Dagblaðið Vísir - DV - 13.07.2018, Blaðsíða 28

28 FÓLK 13. júlí 2018
Betri
Svefn
Reykjavík, þá má ekkert gera fyr-
ir hana. Ég var ekki ánægður með
hvernig Sturla Böðvarsson tók á
þeim málum og sagði að hann
hefði misskilið orðið hringvegur.
Hans skilningur á því hugtaki væri
hringvegur í kringum Snæfellsjök-
ul en ekki landið allt.“
Margir halda að Halldór sé Norð-
lendingur, bæði af alþýðlegu fasi
hans og hagmælsku og þeirri stað-
reynd að hann sat sem þingmaður
fyrir Norðurlandskjördæmi eystra
og sem landbúnaðarráðherra.
Vissulega er Halldór Reykvíkingur
en hjarta hans slær fyrir norðan.
„Ég beitti mér mikið fyrir mál-
efnum Norðurlands og það á sál-
ina í mér. Börnin mín eru alin þar
upp að hluta til. Þegar sól fer að
hækka á lofti þá fer mig að langa
norður því að dagurinn lengist
hraðar og vorin eru fallegri og
hlýrri en hér.“
Hlupum á okkur í bankahruninu
Stærsta samöngumálið sem Hall-
dór fékkst við voru hvorki Hval-
fjarðargöngin né einstaka vega-
framkvæmdir því að á níunda
áratugnum var netvæðingin að
hefjast. Í hans ráðherratíð var rík-
isfyrirtækinu Pósti og síma skipt
upp í tvö hlutafélög og Síminn síð-
ar einkavæddur.
„Við sáum þá þróun í löndun-
um í kringum okkur að ríkisrek-
inn landsími væri úreltur. Þetta
olli því að okkar fyrirtæki átti í erf-
iðleikum með að halda sama sam-
starfi við útlönd og áður. Þannig að
það gerðist eiginlega að sjálfu sér
að við urðum að einkavæða land-
símann. Síðan átti að byggja nýj-
an landspítala fyrir peningana en
það hefur gengið allt of hægt. Ég
vildi reyndar að hann yrði byggður
á öðrum stað en ekki verður hægt
að hverfa frá því héðan af.“
Halldór segir að uppskipting
Pósts og síma hafi gengið tiltölu-
lega snuðrulaust fyrir sig en annað
hafi gilt um netvæðinguna sjálfa
og margir hafi verið skammsýnir í
þeim efnum.
„Það höfðu ekki allir skiln-
ing á því að Póstur og sími yrði
að standa fyrir og bera ábyrgð á
netvæðingunni af því að þar var
sú faglega þekking sem þurfti og
nægilegt fjármagn til þess að hin
nýja tækni næði til landsins alls.
Mjög var vitnað til Péturs Þor-
steinssonar á Kópaskeri og hef
ég ekkert nema gott um hann og
hans frumkvæði að segja. Ég varð
svo fyrsti ráðherrann til að lenda í
netárás eftir að ég ákvað að gjald-
skrá fyrir landið allt yrði sú sama.“
Sástu það fyrir að netið yrði jafn
stór þáttur í lífi fólk og síðar varð
raunin?
„Við vissum að það yrði og að-
eins spurning hversu hratt. Þetta
minnir mig á þegar góðvinur minn
Páll Pétursson ráðherra sagði að Ís-
lendingar hefðu ekkert við litasjón-
varp að gera. Auðvitað sagði hann
þetta í hálfkæringi og hann vissi
rétt eins og allir aðrir að Íslendingar
myndu fá litasjónvarp á endanum.
Fjarskiptin voru að springa út.“
Eftir ráðherratíðina tók Hall-
dór að sér sæti forseta Alþingis og
gegndi þeirri stöðu í sex ár. Halldór
kláraði sinn þingferil vorið 2007,
þetta fræga ár fyrir bankahrunið.
Síðan þá hefur ekki farið mikið fyr-
ir honum á opinberum vettvangi en
hann hefur þó starfað í félagsstarfi
eldri Sjálfstæðismanna og heldur
þar reglulega ræður.
Varstu feginn að sleppa við
hrunið í þinginu?
„Nei ég var ekkert feginn því
og hefði alveg verið til í að fást við
það. Það koma alltaf erfiðir tímar
eins og á áttunda áratugnum þegar
verðbólgan fór upp úr öllu valdi,
spariféð gekk til þurrðar og verka-
mannabústaðarkerfið leið undir
lok.“
Hvernig hefði verið hægt að af-
stýra hruninu?
„Ég vildi ekki ganga í Schengen
og var andvígur því í ríkisstjórn. Ég
var ekki í ríkisstjórn þegar bank-
arnir voru seldir og hef aldrei skilið
hvernig að þeim málum var stað-
ið. Reynslan sýndi að þar hlupum
við á okkur. Við hefðum aldrei átt
að heimila opnun Icesave-reikn-
inga í Hollandi og Bretlandi þannig
að þeir yrðu á ábyrgð okkar Ís-
lendinga. Mín vegna hefði Lands-
bankinn mátt stofna sjálfstæðan
banka erlendis, en ekki sem úti-
bú. En ábyrgðin er auðvitað mest
þeirra sem leyfðu þetta.“
Þær stjórnir sem sátu fyrir hrun
og sérstaklega Davíð Oddsson
hafa fengið mikla gagnrýni fyrir
bankasöluna og fleira. Finnst þér
Davíð hafa fengið sanngjarnan
dóm samfélagsins?
„Við stjórnmálamenn fáum
alltaf sanngjarnan dóm frá vin-
um okkar en rangan frá pólitísk-
um andstæðingum nema að um
persónulega vináttu sé að ræða.
Ég tala til dæmis vel um þingfer-
il Ragnars Arnalds í Alþýðubanda-
laginu. Ég get kannski sagt ýmislegt
um feril Steingríms J. ef mér sýnist,
þó við séum nú ágætis vinir,“ segir
Halldór og skellir upp úr.
Fékk krabbamein
Halldór er ennþá virkur í stjórn-
málum þó að ekki fari lengur jafn
mikið fyrir honum. Hann er for-
maður eldri Sjálfstæðismanna,
í miðstjórn flokksins og skrifar
reglulega í Morgunblaðið um mál-
efni líðandi stundar. Hann hef-
ur heimild til að sitja þingflokks-
fundi en er nú að mestu hættur að
nenna því.
Ertu að leiðbeina þingmönnun-
um?
„Já en ég hef ekki fylgst með því
hvort þeir fari mikið eftir því. En ég
reyni að verða þeim að liði.“
Hvernig lýst þér á þessa stjórn
sem nú situr?
„Mér lýst ekkert illa á hana
en það eru ýmis vandamál sem
steðja að í þjóðfélaginu, til dæm-
is launamálin. Frá því að ég man
eftir mér hafa alltaf komið upp erf-
iðleikar í launamálum og boginn
spenntur of hátt. Við búum nú við
að kaupmáttur hefur vaxið meira
en nokkru sinni fyrr og verðbólga
svosum engin. Ef við höldum
rétt á spilunum getum við búið í
haginn.“
Er þetta ekki kjararáði að
kenna?
„Þegar ég byrjaði réði þingið
þessu sjálft og ég vildi halda því.
Sum mál eru þess eðlis að þau
verða ávallt pólitísk. Alþingis-
menn geta ekkert skorast undan
því. Það var rangt af Jóhönnu Sig-
urðardóttur að lækka laun þing-
manna og æðstu embættismanna
því að það er erfitt að leiðrétta það
á nýjan leik. Svo er kjararáð tugga
sem hver tekur upp eftir öðrum.
Eitt sinn gátu þingmenn ekki lif-
að af sínum launum. Bjarni Bene-
diktsson fékk greitt fyrir að skrifa
Reykjavíkurbréf, Jóhann Hafstein
fékk greitt fyrir leiðara í Vísi, síðan
sátu launaðir verkalýðsforingjar,
forstjórar, blaðamenn, sýslumenn,
kennarar og fleiri á þingi.“
Halldór verður áttræður í ágúst
og hann hefur nú meiri tíma fyr-
ir áhugamálin, sér í lagi menn-
inguna. Nýlega var hann kjörinn
forseti Hins íslenska fornritafé-
lags. Þessa dagana les hann mest
fornritin og kveðskap. Þá er hann í
hagyrðingafélaginu Braga.
Árið 2000 greindist Halldór
með krabbamein í ristli og gekkst
undir hnífinn í þrígang.
„Ég varð aldrei veikur, eða
kenndi mér aldrei meins. Það gekk
blóð niður með hægðum og ég
sagði lækninum mínum það. Hon-
um fannst það ótrúlegt því að ég
væri nýbúinn í skoðun. Í annarri
skoðun fann hann meinið og var
það skorið í burtu. Seinni aðgerð-
irnar voru til að laga og síðan hef-
ur ekkert þurft að hugsa um þetta.“
Síðan hefur hann verið með
stóma en krabbameinið hefur
ekki tekið sig upp að nýju. Eftir
aðgerðina fór minnið aðeins að
förlast en að öðru leyti er heilsan
fín. n
„Við hefðum aldrei
átt að heimila
opnun Icesave-reikninga
í Hollandi og Bretlandi
þannig að þeir yrðu á
ábyrgð okkar Íslendinga.
Halldór Blöndal
Hluti af 17 kílómetra
trefli Fríðu Bjarkar
Gylfadóttur í tilefni
Héðinsfjarðargangna.
1400 manns í 11 lönd-
um prjónuðu.