Fréttablaðið - 22.10.2015, Blaðsíða 66

Í kvöld frumsýnir Menningarfélag Akureyrar glænýtt íslenskt verk í Hofi í sviðsetningu Leikfélags Akureyrar og Menningarhússins Hofs. Verkið ber titilinn Þetta er
grín, án djóks og er eftir þau Halldór
Laxness Halldórsson (Dóra DNA) og
Sögu Garðarsdóttur en þau fara jafn-
framt með tvö aðalhlutverkin en auk
þeirra fer Benedikt Karl Gröndal með
hlutverk í sýningunni.
Í verkinu segir frá lífi grínistanna
og kærustuparsins Sögu og Dóra sem
samnefndir grínistar leika og þau
segja að það hafi svo sem önnur nöfn
komið til greina á persónurnar enda
slíkt samlífi grínara ekki óþekkt með
öllu. „En við ákváðum að vera bara
með okkar eigin nöfn á þessu enda
okkar persónur sem liggja að baki að
stóru leyti,“ segir Halldór og bætir við
að þetta sé nú eiginlega fjölskyldusýn-
ing þar sem Snorri Helgason, kærasti
Sögu, sjái um tónlistina og eiginkona
hans, Magnea Guðmundsdóttir,
um leikmynd og búninga. „En upp-
hafið má rekja til þess þegar við Saga
Það þarf alltaf að standa með tjáningarfrelsinu – alltaf
Saga Garðarsdóttir og Halldór Laxness Halldórsson, þekktari sem Dóri DNA, frumsýna Þetta er grín, án djóks í Hofi í kvöld.
Það gengur á ýmsu í sambúð og lífi uppistandaranna Sögu og Dóra í Hofi.
Þetta er grín, án djóks er nýtt íslenskt
sviðsverk um sambýli og líf tveggja uppi-
standara í meðförum Sögu Garðarsdótt-
ur og Halldórs Laxness Halldórssonar.
vorum saman í Listaháskólanum. Þá
var hún að læra leiklist og ég að verða
sviðshöfundur. Þannig að okkur hefur
lengi langað til þess að vinna saman.
En síðan fékk Saga þessa hugmynd að
gera verk um tvo uppistandara sem
búa saman, eru saman og eru alltaf
að bera efni hvort undir annað. Þau
eru í endalausu basli með hvað allt er
grín og það á kostnað alvörunnar og
einlægninnar. En síðan þegar við sett-
umst niður og fórum að skrifa þá var
ennþá mikið verið að tala um Charlie
Hebdo og mál sem snerust um það að
einhver sagði óviðeigandi brandara
þannig að á endanum þá sátum við
uppi með verk sem fjallar líka um
tjáningarfrelsið og hvar línan liggur.“
Línan fræga
Saga segir að þessi margumrædda lína
liggi í raun víða og sé á stöðugu flökti
og að þau finni þetta vel eftir að vera
búin að flytja verkið fyrir áhorfendur
á allra síðustu æfingum. „Stundum er
hreinlega dauðaþögn á ákveðnum
stöðum og svo getur verið glymjandi
hlátur á sama stað hjá næsta holli
áhorfenda. En það er líka rosalega
gaman þegar lagt er upp með að láta
reyna á mörkin og leita að línunni
þegar við finnum þögnina og þá liggur
línan þar það kvöldið.“
Þau Saga og Halldór eru á því að
það sé ekkert eitt ákveðið sem setji
þessi mörk á meðal áhorfenda hverju
sinni. Þetta sé engan veginn spurning
um aldur eða annað slíkt. Halldór
segir að það megi vel sjá að það er
mikið að gerast á meðal áhorfenda
á þessum augnablikum. „Fólk er að
horfa á annað fólk og sjá hvort það
er að hlæja og leita að mörkunum,
línunni, á meðal annarra áhorfenda.
Þetta er stóra spurningin: Er í lagi að
hlæja?“ Og eins og Saga bendir á þá
varpa þau spurningunni áfram til
áhorfenda. „Við spyrjum líka t.d. má
ég segja þetta? Má Dóri gera grín að
konum? Er það karlremba? En er það
í lagi fyrir mig sem konu að gera sama
grín?“
Ekkert að óttast
Leiksýning á borð við þessa er sérstök
að því leyti að innan hennar er að finna
bæði uppistand sem og hefðbundið
leikhús. „Við erum að segja sögu frá a
til ö en leikum svo kannski meira út í
salinn en í hefðbundnu leikhúsi,“ segir
Halldór en Saga er á því að þetta sé
styrkur uppistandsins. „Maður er í svo
beinum tengslum við áhorfendur, horf-
ir beint í augun á þeim. Þannig að það
er enginn fjórði veggur í uppistandi og
við vildum nýta þá orku í sýninguna.“
Halldór bætir við að fólk þurfi ekki
að vera hrætt við að setjast á fremsta
bekk. „Við erum ekkert að fara að hjóla
í áhorfendur. Maður verður stundum
var við þennan ótta. Við höfum verið
niðri í Þjóðleikhúskjallara með troð-
fullt hús á uppistandi og það er verið
að leita úti um allan sal að sætum fyrir
áhorfendur með vasaljósum en fyrsti
bekkurinn stendur auður.“
Vinur og vopn
Saga segir að þau komi víða við í sýn-
ingunni. „Við erum að fjalla um fólk
sem er áberandi í samfélaginu og það
sem er efst á baugi. En síðan er það líka
þannig að við þurfum ekkert endilega
að nefna einstaklingana. Fólk tengir.“
Halldór tekur undir þetta. „Þetta er
líka manns helsti ótti sem grínista að
fá þessa spurningu: Finnst þér þetta
fyndið? Eins og maður sé úrkynjaður
vegna þess að maður gerði grín að ein-
hverju. En mikið af sýningunni fjallar
einmitt um þetta blessaða tjáningar-
frelsi og hvað þú þarft að standa með
því alltaf. Ekki bara stundum.“
Halldóri og Sögu er það hugleikið
hversu stóran þátt Jón Páll Eyjólfsson
á í sýningunni. Halldór segir að hlutur
hans liggi líka í dramatúrgíu handrits-
ins. „Hann hefur opnað þetta allt með
sínum göldrum. Jón Páll hefur meira
að segja líka hjálpað okkur til þess að
gera óbærilegu senurnar óbærilegar.
Jón Páll er fyndinn náungi með góðan
húmor sem skilur ákaflega vel að þetta
er verk um húmor og hvernig hann
getur verið hlýr og kaldur og hvenær
við leitum til hans og hvenær honum
er ofaukið og hversu öflugt vopn hann
getur verið.“
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
2 2 . o k t ó b e r 2 0 1 5 F I M M t U D A G U r42 M e n n I n G ∙ F r É t t A b L A ð I ð
menning