Fréttablaðið - 22.10.2015, Blaðsíða 68

Ice and the Sky er ný heim-ildarmynd eftir franska leik-stjórann Luc Jacquet sem er þekktastur fyrir March of the Penguins sem hlaut Óskars-verðlaunin sem besta heim-
ildarmyndin árið 2005. Ice and The
Sky var lokamynd kvikmyndahá-
tíðarinnar í Cannes í sumar, var
frumsýnd með mikilli viðhöfn í París
í vikunni og fer í almennar sýningar
í Bíói Paradís annað kvöld.
Leikstjórinn Luc Jacquet segir að
umfjöllunarefnið hafi brunnið á
honum lengi en myndin fjallar um
vísindamanninn Claude Lorius,
sem hóf viðamiklar rannsóknir á ís
Suðurskautslands árið 1957. „Fyrir
nokkrum árum stofnsetti ég sjóð
sem kallast Wild Touch og hefur það
að markmiði að tengja saman vís-
indi, kvikmyndir og náttúruvernd.
Það er svo algengt að það komi til
mín vísindamenn og biðji mig um
hjálp. Hjálp við að fjalla á skýran og
einfaldan hátt um flókin málefni á
borð við það hvernig bjarga megi
skógunum, andrúmsloftinu o.s.frv.
Það sem þessir vísindamenn eiga
allir sameiginlegt er að þeir töluðu
allir um að þeim líkaði svo vel við
hvernig kvikmyndirnar nota tilfinn-
ingar til þess að koma vísindalegri
þekkingu til almennings.
Breytum framtíðinni
Það var á þessum grunni sem ég setti
upp sjóðinn og innan þessa starfs
hitti ég Claude Lorius og mér fannst
mikið til þess koma hvernig saga
hans er samfléttuð stóru sögunni –
heildarmynd umhverfismála. Með
því að skoða sögu hans þá er hægt
að skoða hversu stór þáttur mann-
kynsins er í þessu samhengi síðustu
fimmtíu til sextíu ár. Ég fann líka
ótrúlega magnaðar myndir sem
tengjast starfi Claude Lorius frá
Suðurskautslandinu og þar með
var ég endanlega ákveðinn í því að
Reynir að bjarga heiminum með bíómyndum
Franski leikstjórinn, Óskarsverðlaunahafinn og umhverfisverndarsinninn Luc Jacquet frumsýndi í vik unni
kvikmynd um vísindamanninn Claude Lorius, frumkvöðul í rannsóknum á Suðurskautslandi til áratuga.
Luc Jacquet kvikmyndaleikstjóri tengir gjarnan saman vísindi og tilfinningar í sínum verkum. FréttaBLaðið/GVa
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
gera þessa mynd. Þessi mynd er hins
vegar búin að vera lengi í vinnslu
sem er ekki síst til komið vegna þess
að það var mjög erfitt að fjármagna
hana. En ég er afskaplega glaður yfir
því að hún er nú loksins tilbúin og
það gladdi mig líka mikið að hún
skyldi vera valin til þess að vera loka-
myndin á Cannes.
Málið er að myndin segir okkur
hvaðan þekkingin á þróun umhverf-
isins kemur. Myndinni er ætlað
að koma okkur í skilning um að
hlýnun jarðar er ekki spurning um
hugmyndafræði eða eitthvað sem er
runnið undan rifjum hins illa. Hlýn-
un jarðar á sér rætur í vísindum, stór-
fyrirtækjum, þjóðum og mönnum.
Þetta er ekki sjálfsprottið fyrirbæri.
Þetta er eitthvað sem við verðum að
útskýra aftur og aftur. Eitthvað sem
við verðum að horfast í augu við og
gera okkur grein fyrir að við breytum
ekki gangi sögunnar og þeim ákvörð-
unum sem voru teknar fyrir mörgum
áratugum, heldur verðum við að leit-
ast við að breyta því sem við getum
breytt í samtímanum framtíðarinnar
vegna.“
Peningar í fyrsta sæti
Luc Jacquet segir að auðvitað sé erfitt
fyrir alla að breyta sinni hegðun og
að hann sé ekki þar undanskilinn.
„Engu að síður trúi ég á kvikmyndina
sem miðil sem getur hjálpað okkur
til þess að breyta hugarfarinu. Kvik-
mynd getur leyft sér að vera á til-
finningasviðinu og að snerta þannig
líf fólks með varanlegri hætti en tölur
á blaði og ísköld vísindi. Það er þó
ekki til neins að leggjast í eitthvert
trúboð og segja fólki að það þurfi
ekki að keyra bílinn sinn eða ferðast
með flugvélum, ég á bíl ég ferðast
með flugvélum, vegna þess að í dag
lifum við í veröld sem var mótuð
fyrir fimmtíu árum. En það sem er
á okkar ábyrgð er að segja gott og
vel, nú er kominn tími á breytingar
og við þurfum að breyta hugsunar-
hætti okkar og það hratt. Mjög hratt.
Það sem ég get gert er að hjálpa
fólki að skilja að það eru ákveðnir
hlutir að gerast í heiminum, hlutir
sem eru 100% vísindalega sannaðir,
og við þurfum öll að átta okkur á.
Vandinn er að það eru svo ótrúlega
margir sem hafa engan áhuga á
breytingu heldur vilja halda áfram
á sömu braut. Volkswagen er ein-
mitt mjög gott dæmi um slíkt þar
sem peningar eru settir í fyrsta
sæti en framtíð heimsins kemur
þar langt á eftir. En ég trúi því að
við getum enn skapað verðmæti
og góða hluti án þess að tortíma
okkur sjálfum. En til þess að það
gangi eftir þá þarf hugarfarið að
breytast.“
Kvikmynd þarf sögu
Vísindamaðurinn Claude Lorius
er Luc Jacquet hugleikinn og hann
segir að fyrsta rannsóknarferð
Lorius hafi verið farin árið 1956.
„Þegar ég var að vinna sem vísinda-
maður á Suðurskautslandinu þá
vissi ég hver hann var. Hann var
stjórinn – þarna lengst uppi. En
fyrir fjórum árum hitti ég hann í
París og þá var hann mjög veikur.
Hann sagði mér sína sögu og ég
vissi strax að ég yrði að segja þessa
sögu. Þetta er saga sem heimurinn
verður að kynnast – framtíðarinnar
vegna. Á næstu vikum byrjaði ég
að taka viðtöl við hann og reyna
að afla fjármuna og svo unnum við
þetta skref fyrir skref.
Lorius er einn af þessum mönn-
um sem eru vel þekktir innan vís-
indaheimsins en almenningur veit
ekkert hver hann er þó svo hann
hafi haft gríðarleg áhrif á líf okkar.
Þessi maður er frumkvöðull og
framlag hans til þekkingar okkar á
veröldinni er með ólíkindum. Fyrir
mér er þessi kvikmynd leið til þess
að ýta honum inn á sjónarsviðið og
biðja fólk um að hlusta á það sem
hann hefur að segja. Hann segir frá
sögu plánetunnar okkar og fram-
tíðarinnar sem er mótuð af mann-
fólkinu. Hér er um að ræða ein-
stakt vísindalegt ævintýri manns
sem helgað hefur líf sitt leitinni að
sannleikanum um tilveruna í hjarta
hinnar frosnu veraldar. Það er svo
miklu sterkara að fjalla um mann-
eskju eins og Lorius en að leggja
bara fram tölur og staðreyndir. Það
gerir þetta allt raunverulegra fyrir
fólki. Kvikmyndir þurfa sögu.“
Vísindamaðurinn Claude Lorius á Suðurskautslandi þaðan sem jörðin talar til okkar eins og leikstjórinn Luc Jacquet segir.
2 2 . o k t ó b e r 2 0 1 5 F I M M t U D A G U r44 M e n n I n G ∙ F r É t t A b L A ð I ð