Fréttablaðið - 16.12.2002, Qupperneq 14

14 16. desember 2002 MÁNUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Það þekkja allir þá meginreglublaðamennskunnar að leita
ólíkra sjónarmiða áður en frétt
er skrifuð. Þetta er bæði hugsað
til að víkka sjónarmið fréttar-
innar og eins til að ólík – og
stundum andstæð – sjónarmið
komist til lesenda. Allir almenni-
legir fjölmiðlar styðjast við
þessa reglu. Önnur kunn regla
er sú að ætíð skal hafa að
minnsta kosti tvær sjálfstæðar
heimildir að baki hverri frétt.
Þessi regla er sömuleiðis grund-
völlur allrar sómasamlegrar
fréttamennsku.
Að sjálfsögðu styðjast ekki all-
ir fjölmiðlar við þessar reglur
þótt allir blaðamenn viti af þeim.
Starfsfólk og stjórnendur fjöl-
miðla eru mannlegir. Sumir eru
kærulausir, aðrir vitlausir og svo
eru alltaf einhverjir sem jaðra við
að vera siðlausir – eða bara sið-
latir.
Leti er ástæða þess að oft eru
þessar reglur notaðar á yfirborð-
inu en eru í raun þverbrotnar þeg-
ar betur er að gáð. Algengasta
misnotkunin er sú að birta harðar
ásakanir á hendur einhverjum að-
ilum og bjóða síðan viðkomandi að
tjá sig um ávirðingarnar. Svona
fréttamennska er einnar heimild-
ar frétt og brýtur því meginregl-
una um heimildaöflun þótt að í
henni séu tveir viðmælendur.
Málsbætur þess sem er borinn
þungum sökum eru ekki heimild;
oftast þveröfugt. Þær snúast oft-
ast um að ásakanirnar séu rangar;
eru því and-heimildir – ef það
hugtak er til.
Allar íslenskar fréttastofur,
fyrir utan fréttastofu Ríkisút-
varpsins og Fréttablaðsins, hafa
undanfarið birt ásakanir fyrrver-
andi forstjóra Húsasmiðjunnar á
hendur fyrrum samstarfsmönn-
um sínum, núverandi eigendum
fyrirtækisins, fyrrverandi eig-
endum, Kaupþingi og Búnaðar-
bankanum og starfsmönnum
þessara fjármálafyrirtækja. Þetta
eru stórkostlegar ásakanir – bæði
vegna þess hversu margir aðilar
eiga að hafa sammælst um að
skaða hagsmuni forstjórans fyrr-
verandi og eins vegna þess hvern-
ig hann ber þær fram. Hann gagn-
rýnir ekki aðeins störf manna
heldur gefur þeim karakterískar
falleinkunnir til hægri og vinstri.
Það hefur aldrei verið ætlun
mín að rökstyðja fyrir lesendum
fréttir sem við birtum ekki. En
þar sem Stöð 2 leyfði forstjóran-
um að bæta Fréttablaðinu í hóp
þeirra sem eru að níðast á honum
skal brugðið út af vana. Það er
ekki frétt að einn maður kalli ann-
an siðlausan. Það er skoðun – og
reyndar svo persónuleg skoðun að
það er spurning hvort hún eigi
yfir höfuð erindi út fyrir varir. ■
Skoðun er ekki frétt
skrifar um vonda blaðamennsku.
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
LAUGAVEGI 15 • Sími 511 1900
www.michelsen.biz
Kíktu á úrvalið á
Stórglæsilegir
skartgripir
Ég er svo lánsöm í starfi mínuað vinna með unglingum og
fyrir unglinga. Ég er starfandi
miðborgarprestur í Reykjavík og
mikið af tíma mínum fer í að
hlusta á ungt fólk. Það er ekki
hægt að segja að það viðhaldi ung-
lingnum í sjálfum mér, enda fátt
eins hallærislegt eins og nálægt
fertug kona sem hagar sér eins og
unglingsstúlka. En það hjálpar
mér við það að leita sannleikans,
vegna þess að unglingar eru alltaf
að leita að kjarnanum og spyrja
sig og aðra krefjandi spurninga.
Þau eru oft mikill sannleiksspegill
og þau eru líka oft nokkuð
gleymdur þjóðfélagshópur. Það er
kannski meira talað um þau en tal-
að við þau.
Núna þegar við hugsum til jól-
anna og hefjum að undirbúa þau,
þá er yngsta kynslóðin okkur of-
arlega í huga. Gleðin og spenning-
urinn sem er í þeirra huga hjálpar
okkur að finna barnið í okkur
sjálfum. Það er kannski vegna
þess að við fullorðna fólkið erum í
svo mörgum hlutverkum og höf-
um svo margar skyldur, að við
finnum hvíld í því að dvelja við
tilhlökkun barnanna og getum um
stund gleymt verkefnum hvers-
dagsins.
Ég hef átt samtöl við unglinga
um jólin, þar finn ég sterka þrá
eftir kjarnanum og mikilvægi
þess að drekkja ekki öllu í umbúð-
um og stressi. Einn góður vinur
minn sagði að ef fullorðna fólkið í
fjölskyldunni hans ætlaði ekki að
fara að vinda ofan af sér í kring-
um hátíðina ætlaði hann að fá lán-
aðan bílskúrinn, bjóða fólki sem
hefði áhuga á því að einbeita sér
að innihaldinu og þar yrði boðið
upp á Domino´s pizzur. Reynsla
mín af unglingum er sú að þeir
þrá ekkert sterkar en samfélag
við fullorðið fólk sem hefur áhuga
á þeim sem manneskjum. Það má
segja að skoðanaskipti séu þeirra
listgrein. Margir halda að ekkert
skipti unglinga meira máli en
vinahópurinn. En það sem skiptir
máli og oft sköpum á þessum aldri
er að fá stefnugefandi leiðsögn og
uppörvun til að finna það sem
raunverulega skiptir máli. Eitt-
hvað sem leiðir þau áfram í sann-
leiksleitinni.
Og það má ekki gleyma að þar
fer ekki einleitur hópur heldur
höfum við sama litrófið þar eins
og í öllum öðrum aldurshópum.
Oft er svo lítið pláss fyrir þau í
okkar umhverfi vegna þess að
yfir þeim hvíla sterkar staðal-
myndir. Eina föstudagsnótt í
haust sat ég niðri á Ömmukaffi,
sem er starfsstöð miðborgar-
starfs KFUM/K og kirkjunnar.
Inni á kaffihúsinu voru um fimmt-
án unglingar að drekka kakó og
ræða tilgang lífsins.
Það var opin útihurðin út í
Austurstrætið og framhjá liðu
hópar fólks. Skyndilega gengu
framhjá nokkur hjón á miðjum
aldri sem voru að lyfta sér upp í
lok vinnuviku. Allt í einu barst til
okkar rödd einnar konunnar inn á
kaffihúsið þar sem hún staldraði
við og benti á hópinn: „Sjáið þið
alla þessa unglinga með húfurnar
niður í augu.“ Ég leit í kringum
mig og sá að það voru tveir ungir
menn með húfur á höfðinu af öll-
um hópnum, sem var frekar skyn-
samlegt vegna þess að það hafði
kólnað þegar leið á kvöldið. Þessi
ágæta kona sá ekki þessa einstak-
linga sem sátu þarna við kertaljós
með heitt kakó, heldur var hún
blinduð af staðalmyndum. Við
sem erum fullorðin getum ekki
skotið okkur undan því að vera
fyrirmyndir fyrir vaxandi kyn-
slóðir. Auðvitað kostar það okkur
aga og sjálfsskoðun að vera í slíku
hlutverki. Við skuldum börnunum
okkar það að leita sannleikans og
hafna lyginni.
Á dögunum gerðist sá gleðilegi
atburður að samráðshópur um að
styrkja heilbrigðan lífsstíl barna
og unglinga veitti Guðrúnu Gunn-
arsdóttur, sjónvarpskonu á Stöð
tvö, viðurkenningu fyrir að
spyrna gegn klámvæðingunni. En
Guðrún vakti þjóðarathygli er
hún neitaði að taka viðtal við
klámmyndaleikarann Ron Jeremy
þegar hann kom hingað til lands-
ins í haust. Þannig tók hún sér
stöðu sannleikans megin og hafn-
aði lyginni, vegna þess að lygin er
sterkasta rödd klámsins. Í mínum
huga varpaði þessi atburður birtu
inn í skammdegið, birtu þeirrar
gerðar sem jólin eiga að færa okk-
ur. Besta leiðin til að undirbúa jól-
in og vera samferða aðventunni er
að iðka samtalið og leita sannleik-
ans. Þeim tíma sem við verjum í
samtal um raunveruleg lífsgildi
er aldrei illa varið. ■
VIÐSKIPTI Yfirvöld í
Þýskalandi hafa
ákveðið að heimila
lengri opnunartíma
á laugardögum hjá
smásölum í landinu.
Samkvæmt nýju
lögunum mega þeir
nú hafa verslanir
sínar opnar frá
klukkan sex á
morgnana til átta á
kvöldin. Áður máttu
þeir aðeins hafa
opið til fjögur á daginn. Enn er
ólöglegt að hafa búðir opnar á
sunnudögum.
Þjóðverjar telja að dræm eft-
irspurn eftir vörum frá smásöl-
um sé ein af meginorsökunum
fyrir því að þýski efnahagurinn
hefur staðið nokkurn veginn í
stað á þessu ári. ■
miðborgarprestur
skrifar um
unglinga og jólin.
JÓNA HRÖNN
BOLLADÓTTIR
Um daginn
og veginn
Verslanir í Þýskalandi:
Opið fjórum
tímum lengur
BÚÐARSKILTI
Búðarskilti í borginni Bremen í Þýskalandi
sýnir gamla opnunartímann.
Unglingar og jólin