Fréttablaðið - 22.10.2015, Blaðsíða 4

Árlega deyja 52 einstaklingar úr ristil-
krabbameini. Það má koma í veg fyrir það.
Kauptu Bleiku slaufuna og hjálpaðu okkur
að hefja skipulagða leit að ristilkrabbameini.



. #
Kjaramál Á miðstöð um sjúkraskrár-
ritun á Landspítalanum eru sextán
læknaritarar að störfum á undan-
þágu frá verkfalli. Á vinnustaðnum
eru venjulega 54 læknaritarar starf-
andi. Það þýðir að þriðjungur starfs-
manna er á undanþágu og mönnunin
er svipuð og þegar sumarfrí standa
yfir.
Alls eru 320 störf innan SFR á
undanþágulista vegna öryggis- og
heilbrigðismála en það eru um tíu
prósent allra starfsmanna SFR. Þetta
er mikill fjöldi starfa en Þórarinn
Eyfjörð, framkvæmdastjóri SFR, segir
mikla neyð ríkja og Landspítalinn
hefur óskað eftir miklu fleiri undan-
þágum en eru á listanum.
„Deildarstjórar eru að óska eftir
mönnun eins og hún er á venju-
legum degi. Þeir segja hreinlega að
þeir komist ekki af með minna og
við sjáum svart á hvítu að spítalinn
er rekinn á eða undir öryggismörkum
hvern einasta dag.“
Þórarinn segir þetta sýna að
undan þágulistinn sé ekki í samræmi
við raunveruleikann enda ríkir mikill
ágreiningur um listann milli SFR og
ríkisvaldsins.
„Við gerðum margar athugasemdir
áður en undanþágulistinn var aug-
lýstur hjá Lögbirtingarblaðinu í
janúar síðastliðnum en það var ekki
tekið tillit til þeirra. Það er fráleitt að
hafa sum störf á listanum og að okkar
mati vantar önnur störf inn á listann
til að gæta öryggis,“ segir Þórarinn.
Þórarinn segir ástandið á mörgum
deildum Landspítalans alvarlegt
í verkfallinu. „Jafnvel þótt það sé
undan þága fyrir tvo sjúkraliða á vakt
þar sem vanalega eru þrír. Sjúkralið-
arnir eru á þönum alla daga þegar
það er ekki verkfall þannig að þegar
þeir eru einum færri hefur það gífur-
legar afleiðingar í för með sér.“
Þórarinn tekur eldhús Landspítal-
ans sem dæmi um of mörg störf á
undanþágu. „Það eru fimm þúsund
máltíðir framreiddar í eldhúsinu á
hverjum degi, bæði fyrir sjúklinga
og starfsmenn. Við viljum gjarnan að
sjúklingar fái sinn mat en það er frá-
leitt að starfsmenn fái mat á meðan
á verkfalli stendur. Þeir geta bara
komið með nesti að heiman.“
erlabjorg@frettabladid.is
Tíundi hver starfsmaður er á
undanþágulista í verkfalli SFR
320 störf eru á undanþágulista í verkfalli SFR. Framkvæmdastjóri SFR segir mikinn ágreining um listann.
Þar sem Landspítalinn er langt undir eðlilegum mönnunarkröfum er beðið um enn fleiri undanþágur.
Landspítalinn biður um fleiri undanþágur þrátt fyrir að einn af hverjum tíu starfsmönnum í stéttarfélaginu SFR séu nú þegar
starfandi í verkfalli félagsins. FRéttabLaðið/viLheLm
Sjávarútvegur Vaxtarhraða og holda-
fari makríls í Norðaustur-Atlantshafi
hefur hrakað jafnt og þétt síðan árið
2004. Síaukin samkeppni um takmark-
aða fæðu er talin vera helsta orsökin.
Þetta eru niðurstöður rannsóknar
á árlegum breytileika í vaxtarhraða
og holdafari makríls á tímabilinu frá
1984 til 2013 sem vísindamenn frá
Noregi, Færeyjum og Hafrannsókna-
stofnun birtu nýlega í tímaritinu ICES
Journal of Marine Science, eins og
kemur fram í frétt Hafró.
Algengt er að vaxtarhraði og holda-
far fisks sveiflist milli ára og einn af
þeim þáttum sem hafa áhrif þar á
er stærð stofnsins. Það sem er sér-
stakt við makrílinn er hversu mikið
hefur hægt á vexti hans undanfarin
ár. Sem dæmi þá var átta ára fiskur
árið 2013 að meðaltali jafn langur
og jafn þungur og fjögurra ára fiskur
var árið 2004.
Niðurstöður rannsóknarinnar
benda til að bæði stærð makríl-
stofnsins og stærð norsk-íslenska
vorgotssíldarstofnsins hafi neikvæð
áhrif á vöxt makríls en breytileiki í
hitastigi sjávar hafi engin áhrif.
Fæðunám makríls á ársgrundvelli
er nánast einskorðað við sumarið
og auk þess að nota orkuna til vaxt-
ar notar fiskurinn orkuna sem hann
hefur safnað til að ferðast milli
svæða og til að framleiða hrogn og
svil. Hægari vöxtur og lélegra holda-
far hafa bæði neikvæð áhrif á lífslík-
ur einstaklingsins og líkurnar á því
að hrygning hans heppnist vel. – shá
Verulega hægir á vexti makríls
Á tíu ára tímabili hefur meðalþyngd makríls minnkað um þriðjung. FRéttabLaðið/óSkaR
320
störf innan SFR eru á undan­
þágulista
10%
félagsmanna SFR eru
starfandi í verkfalli
Við sjáum svart á
hvítu að spítalinn er
rekinn á eða undir öryggis­
mörkum hvern einasta dag
Þórarinn Eyfjörð,
framkvæmdastjóri
SFR
leiðrétt
Rangt er, sem haft var eftir
Austurfrétt í Fréttablaðinu 19.
þessa mánaðar, að fyrirtækið
Iceland Resources hafi fengið leyfi
Orkustofnunar til að leita að gulli
og kopar í Vopnafirði. Þetta áréttaði
Orkustofnun á vef sínum í gær.
Stofnunin hafi þó til meðferðar
umsókn um leyfi til leitar og
rannsókna. 
Kjaramál „Ég get staðfest að ég sendi
bréf á einn yfirlækni. Nánar get ég
ekki farið út í þau mál,“ segir Svanhvít
Jakobsdóttir, forstjóri Heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins. Gunnari
Inga Gunnarssyni yfirlækni heilsu-
gæslunnar í Árbæ barst umrætt bréf í
fyrradag þar sem hann var áminntur
vegna framgangs í verkfalli móttöku-
ritara stöðvarinnar. Honum gæti
verið sagt upp vegna málsins.
Framganga Gunnars kom til vegna
þess að honum fannst stéttum vera
mismunað í verkfalli, að læknar og
hjúkrunarfræðingar hafi fengið meiri
skilning frá yfirstjórn heilsugæslunn-
ar í sínu verkfalli. Framkvæmdastjóri
SFR hefur tekið undir þær skoðanir.
Þá hafa starfsmenn heilsugæslunnar
sagst styðja Gunnar. Ljóst sé að fleiri
hætti verði hann látinn fara.
Svanhvít segir skyldu heilsugæsl-
unnar að veita eins mikla þjónustu
og hægt sé í erfiðum aðstæðum. „Við
lokuðum ekki heilsugæslustöðvunum
í verkfalli lækna og við gerðum það
heldur ekki núna,“ segir hún. „Þjón-
ustan var aftur á móti verulega skert.“
Svanhvít segir móttökuritara ekki
á undanþágu sem takmörkuð sé við
bráðatilfelli. „Við höfum eingöngu
unnið í samræmi við þann ramma
sem fjármála- og efnahagsráðuneyt-
ið hefur sett varðandi framkvæmd
verkfalla. Starfsmaður á undanþágu
vinnur samkvæmt sinni starfslýs-
ingu.“ – ebg
Þjónusta
á eins og
mögulegt er
2 2 . o K t ó b e r 2 0 1 5 F i m m t u D a g u r4 F r é t t i r ∙ F r é t t a b l a ð i ð