Læknablaðið - dec 2019, Qupperneq 53

LÆKNAblaðið 2019/105 589
ELÍAS SÆBJÖRN EYÞÓRSSON varði doktorsritgerð sína
í læknavísindum 5. júní 2019 við læknadeild Háskóla Íslands.
Ritgerðin heitir: Lýðgrunduð áhrif 10-gilds samtengds pneumókokka-
bóluefnis á notkun heilbrigðisþjónustu og kostnað.
Andmælendur voru Daniel M. Weinberger, dósent við Yale
University, Bandaríkjunum, og Arto Palmu, rannsóknastjóri
við Nat. Institute for Health and Welfare, Finnlandi. Umsjónar-
kennari og leiðbeinandi var Ásgeir Haraldsson, prófessor við
læknadeild. Auk hans sátu í doktorsnefnd Birgir Hrafnkelsson,
prófessor við raunvísindadeild, Karl G. Kristinsson, prófessor
við læknadeild, Helga Erlendsdóttir, aðjúnkt við læknadeild, og
Tinna Laufey Ásgeirsdóttir, prófessor við hagfræðideild.
Ágrip af rannsókn: Streptococcus pneumoniae eru hluti af
eðlilegri örveruflóru nefkoks flestra barna, en einnig algengur
sjúkdómsvaldur. Algengustu birtingarmyndir pneumókokkasýk-
inga eru miðeyrnabólgur og lungnabólgur, en þær valda einnig
heilahimnubólgu og blóðsýkingum.
Markmið rannsóknarinnar var að meta lýðgrunduð áhrif
innleiðingar 10-gilda samtengda pneumókokkabóluefnisins á
Íslandi. Einstaklingsgögnum var safnað úr fimm lýðgrunduðum
gagnagrunnum og sjúkraskrám Landspítala frá 1. janúar 2005 til
31. desember 2017.
Rannsóknirnar sem þessi ritgerð er byggð á sýndu fram á
gríðarlegan samfélagslegan ábata af innleiðingu pneumókokka-
bóluefnisins á Íslandi. Hún olli fækkun á læknisheimsóknum,
sjúkrahúsinnlögnum og sýklalyfjaávísunum hjá börnum og
hjarðónæmi myndaðist hjá fullorðnum. Innleiðing bóluefnisins
leiddi af sér sparnað frekar en kostnað.
Doktorsefnið: Elías Sæbjörn Eyþórsson lauk embættisprófi í
læknisfræði frá Háskóla Íslands árið 2016. Hann stundar sérnám
í almennum lyflækningum við Landspítala.
ÞÓRARINN ÁRNI BJARNASON varði doktorsritgerð sína
6. júní 2019 við læknadeild Háskóla Íslands. Ritgerðin heitir:
Sykursýki 2 og brátt kransæðaheilkenni - Greining, áhrif á æðakölkun og
horfur.
Andmælendur voru Hrafnhildur Soffía Guðbjörnsdóttir, pró-
fessor við Háskólann í Gautaborg, og Gunnar Þór Gunnarsson,
lektor við Háskóla Íslands. Umsjónarkennari var Karl Andersen
prófessor og leiðbeinandi Vilmundur G. Guðnason, prófessor.
Auk þeirra sátu í doktorsnefnd Guðmundur Þorgeirsson, pró-
fessor emeritus, Rafn Benediktsson prófessor og Thor Aspelund
prófessor við Miðstöð í lýðheilsuvísindum.
Ágrip af rannsókn: Sykursýki 2 (SS2) og forstig SS2 eru þekkt-
ir áhættuþættir æðakölkunar og alvarlegra fylgikvilla hjarta- og
æðasjúkdóma. Markmið rannsóknarinnar var þríþætt. Í fyrsta
lagi að finna áreiðanlega aðferð til að greina SS2 og forstig SS2
hjá sjúklingum með brátt kransæðaheilkenni (BKH). Í öðru lagi
að meta áhrif truflaðra sykurefnaskipta á magn æðakölkunar hjá
sjúklingum með (BKH). Að lokum að meta aukna áhættu á fylgi-
kvillum hjarta- og kransæðasjúkdóma hjá sjúklingum með BKH
og trufluð sykurefnaskipti.
Rannsóknin leiddi í ljós að unnt er að greina með öryggi SS2
hjá sjúklingum með BKH með endurteknum mælingum á HbA1c
og fastandi blóðsykri þar sem greining SS2 eykst ekki að marki
með viðbót sykurþolsprófs. Nýgreint forstig SS2 og SS2 hjá sjúk-
lingum með BKH eru sjálfstæðir áhættuþættir fyrir æðakölkun í
hálsslagæðum þar sem hækkað blóðglúkósa-gildi tveim klukku-
stundum eftir inntöku glúkósa hefur sterk tengsl við aukna æða-
kölkun.
Doktorsefnið: Þórarinn Árni Bjarnason lauk embættisprófi
frá Háskóla Íslands 2014. Hann var sérnámslæknir við Landspít-
ala og starfar nú við University of Iowa Hospital and Clinics í
Bandaríkjunum.
Myndir af doktorunum tók Kristinn Ingvarsson ljósmyndari.