Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.11.2018, Blaðsíða 30

Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.11.2018, Blaðsíða 30
30 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.11. 2018 F alsfréttir eru fyrirferðarmiklar og fjöl- breyttar. Í styrjaldartíð er margt leyft sem bannað er endranær. Áróðurs- ráðuneyti skipar þá virðulegan sess og „fréttir“ þess verða mikilvægur hluti af stríðsrekstri. Þegar þjóð berst fyrir frelsi sínu og tilveru gegn óvægnum andstæðingi yrði leiðtogi sem setti gagnsæi í öndvegi talinn óforbetr- anlegt fífl. Öðruvísi háttar á friðarskeiðum. Á stríðstímum væri „litli símamaðurinn“ fangels- aður og í sumum löndum hengdur upp í staurinn sinn án þess að gerður væri um það verulegur ágrein- ingur. Á betri tímum er viðhorfið að nauðsynlegt sé að vernda „uppljóstrara“ á vinnustað sem lekur upp- lýsingum um vafasama hegðun forystu hans. Ekkert er gert með það hvort sá „litli“ hafi í raun burði til að leggja rétt mat á stöðuna né hitt hvað honum gekk helst til. Eiga Nixon og Felt margt að þakka Tveir núlifandi menn urðu frægir ungir þegar þeir, fyrir hartnær hálfri öld, birtu upplýsingar í blaði sínu sem komu Nixon forseta bölvanlega. Sennilega er ekki ofsagt að þeir eigi nær alla frægð sína Nixon og „litla óþekkta manninum“ að þakka. Í þrjátíu og þrjú ár var ekki vitað hvar litli mað- urinn fékk sín laun. Hann fékk dularheitið Deep Throat og fóðraði þá lagsbræður á sláandi upplýs- ingum. D.T. hafði allt frumkvæði að upplýsingagjöfinni sjálfur. Blaðamennirnir tveir, Bob Woodward og Carl Bernstein, unnu því í lottóinu án þess að kaupa miðann. Þeir hafa síðan unnið vel úr sínu og hafa skrifað í blöð og ekki síst bækur, og þá einkum Woodward, sem hafa selst í milljónum eintaka. Þeir vörðu heimildarmann sinn vel, ekki bara á meðan hann lak sínum gullslegnu fréttum, heldur alla tíð. Það var brýnt fyrir þá alla. Ella hefði frægð og frami blaðamannanna fokið út í veður og vind. Og „litli maðurinn“ sem lak átti mikið undir. Rimlarnir biðu ef upp kæmist. Sá litli stærri en ætlað var En sá „litli“ var þó ekki jafn smár og oft þykir fara best á í málum af þessu tagi. Þar fór sjálfur varafor- stjóri Alríkislögreglunnar FBI, Mark Felt. Sá hafði verið mjög háttsettur innan lögreglunnar (þriðji valdsmaður á eftir J. Edgar Hoover og vara- forstjóra hans og einkavin til margra ára.) Mjög var um það rætt opinberlega að til stæði að Felt tæki við þegar og ef J. Edgar dæi, eins og það var gjarnan orðað. Svo fór að J. Edgar dó 77 ára gamall og hætti hjá FBI við þau tímamót. En þvert á allar spár var Mark Felt ekki hækkaður upp í stöðu forstjóra. Hann var sár og reiður og virðist ekki hafa haft annan tilgang en þann með lekum sínum að grafa undan yfirmanninum í þeirri von að komast í stöðu hans. Þess vegna mætti halda því fram að Felt hefði not- að þá Carl og Bob í vafasömum tilgangi, en það þarf þó ekki að vera áfellisdómur um þá fyrir að taka þátt í þeim leik. Hvað ef? Og Nixon og Felt Þótt fullyrðingar um „ef og hefði“ séu freistandi hafa þær þann annmarka að ekki verður úr þeim getgát- um skorið. En það breytir ekki því að ýmsir hafa gefið sér það, að hefði ekki verið „gengið fram hjá Felt“ kynni Nix- on að hafa haldið velli og Felt sem forstjóri FBI reynst honum drýgri en flestir. En þessi mikla saga hefur hliðarskot sem eru skondin. Því að 5 árum eftir fall Nixons var Mark Felt sakfelldur fyrir að hafa, ásamt nokkrum öðrum yfirmönnum FBI, heimilað ólögleg innbrot. Það var meira en Nixon hafði gert. Og það er aukið krydd í þá sögu að Richard Nixon sem fyrrverandi forseti bar vitni í þágu Marks Felt til þess að knýja á um sýknu hans. En það dugði ekki til og Mark Felt var sak- felldur. Og þá kom kirsuberið á ístertu eftirréttarins því að Ronald Reagan, þá nýkjörinn forseti, greip pennann sinn og náðaði Mark Felt. Og þetta var ekki allt því að Richard Nixon hafði sett sig í samband við Felt eftir að málið gegn honum hófst og bauð honum persónulegan fjárstyrk sinn til að standa straum af málarekstrinum og var þó Nixon ekki sérlega fjáður. Mark Felt hafði hafnað því boði. Heimildir eru til um það að vinir Nixons hafi furðað sig á þessu útspili og minnt hann á að í Watergate-tíð hafi ýmsir innan Hvíta hússins talið að Mark Felt væri einmitt sá sem læki upplýsingum. Nixon svaraði því til að það myndi hann vel. Hann hefði raunar sjálfur haft Felt ofarlega á sínum einkalista yfir grunaða og bætti því svo við að þegar Felt hefði hafn- að boði sínu um fjárstuðning hefði hann samstundis fært hann í toppsætið yfir grunaða. Leka lekið Þrjátíu og þremur árum eftir hinn fræga leka var því lekið í Vanity Fair að Mark Felt, háaldraður fyrrver- andi lögegluforingi í FBI, þá til heimilis í Kaliforníu, hefði verið „litla alríkislöggan“. Þá var öllu óhætt enda allt fyrnt og Mark átti ekki langt eftir. Fjöl- miðlar fögnuðu honum eins og velgjörðarmanni mannkyns og lítt var minnst á að slettur væru á þeirri glansmynd, að minnsta kosti ef grannt væri skoðað. Á þeirri stundu þótti „fjölmiðlum“ ekki ástæða til þess. Þeir Bob Woodward og Carl Bernstein heimsóttu þá þetta leynda lukkutröll sitt til Kaliforníu og kom á daginn að Bernstein var þá að hitta Felt í fyrsta sinn. Annar kafli og ekki betri Nú er ofarlega í umræðu að óþægilega margt bendi til þess (svo varlega sé talað) að sú klíka sem réð mestu í Alríkislögreglunni FBI hafi tekið þátt í víð- tæku samsæri um að koma Trump forseta frá völdum á grundvelli sögusagna og „skýrslna“ sem FBI sjálft, ásamt John Brennan CIA-forstjóra og fleiri hátt- settum njósnaforingjum, hafi átt mestan þátt í að setja saman og hafist var handa um nokkuð fyrir kjördag í nóvember 2016, sem „varaáætlun“ ef svo ólíklega færi að Trump ynni sigur þrátt fyrir allt. Sumir talsmenn repúblikana hafa fullyrt að Brennan hafi verið kommúnisti á árum áður. Brennan hefur viðurkennt að hafa kosið frambjóðanda kommúnista sem forseta árið 1976 ásamt 58 þúsund öðrum lönd- um sínum en segist aldrei hafa gengið í þann flokk. Þess má geta að Brennan var aðeins 21 árs þá. Forspilið Margt má segja um J. Edgar Hoover og margt hefur verið satt sagt en sumt þó ofsagt. En Hoover var jafnaðarmaður í þeim skilningi að forystumenn demókrata og repúblikana höfðu jafnmikinn beyg af honum. Hann lét safna upplýsingum um stjórnmálalega forystu Bandaríkjanna og þóttist hafa komist í sér- lega feitt þegar skýrslur um þá bræður John, Róbert og Edward Kennedy bárust. Oft gældu forsetar Bandaríkjanna við að láta J. Sá tapar sem tekur hart á móti staðreyndum ’ Fullyrt er að „hinir lægst launuðu“ hafi borið minna úr býtum en allir aðrir seinustu árin. Það er ekki fótur fyrir því. Vel má hafa þá skoðun að meira hefði þurft en það er önnur saga sem lýtur öðrum lögmálum. Reykjavíkurbréf23.11.18

x

Morgunblaðið - Sunnudagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið - Sunnudagur
https://timarit.is/publication/1078

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.