Morgunblaðið - 06.12.2018, Blaðsíða 59

MINNINGAR 59
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2018
vær maður, lágvaxinn, ögn hok-
inn, varð bóndi eins og faðir hans
og forfeður, en hefði átt að fara í
langskólanám, verða mennta- og
fræðimaður, enda var hann vel
lesinn og lét vel að skrifa. Elli
skrifaði t.d. greinina Í minningu
góðs granna um föður minn í bók-
inni Gunnar á Hjarðarfelli, þar
sem hann segir frá ýmsum minn-
ingum og samskiptum fjölskyldn-
anna í Dal og Hjarðarfelli, sam-
starfi í ýmsum sveitastörfum í
heyskap og smalamennskum,
samskipti þar sem aldrei bar
skugga á. Í þessari grein rifjar
hann upp að hafa verið vetrar-
maður á Hjarðarfelli þegar pabbi
var langdvölum að heiman á Bún-
aðarsambandsþingum eða í öðr-
um félagsmálastörfum. Hann lýs-
ir bókasafni ungmennafélags
sveitarinnar sem var geymt á
Hjarðarfelli og hann sótti mikið í
bækur þar til að lesa. Síðar var
það ég sem sótti mér bækur í
hreppssafnið þegar það var
geymt í kjallaranum í Dal og ég
naut þess mjög að koma inn í litla
herbergið, fletta bókum og finna
bókalyktina. Þetta litla bókasafn
var ein ástæða þess að ég lærði
bókasafnsfræði. Svona endurtek-
ur sagan sig.
Elli var oddviti í Miklaholts-
hreppi í mörg ár, sinnti þeim
störfum vel og var vel liðinn af
sveitungum sínum. Þegar ég var
barn og unglingur var hann með-
hjálpari við Fáskrúðarbakka-
kirkju og enn verður mér hugsað
til hans þegar ég fer til kirkju.
Mér finnst enginn meðhjálpari
lesa kirkjubænirnar með sömu
réttu áherslum og hann gerði.
Eftir að þau hjón brugðu búi
komu þau sér upp sumarbústað á
Holtsenda, þar sem þau sáu
fjallahringinn í Miklaholts-
hreppnum, upp að Dal og Hjarð-
arfelli. Ég hygg að þar hafi þeim
liðið vel, fengið heimsóknir ætt-
ingja og sveitunga. Þar fannst
mér gott að koma, reyndi að líta
inn ef ég sá bíl í hlaði þegar ég var
fyrir vestan. Það var alltof sjald-
an, því miður.
Þessar fátæklegu línur bera
innilegar samúðarkveðjur til
Gerðu og fjölskyldunnar allrar
með þökk fyrir allt gott í ótal
mörg ár. Vertu svo kært kvadd-
ur, frændi og vinur.
Þorbjörg Gunnarsdóttir.
Í síðustu viku bárust mér þau
tíðindi að Elli í Dal væri allur.
Tíðindi sem ekki að öllu leyti
komu á óvart en samt er það svo
að þegar náinn vinur, frændi og
fyrirmynd í lífinu kveður þá fyll-
ist maður sorg og söknuði.
Ég var ekki hár í loftinu þegar
ég hóf að venja komur mínar í
Dal. Pabbi og mamma ráku veiði-
húsið í Dal á sumrin og það var
stutt að fara að hitta krakkana í
Dal, þau Gillí, Halldór, Rósu og
seinna Egil. Allt frá fyrstu
stundu var mér tekið eins og ein-
um af fjölskyldunni og þannig var
það ætíð síðar. Mikið var gaman
að fá að taka þátt í lífinu í Dal. Þó
svo að við krakkarnir höfum tekið
snemma þátt í þeim endalausu
verkefnum sem fylgja sveitalífinu
þá fengum við mikið rými til að
leika okkur og búa til heima
margskonar ævintýra. Stundum
var kannski ekki farið að ýtrustu
öryggisstöðlum dagsins í dag. Við
fengum að veltast með Ella á
traktornum, sitjandi á brettunum
eða standandi á beislinu. Óskap-
lega þótti okkur gaman að því að
hanga í rakstrarvélinni, elta
sláttugreiðuna og horfa á stráin
falla í ljáinn. Að sitja aftast á
kerrunni og láta lappirnar dingla
var í sérstöku uppáhaldi. Elli var
endalaust þolinmóður, eftirláts-
samur og ætíð talaði hann við
okkur sem jafningja.
Snemma fengum við verkefni
við hæfi en jafnframt var okkur
gerð grein fyrir ábyrgðinni sem
fylgdi. Fyrsta verkefnið var að
sækja kýrnar á meðan þeirra
naut við og síðan að jafna til í vot-
heysgryfjum, moka í blásara og
jafna til í hlöðum ásamt því að að-
stoða við önnur verk sem falla til
við búreksturinn. Einhvern vegin
tókst Ella og Gerðu að stilla til-
verunni þannig að mörkin á milli
starfs og leiks urðu óljós og okk-
ur datt aldrei í hug að koma okk-
ur undan verkum. Þvert á móti
þótti okkur upphefð í því að vera
tekin sem fullgildir þátttakendur.
Um tíma hélt Elli nákvæmt
bókhald yfir framlag okkar og
fengum við samviskusamlega
greitt eftir því hve oft við sóttum
kýrnar og seinna hvað marga vot-
heysvagna við jöfnuðum. Þetta
voru kannski ekki háar greiðslur
en þær ýttu undir stoltið og gerðu
framlag okkar alvöru.
Síðar þegar ég og Halldór
höfðum sótt okkur búfræði-
menntun og þóttumst miklir
menn fengum við að taka þátt í
ákvörðunum tengdum búrekstr-
inum. Fáar ákvarðanir eru stærri
og heilagri á sauðfjárbúi en að
velja líflömb og þá sérstaklega
hrúta til undaneldis. Það er til
marks um hvernig Elli var gerð-
ur, að á þessu sviði sem og öðrum,
leyfði hann hinum ungu búfræð-
ingum að gera sig gildandi.
Ég er eilíflega þakklátur Ella
og Gerðu hvernig þau tóku á móti
mér inn á heimilið og leyfðu mér
að gerast heimagangur í Dal. Að
fá að taka þátt í sveitalífinu og fá
að verða samferða þeim í gegnum
lífið hefur gert líf mitt ríkara. Í
Dalfólkinu eignaðist ég mína aðra
fjölskyldu og var Elli mér sem
annar faðir.
Ég og Gulla munum sakna
þess að hitta þig ekki uppi í
Holtsenda og spjalla við þig og
Gerðu um allt á milli himins og
jarðar. Sérstaklega var gaman að
ræða við þig um bókmenntir og
gamla tíma enda varstu dæma-
laust vel lesinn.
Vertu sæll, minn gamli vinur.
Stefán Örn Valdimarsson.
Góður félagi og vinur er fallinn
frá, minningar frá liðnum árum
koma fram í hugann. Fyrst er að
minnast æskuáranna, þegar við
frændur og nágrannar í Dal og
Hjarðarfelli lékum okkur saman.
Fljótlega fórum við að halda okk-
ar eigið íþróttamót með krökkun-
um af bæjunum. Á eyrinni við gil-
ið á Hjarðarfelli var valinn staður
til keppni. Þar var Elli alltaf
sprettharðastur. Þegar fram liðu
stundir gengum við í Íþróttafélag
Miklaholtshrepps, þar fengum
við okkar félagsþroska. Íþrótta-
mótin héldu áfram á ýmsum stöð-
um sem þóttu henta hverju sinni
þar til íþróttavöllur var byggður
upp við Breiðablik.
Snemma vaknaði tónlistar-
áhugi hjá bræðrum, Ella og Ein-
ari, og æfðu þeir dansmúsík
heima í Dal til að spila á dans-
leikjum vítt og breitt um héraðið.
Og voru þá ævinlega bara tveir.
Þegar kom að uppbyggingu á
nýju íbúðarhúsi í Dal tóku þeir
bræður höndum saman og
byggðu upp myndarlegt íbúðar-
hús sem stendur enn. Fljótlega
kom að því að Elli tók við búsfor-
ráðum í Dal. Nú kom búfræði-
menntunin í góðar þarfir en hann
nam búfræði við Bændaskólann á
Hvanneyri. Eins og víðar í sveit-
um landsins var komið að því að
stækka bú. Þetta fór ekki
framhjá bóndanum í Dal, hann lét
ekki sitt eftir liggja, lét ræsa
fram mýrar, bylta jarðvegi og
breyta í gróðursæl tún.
Árið 1962 kemur ung stúlka
norðan af Ströndum, Þorgerður
Sveinbjörnsdóttir, sem kaupa-
kona að Dal. Fljótlega tókust
með þeim ástir og gengu í hjóna-
band ári seinna, sem hefur verið
þeim mjög farsælt. Þarna var
komin frænka Ástu og náin vin-
kona. Samskipti heimila okkar
urðu mikil. Eins og títt var í sveit-
um hjálpuðumst við að þegar á
þurfti að halda og lá Elli aldrei á
liði sínu í slíkum tilvikum, lýsti
það greiðvikni og hjálpsemi hans.
Fjölskyldur okkar áttu ótal
margar gleðistundir saman þar
sem börn okkar voru á svipuðum
aldri, jólaboð og margt fleira.
Elli var virkur í félagsmálum
fyrir sveitina, í íþróttafélaginu,
búnaðarfélaginu, sóknarnefnd og
var formaður þar um árabil og
meðhjálpari. Einnig tók hann
virkan þátt í kórstarfi kirkjunn-
ar. Í hans umsjá var kirkjan tekin
í gegn, bæði utan og innan, máluð
og lagfærð í þá veru sem hún er í
dag. Svo kemur að því að Elli
velst sem fulltrúi í sveitarstjórn
og varð síðar oddviti sveitarinnar
um árabil. Sat hann lengi í skóla-
nefnd Laugargerðisskóla fyrir
Miklaholtshrepp og um tíma var
hann formaður nefndarinnar.
Í ritinu Byggðir Snæfellinga
skrifaði Elli byggðalýsingu
Miklaholtshrepps. Einnig sá
hann að miklum hluta um efnisval
fyrir bókina Ábúendur og saga
Eyja- og Miklaholtshrepps frá
1900.
Þegar til stóð að halda
skemmtisamkomur í sveitinni var
sjálfsagt að leita til Ella í Dal og
var því alltaf vel tekið og skilaði
hann frá sér góðu verki og fylgdi
því áfram í flutningi.
Hann unni ávallt sveitinni
sinni og átti góðar stundir á
Holtsenda á sumrin eftir að þau
Gerða fluttu frá Dal og nú síðast í
sumar.
Við minnumst þessa góða vin-
ar og félaga í gegnum árin með
hlýju og þakklæti fyrir allt.
Gerðu og fjölskyldunni sendum
við hlýjar samúðarkveðjur.
Bjarni og Ásta, Stakkhamri.
Elli minn, gamli vinur og félagi
í tónlistinni til margra ára. Nú ert
þú farinn, en hver veit nema þú
lesir þetta jafnóðum og skrifað
er. Eflaust muna margir þá tíð,
þegar Dalbræður og síðar Stjör-
nukvartettinn léku fyrir dansi,
ýmist þrír, stundum fjórir og
jafnvel fimm á dansleikjum vest-
ur á Snæfellsnesi, í Borgarfirð-
inum og allt norður í Húnavatns-
sýslur. Einar heitinn bróðir þinn
sat við píanóið, þú sast við
trommurnar og ég blés í tenór-
saxinn.
Mig langar að minnast einnar
ferðar, sem við fórum þrír saman,
líklega sumarið 1960. Við höfðum
verið ráðnir til að leika fyrir dansi
á sumarskemmtun Framsóknar-
flokksins á Blönduósi. Veðrið var
einstaklega gott, sólskin og hiti
og það svo, að við námum staðar
uppi á miðri Holtavörðuheiði,
réttum úr okkur og teyguðum
fjallalofið. Eins og góðum hljóm-
sveitum sæmir vorum við mættir
tímanlega á staðinn. Eftir að hafa
innritað okkur á hótelið fórum við
að borða, allt í boði Framsókn-
arflokksins. Þegar skemmtunin
hófst var hvert sæti skipað í saln-
um en einhvers staðar var okkur
holað niður. Síðan hófust ræðu-
höldin. Loks var komið að síðasta
ræðumanni kvöldsins. Hann sótti
í sig veðrið ef nokkuð var eftir því
sem á ræðu hans leið og loks
greip hann með báðum höndum
um bríkur púltsins, hallaði sér
framávið og sagði með þungum
áherslum fjögur orð. En einmitt
þá urðu honum á hroðaleg mis-
mæli. Það kom fát á ræðumann.
Hann steinþagnaði, en í salnum
brast á grenjandi hlátur svo und-
ir tók. Ekki man ég hvernig hann
gat klórað yfir þetta. Loks var
komið að dansleiknum. Við vor-
um í stuði eftir það sem á undan
var gengið. Fólk hópaðist út á
dansgólfið og fyllti salinn. Þessi
lota stóð í rúma fjóra klukkutíma.
Að dansinum loknum tók sig til
maður nokkur og sagði það
undravert, hvað þessi „litla
hljómsveit“ hefði náð til fólksins
og að þessum orðum sögðum
dundi við mikið lófaklapp. Þess-
um móttökum vorum við ekki
vanir og þær glöddu okkur svo
ekki sé meira sagt.
Jæja Erlendur minn. Árin liðu
og við vorum flutt í Borgarnes og
þú sast að búi þínu vestur í Dal.
Fyrir tilviljun hittum við hjónin
ykkur Þorgerði suður á Costa del
Sol, alla vega tvisvar og við rifj-
uðum upp liðna tíma. Að lokum
skilur leiðir. Nú ert þú kominn til
betri heima. Þorgerði konu þinni
og börnum ykkar sendum við
innilegar samúðarkveðjur.
Sigrún og Ólafur
Steinþórsson.
Erlendur er fallinn frá eftir
veikindastríð. Ég vil minnast
hans með nokkrum línum. Er-
lendur var magnaður snillingur í
ritun svo ég finn fyrir vanmætti
mínum þegar ég sest niður og
rita þessi orð. Þið ykkar sem lás-
uð minningarorð Erlendar um
bróður sinn Einar á sínum tíma
vitið hvað ég á við.
Leiðir okkar Erlendar lágu
fyrst saman vestur í Laugargerð-
isskóla á Snæfellsnesi haustið
1970. Þá hafði mér verið falin sú
mikla ábyrgð 23 ára gömlum að
annast skólastjórn við skólann.
Skólinn var heimavistarskóli í
eigu sex sveitarfélaga á Snæfells-
nesi með að jafnaði eitthvað yfir
100 nemendur á skyldunáms-
aldri. Erlendur Halldórsson frá
Dal var fulltrúi Miklaholtshrepps
í skólanefndinni þau fimm ár sem
ég stjórnaði skólanum. Hann var
varaformaður og ritari skóla-
nefndarinnar og féll það oftar en
ekki í hans hlut að sinna for-
mennsku nefndarinnar. Fyrir
vikið voru samskipti okkar náin
þessi fimm ár.
Það var ekki mikil fyrirferðin í
framkomu Erlendar en það kom
fljótt í ljós að þar fór skarp-
greindur maður sem var vel inni í
öllum málum skólans. Hann var
sjálfur foreldri barna í skólanum,
hann gjörþekkti fólkið í sinni
sveit og var sjálfur fjárhaldsmað-
ur síns hrepps. Því var hann rétti
maðurinn fyrir unga skólastjór-
ann að leita til. Þessi fimm ár stóð
skólinn í töluvert miklum fram-
kvæmdum, s.s. borun eftir auknu
heitu vatni, byggingu tveggja
kennarabústaða auk ótrúlega
mikilla og krefjandi viðhalds-
verkefna miðað við nánast nýja
byggingu. Þetta voru fjárfrek
verkefni fyrir fámenn sveitar-
félög. Þetta allt kallaði á sam-
vinnu og samráð við skólanefnd-
ina og þar var Erlendur í
aðalhlutverki. Einnig sýndi hann
ætíð verkum okkar kennaranna
og annars starfsfólks mikinn og
jákvæðan áhuga og traust.
Eftir árin fimm við skólastjórn
vestra flutti ég og fjölskylda mín
af svæðinu og þar með urðu sam-
skipti við Erlend og hans fólk
ekki frekari á þeim tíma. Svo
gerðist það fyrir nokkrum árum
að þau hjón Þorgerður og Er-
lendur fluttu í stigaganginn til
okkar í Stóragerði 8 hér í Reykja-
vík. Og mikið var það yndisleg til-
viljun. Svo dýrmætir nágrannar
eru vandfundnir.
Ekki er ég viss um að fremst á
óskalista Erlendar sem ungs
manns hafi verið að gerast bóndi í
Dal. Ég hef haft það á tilfinning-
unni að ýmislegt annað í lífinu
hafi honum verið hugleiknara.
Ekki síst að stunda háskólanám í
bókmenntum og ritstörfum.
Hann var greinilega mjög vel les-
inn um allt milli himins og jarðar
en ekki síst íslensk fræði. Hann
var í eðli sínu mikil félagsvera og
vann sér traust samferðafólks
með hógværð og orðvendni.
Erlendur virtist alltaf vera
leitandi bæði um sitt nánasta um-
hverfi og um samfélagsmál hvers
tíma. Honum nægði t.d. ekki að
lesa Fréttablaðið, hann keypti
einnig Moggann. Við Erlendur
áttum mörg samtölin um sagnir
okkar Íslendinga bæði gamlar
sem nýjar. Ég er þegar farinn að
sakna mjög þessara góðu stunda.
Ég sendi Þorgerði, Halldóri,
Rósu, Agli og fjölskyldum þeirra
mínar innilegustu samúðarkveðj-
ur.
Friðrik Rúnar Guðmundsson.
Við öll gegnum mismunandi
hlutverkum í lífinu, flest okkar
hafa mörg hlutverk, sumir fleiri
en aðrir. Ég held að afi minn hafi
gegnt óteljandi hlutverkum í
gegnum tíðina.
Fyrir utan afahlutverkið sjálft,
þá þótti mér merkilegt að heyra
að afi minn, þessi yfirvegaði,
sönglandi, góði maður með píp-
una sína, hefði eitt sinn verið
trommari í hljómsveit. Ofurtöff-
ari á öllum sveitaböllum.
Annað sem mér þykir nánast
yfirnáttúrulegt er að afi, ásamt
bróður og góðum vinum, hafi
reist nánast með berum höndum
og af litlum efnum íbúðarhúsið í
Dal. Alla tíð hefur mér þótt þetta
glæsilegasta og merkilegasta
húsnæði sem ég hef nokkru sinni
stigið inn í.
Í fyrsta sinn á ævinni á ég eng-
an afa, það er sorglegt að hugsa
til þess en á sama tíma er ég
heppin að hafa fengið að eiga afa
svona lengi og ekki síst að hafa
fengið að eyða miklum tíma með
honum og ömmu.
Árin sem ég bjó hjá afa og
ömmu voru yndisleg, við brölluð-
um margt saman og á kvöldin
sátum við afi, amma og 16-19 ára
unglingurinn inni í eldhúsi að
spjalla saman um daginn og veg-
inn, rifjuðum upp góða tíma í Dal
eða horfðum saman á misgáfulegt
efni í sjónvarpinu. Þegar ungur
sjónvarpsmaður reyndi að narra
ömmu í falinni myndavél þá gekk
það ekki upp hjá honum því ung-
lingurinn var að sjálfsögðu búinn
að uppfræða afa sinn og ömmu
um allar helstu stjörnur sam-
félagsins og hvað ber að varast.
Afi var mjög þolinmóður.
Hann leyfði okkur að flækjast
með sér í traktorum um allar
trissur, við héngum yfir honum
við öll bústörf og tókum þátt eftir
getu, vatna kindum, marka lömb,
taka á móti lömbum, hlaupa með-
fram böggunum, sitja á kerrum,
keyra fjórhjólið. Hann kenndi
mér að keyra traktor þegar ég
var um það bil 9 ára, það gekk vel
til að byrja með, eða svo að segja.
Allt þar til traktorinn átti að taka
af stað og ég sleppti kúplingunni í
einum rykk, litla systir mín og
frændi sem sátu á kerru aftan í
traktornum tókust á loft, lentu á
rassinum í mölinni hágrenjandi
og afi rauk út að skófla þeim aftur
upp á kerruna. Svo rúlluðum við
aftur heim á bæ eins og ekkert
hefði í skorist og ég kunni nú að
keyra traktor.
Síðasta minningin sem við afi
rifjuðum upp saman var ævin-
týraferðin okkar á táningsárum
mínum. Við brunuðum á snævi
þakinni jörð upp á Seljafell á vél-
sleðanum hans. Fórum á hæsta
tind fjallsins og sátum þar og
dáðumst að fagra Snæfellsnesinu
okkar.
Á leiðinni heim fór að rjúka
svolítið úr sleðanum, mér leist
ekki á blikuna og þegar við vorum
nánast komin heim þá ákvað afi
að stöðva sleðann til að athuga
málið. Þegar hann opnaði húddið
ruku eldtungurnar upp, ég hljóp
lengst í burtu og henti mér ofan í
gjótu til að forðast ímyndaða
sprengingu. Á meðan mokaði afi
snjó á eldinn. Eftir smástund
heyrði ég vélarhljóð, leit upp og
þar sat afi á vélsleðanum og bauð
mér far heim, engum varð meint
af nema handbremsunni sem
hafði verið á allan tímann og ekki
þolað núninginn.
Afi hafði góða nærveru og skil-
ur eftir góðar og skemmtilegar
minningar. Ég mun sakna hans
en ávallt hugsa fallega og hlýlega
til hans.
Þórunn Ella Hauksdóttir.
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
BRAGI ÞÓR JÓSAFATSSON,
Skúlagötu 3, Borgarnesi,
andaðist í Brákarhlíð, Borgarnesi,
sunnudaginn 2. desember.
Útför hans fer fram frá Borgarneskirkju, miðvikudaginn
12. desember klukkan 15.
María Guðmundsdóttir
Ingibjörg Bragadóttir
Sigurlaug Bragadóttir Ólafur Hauksson
Guðmundur Bragason Ingibjörg Hallbjörnsdóttir
Sigþór Bragason Kristín Anna Björnsdóttir
og afabörn
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
GUÐJÓN GUÐMUNDSSON,
rafvélavirkjameistari,
Bauganesi 33a,
Reykjavík,
andaðist 2. desember á dvalarheimilinu Grund.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Elsa Heike Jóakimsdóttir
Kristín E. Guðjónsdóttir Baldur Ó. Svavarsson
Anna Margrét Guðjónsdóttir Þorgeir Ólafsson
Jóhanna B. Guðjónsdóttir Aðalsteinn Ásberg
Brynja Birgisdóttir Jan Helsinghoff
og fjölskyldur
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi
og bróðir,
DANÍEL ÓLAFSSON / FRANK WILLUM
ÓLAFSSON,
Selvogsgrunni 3, Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítalans
laugardaginn 27. október eftir skammvinn veikindi.
Útför hefur þegar farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Guð blessi ykkur.
Guðrún Gonnigan Daníelsdóttir
og barnabörn
Þorbjörn Monchai Daníelsson
Guðjón Hafþór Ólafsson
Björg Ólafsdóttir