Skessuhorn - 18.03.2015, Side 45

45MIÐVIKUDAGUR 18. MARS 2015
„Fyrsta kvíðakastið sem ég man eftir
fékk ég þegar ég var fimm eða sex ára.
Ég týndi einum bangsanum mínum og
átti erfitt með svefn í marga daga. Allt
frá því ég var barn hafa hvers konar
breytingar verið mér erfiðar. Foreldrar
mínir sögðu mér til dæmis alltaf sam­
dægurs ef til stóð að fara til Reykjavík­
ur eða í sumarbústað eða eitthvað slíkt.
Annars höndlaði ég það ekki, fékk of
langan tíma til að byggja upp kvíða og
brjóta sjálfa mig niður. Þar fyrir utan
var ég lögð í einelti sem barn og ung­
lingur og það jós olíu á eldinn,“ segir
Íris Bjarnadóttir.
Talið er að á bilinu tólf til fimmtán
þúsund Íslendingar þjáist af þunglyndi
á hverjum tíma og 15­25% megi búast
við að veikjast af þunglyndi einhvern
tímann á ævinni. Íris er ein af þeim.
Reiður unglingur
Á dögunum skrifaði Íris Bjarnadótt­
ir tvo pistla um veikindi sín og birti
á bloggsíðu sinni. Vöktu þeir báðir
mikla athygli. Blaðamaður tók hús á
Írisi í liðinni viku og spjallaði við hana
um þunglyndið, kvíðann og pistlana.
Íris segist ekki geta sett neinn upp­
hafspunkt við veikindi sín en tekur
fram að hún hafi verið mjög kvíðin
sem barn. Hún kveðst hafa verið mjög
reiður unglingur og framhaldsskólaár­
in hafi verið henni erfið. Hún flakk­
aði á milli skóla, byrjaði í Fjölbrauta­
skóla Vesturlands, fór þaðan í Iðnskól­
ann í Reykjavík og síðan í Borgarholts­
skóla. Veikindin gerðu henni erfitt fyr­
ir í náminu, hún mætti illa og flutti aft­
ur heim að lokum. „Ég hafði flutt í bæ­
inn til að ganga í Borgarholtsskóla en
laumaðist til að flytja aftur heim með­
an foreldrar mínir voru í útlöndum til
að geta verið ein heima og lært í friði,“
segir Íris og glottir að fortíðinni.
Erfið námsár
Þegar foreldrar hennar höfðu spurn­
ir af þessum gjörðum Írisar gripu þeir
inn í. Hún var í kjölfarið sett á kvíðalyf
sem hún segir hafa hjálpað sér mikið.
„Ég átti þarna gott tímabil, fór í lýðhá­
skóla með bestu vinkonum mínum og
fannst allt ganga vel. Svo vel raunar að
ég ákvað að hætta að taka lyfin, taldi
mig ekki þurfa þess lengur,“ segir Íris.
Raunin varð sú að veikindin tóku sig
upp að nýju. Innan tveggja mánaða
var hún komin aftur til Íslands. „Ég
dröslaðist áfram í nokkur ár og tókst
að klára framhaldsskólann. Skráði mig
svo í háskólanám í lögfræði. Ekki að
mig hafi langað í lögfræði, ég skráði
mig bara,“ segir Íris.
Náminu fylgdi mikið álag, sérstak­
lega í prófalestrinum, með tilheyrandi
kvíða og aukinni vanlíðan. „Ég sat oft
grátandi yfir skólabókunum, uppgef­
in á sál og líkama. En sem betur fer á
ég góða fjölskyldu sem greip inn í og
ég byrjaði aftur á kvíðalyfjum, skipti
um nám og útskrifaðist að lokum sem
upplýsingafræðingur,“ bætir hún við.
Vanlíðanin stjórnaði dag-
legu lífi
Að háskólanáminu loknu sótti Íris
um vinnu á sínu áhugasviði og fékk
starf sem bókasafnsfræðingur á skóla­
bókasafni. Þar umgekkst hún mik­
ið af skemmtilegum krökkum, átti í
góðum samskiptum við samstarfs­
fólk sitt og taldi þetta einhverja bestu
vinnu sem hún hafði fengið. En allt
kom fyrir ekki, vanlíðanin jókst stöð­
ugt. „Ég mætti í vinnuna og barðist við
tárin allan daginn. Ég hafði enga ein­
beitingu og var farin að gleyma ótrú­
legustu hlutum,“ segir Íris. Verst þótti
henni að líða illa og vera meðvituð um
eigin vanlíðan. Þá gat farið af stað víta­
hringur sem erfitt var að grípa inn í.
„Það var mjög erfitt að gleðjast ef eitt­
hvað gott henti, mér fannst allt óverð­
skuldað og alltaf eins og böggull hlyti
að fylgja skammrifi.“
Erfitt að horfast í augu við
veikindi
Íris áttaði sig á að eitthvað mikið væri
að, vanlíðanin var orðin yfirþyrmandi,
stjórnaði meira og minna hennar dag­
lega lífi og á endanum tók hún það
gríðarstóra skref að opna sig fyrir fjöl­
skyldunni og leita sér hjálpar.
Hún segir það hafa verið erf­
itt að viðurkenna veikindin fyrir sín­
um nánustu en erfiðast þó að viður­
kenna þau fyrir sjálfri sér og horfast í
augu við þau. „Ég sat úti í bíl í hálf­
tíma fyrir fyrsta tímann hjá geðlækn­
inum, þorði ekki inn. Þessum sama
tíma hafði ég frestað nokkrum sinnum
áður en ég loksins komst á staðinn,“
segir Íris. Hún segist alltaf hafa ver­
ið meðvituð um að þær hugsanir sem
fara í gegnum huga hennar á stundum
sem þessari séu órökréttar. „En það er
ekki þar með sagt að maður geti grip­
ið inn þær, það er svo miklu meira en
að segja það,“ segir Íris. Í kjölfar viðtals
við geðlækni var henni ráðlagt að taka
sér veikindaleyfi frá vinnu og geng­
ur hún nú til sálfræðings ásamt því að
stunda endurhæfingu hjá VIRK.
Pistlarnir ekki
skrifaðir átakalaust
Aðspurð um tilurð pistlanna sem hún
birti á bloggsíðu sinni segir hún hafa
ákveðið að skrifa þá eftir að hafa hitt
fyrrum samstarfskonu sína á förnum
vegi. Sú hafði haft spurnir af veikinda­
leyfi Írisar. „Hún spurði mig hvort ég
væri alltaf bara heima í rólegheitum.
Ég sagði nei. Í fyrsta sinn á ævinni stóð
ég með sjálfri mér í mínum veikindum,
var tilbúin að samþykkja sjálf að ég væri
veik. Auðvitað er ég ekki heima í ró­
legheitum. Ég vinn hörðum höndum
að bættri líðan á hverjum degi,“ segir
Íris. „Mér fannst ég þurfa að segja frá
þessu og á þessum tímapunkti fann ég
að ég gat það. Ég vildi líka nota tæki­
færið og svara öllum sem hefðu spurn­
ingar á einu bretti, þetta gæti kannski
komið fólki í skilning um hvað væri í
gangi. Tilhugsunin um að þurfa að
segja frá þessu aftur og aftur og alltaf
nýju fólki var líka dálítið yfirþyrmandi.
Þá þyrfti ég að rifja upp vanlíðanina í
hvert einasta skipti,“ bætir hún við.
Íris vonast einnig til að þetta geti
opnað augu fólks fyrir því að þung­
lyndi sé sjúkdómur og beri að með­
höndla sem slíkan. En pistillinn varð
ekki til átakalaust. Íris segist hafa há­
grátið meðan á ritun hans stóð. „Þarna
sá ég einhvern veginn svart á hvítu
hvernig staðan var og þurfti að horfast
í augu við það. En eftir á að hyggja var
þetta algjörlega þess virði,“ segir Íris.
Setur sér viðráðanleg
markmið
Varðandi bataferlið segir Íris að auk
þess að ganga til sálfræðings og stunda
endurhæfingu hjálpi skipulag henni
mikið. Hún setur sér skrifleg, við­
ráðanleg markmið á hverjum degi og
fylgir daglegri rútínu. Þegar hugsan­
ir sjálfsgagnrýni og niðurrifs sækja að
henni grípur hún stundum til spurn­
ingarinnar: „Myndi ég segja þetta við
bestu vinkonu mína?“ Hún segir það
oft hjálpa sér að grípa inn í hugsana­
ferlið en auðvitað takist það ekki allt­
af.
Íris er einnig opinská við sína nán­
ustu og segir það skipta máli. „Ég er
mjög þakklát að eiga góða fjölskyldu
og vini sem ég get alltaf verið hrein­
skilin við. Svo hjálpar til að geta haft
húmor fyrir sjálfum sér, að minnsta
kosti svona eftir á,“ segir Íris. Að lok­
um bætir hún því við að hún sé þakklát
fyrir þau jákvæðu viðbrögð sem hún
hefur fengið í kjölfar pistlanna. „Ótrú­
legasta fólk hefur sent mér kveðjur og
enginn dæmir mig. Tilgangurinn var
ekki að biðja um vorkunn heldur að­
eins að auka skilning fólks og vonandi
opna á umræðuna um þunglyndi. Það
virðist hafa gengið eftir. Nokkrir hafa
meira að segja sagt mér að lestur pistl­
anna hafi hvatt þá sjálfa til að leita sér
hjálpar. Mér þykir gott að vita til þess,“
segir hún að lokum.
kgk
„Myndi ég segja þetta við bestu vinkonu mína?“
Íris Bjarnadóttir ræðir um þunglyndi og kvíða
Íris Bjarnadóttir frá Akranesi.
Auglýsing skipulagslýsingar vegna Þjóðvegar 13-15 á Akranesi
Bæjarstjórn Akraness hefur samþykkt lýsingu fyrir gerð aðalskipulagsbreytinga og gerð deiliskipulags
Miðvogslækjarsvæðis vegna lóða nr. 13 -15 skv. 3. mgr. 40. gr. skipulagslaga nr. 123/2010.

Gert er ráð fyrir að núverandi óbyggðu svæði við Þjóðveg verði breytt í opið svæði til sérstakra nota
og stækkunar á núverandi íbúðasvæði. Svæðið liggur milli Akrafjallsvegar 51 og gamla þjóðvegarins,
til norðurs er Þjóðvegur 17 sem er beitarland og iðnaðarlóð fyrir hitaveitutank og dælustöð.
Til suðvesturs er íbúðarsvæði (Akurprýði) og óbyggt svæði.

Kynning lýsingarinnar fer fram með þeim hætti að haldinn verður opinn kynningarfundur í
bæjarþingsal kaupstaðarins að Stillholti 16-18, 3. hæð mánudaginn 23. mars n.k. kl. 17:00 og er
birt á heimasíðu Akraneskaupstaðar, www.akranes.is

Ábendingum og athugasemdum við lýsinguna skal skila skriflega til byggingar- og skipulagsfulltrúa
að Stillholti 16-18, Akranesi eða á netfangið akranes@akranes.is eigi síðar en 25. mars 2015.
Einnig er hægt að koma athugasemdum á framfæri á kynningarfundinum.

Skipulags- og byggingarfulltrúi.
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
5
Aðalfundur
Símenntunarmiðstöðvarinnar
á Vesturlandi verður haldinn
miðvikudaginn 25. mars, kl. 10:00
á Hótel Hamri í Borgarnesi.

Dagskrá:
Venjuleg aðalfundarstörf
Önnur mál
Allir velkomnir!
Aðalfundarboð
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
5