan far-
veg?
„Það er engin persónuleg
tenging þar á bak við. Ég held að
það sé þessi jöfnuður, sú hug-
myndafræði að allir fái sömu tæki-
færi í lífinu. Skóli án aðgreiningar,
jöfnuður á milli höfuðborgar og
landsbyggðar, á milli kynjanna,
það er sama hugsunin á bak við
alla þessa hluti. Ég er líka mjög
mikil félagsvera og vil láta gott af
mér leiða, bæði í starfi og félags-
starfi. Auk stjórnmálanna hef ég
verið virk í Lions hreyfingunni.“
Þú ert búin að vinna lengi í vel-
ferðarkerfinu. Hvernig virkar það
fyrir almenning?
„Fyrsta hindrunin kemur
þegar börn verða sex ára, því að
kerfið virðist virka vel fyrir leik-
skólaaldurinn. En þegar börnin
koma inn í grunnskólana byrjar oft
eitthvað bras og það er margt sem
spilar þar inn í. Ég veit að allir eru
að gera sitt besta en þetta snýr að
miklu leyti að samspilinu á milli
sveitarfélaga og ríkisins. Það er sí-
felldur barningur þar á milli og yf-
irleitt snýst hann um peninga.“
Er hægt að leysa vandamál
grunnskólanna með auknu fjár-
magni?
„Auðvitað snýst þetta að ein-
hverju leyti um peninga en það er
ekki nóg. Mér finnst vanta faglegan
stuðning við kennarana í grunn-
skólunum. Þegar við erum að láta
skólana undirbúa börnin fyrir sam-
félagið eiga þeir sjálfir að endur-
spegla það. Okkur vantar fulltrúa
fleiri stétta inn í skólana og ekki
endilega umönnunarstéttir, eins og
þroskaþjálfa eða iðjuþjálfa, heldur
allt eins tæknifólk þar sem við erum
jú á leiðinni inn í tæknibyltingu.
Kannski er ég brött að segja það en
skólarnir eiga að vera menntastofn-
anir en í dag eru þeir orðnir að
uppeldisstofnunum. Kennararn-
ir kunna allir að föndra úr rusli af
því að það kostar engan pening en
mér finnst kominn tími til að setja
smiði inn í skólana. Krakkar geta
lært stærðfræði með því að smíða
kofa, eða með því að búa til mat.
Við hugsum alltaf í kössum og mér
finnst að við mættum fá aðra
„Svona áfall kemur
ekki endilega fram í
sálarlífinu strax“
Miðflokkurinn er ekki orðinn eins árs gamall en hefur engu að síður unnið tvo góða kosningasigra.
Ein þeirra sem stendur í fremstu víglínu flokksins er Anna Kolbrún Árnadóttir, en hún var kjörin
á Alþingi í haust. Kristinn hjá DV ræddi við Önnu um jafnréttismálin sem eru henni svo kær, erfiðan
skilnað við Framsóknarflokkinn og baráttuna við illvíga og sjaldgæfa tegund af krabbameini.
Kristinn Haukur Guðnason
kristinn@dv.is „Það eru fordómar
gegn geðsjúkum í
samfélaginu og aðstæð-
ur þeirra til að taka þátt í
atvinnulífinu eru erfiðar.