Spássían - 2013, Side 54

Spássían - 2013, Side 54
54 g álpaðist inn á listasafn í sumar og umbreyttist, tímabundið, í hund. Kaflaskipti, sýning Andreu Maack og Hugins Þórs Arasonar í Listasafni Reykjavíkur, undir stjórn Shaunu Laurel Jones, er hugleiðing um fjarlægt listasafn framtíðar og tilraun til að sýna ilm í þrívíðu, byggingarlistarlegu og sveigjanlegu formi. Eftir umræður um framtíð listasafna settu sýningarstjóri og listamenn saman orðalista sem var því næst sendur til ilmvatnsframleiðanda í Frakklandi. Lykilorðin voru þannig túlkuð í gegnum ilm og stillt upp til sýnis sem lyktarupplifun í sýningarrýminu, til að vekja upp vangaveltur um eðli innsetningarinnar. Svo segir í sýningarskrá. En ég las skrána ekki fyrr en eftir á og vissi því ekkert af þessu þegar ég steig fyrst inn í salinn. Þá sá ég bara raðir af marglitum pappírspokum, ólíkt merkta með alls kyns orðum, hvern og einn með sérstakan ilm innanborðs. Ég beygði mig niður, gekk meðfram röðinni og reyndi að bera kennsl á lyktina, kveikja á hugrenningatengslum eða upplifa eitthvað nýtt og öðruvísi í gegnum nefið. Nærri umsvifalaust hliðraðist hefðbundin skynjun frá miðlægu sjónsviði yfir í miðlægt lyktarskyn. Augun færðust aftur, á meðan nefið stækkaði, og þess vegna breyttist ég stundarkorn í hund, eða öllu heldur kallaði fram þrjá hunda í huganum sem röltu um rýmið með mér.  Sá fyrsti hét Herra Beini, eða Mr Bones, og kom úr skáldsögu Paul Austers, Timbuktu. Beini er hundur sem býr með útigangsmanni og sagan er dýrasaga, skrifuð út frá sjónarhorni hundsins. Þannig sver Auster sig í ætt við aðra, eldri dýrasagnahöfunda sem gerðu róttækar tilraunir með sagnaformið undir sterkum áhrifum frá kenningum Darwins um vensl tegundanna undir lok nítjándu aldar. Höfundar á borð við Ernest Thompson Seton, Charles G.D. Roberts og James Oliver Curwood skrifuðu sögur þar sem beitt var hófsamri manngervingu; þeir upphófu innra sálarlíf annarra dýra sem meira en einfalda eðlisávísun og sköpuðu aðalpersónur sem mynduðu dularfulla brú á milli lesandans og dýrsins. Þessir höfundar nutu mikilla vinsælda vestanhafs og víðar á sínum tíma, en féllu nærri allir í gleymskunnar dá þegar fram leið á tuttugustu öldina. Auster endurvakti hefðina að vissu leyti með eftirminnilegum söguhundi og þurfti því að glíma við sömu flækjur og forverar hans við skriftir: Hvernig er hægt að túlka skynveröld og reynsluheim annarrar tegunda í gegnum texta og tungumál sem er sérsniðið að og af mannfólki?  Augljósasta svarið í hundasögu er líklega að leggja áherslu á skilning og upplifun í gegnum lyktarskynið og í Timbuktu skrifar Auster lyktarkafla sem rifjaðist upp fyrir mér á göngunni um sal listasafnsins í sumar. Umrenningurinn Willy, félagi hundsins Beina, vill gera eitthvað skemmtilegt fyrir vin sinn og dettur í hug að setja saman „ilmsinfóníu“ í myrku herbergi. Hann leggur mikla vinnu í að safna saman alls kyns hlutum sem búa yfir sérstakri lykt og raðar þeim upp til að mynda lyktarferðalag um rýmið. Þannig gengst Willy inn á forsendur skynjunar hjá hundinum Beina og gerir einlæga tilraun til að mæta þrír hundar ganga inn á safn Eftir Gunnar Theodór Eggertsson É

x

Spássían

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Spássían
https://timarit.is/publication/1454

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.