Spássían - 2013, Qupperneq 79

79
horfin. Sagan er alveg jafn flókin
og fyrri bækur höfundar og það
er jafnvel enn erfiðara en áður að
láta sér líka við sögupersónur, enn
erfiðara en áður að treysta þeim -
sérstaklega þar sem lengi vel er alls
ekki á hreinu hvort einhver hafi verið
myrtur og þá mögulega af hverjum.
Orð Jóns Hreggviðssonar koma upp
í hugann: „Hef ég drepið mann eða
hef ég ekki drepið mann? Hver hefur
drepið mann og hver hefur ekki
drepið mann? Hvenær drepur maður
mann og hvenær drepur maður ekki
mann? Fari í helvíti sem ég drap
mann. Og þó“ (Íslandsklukkan, 17.
kafli).
Fyrstu tvær bækur Flynn fjalla um
einangraðar konur, brothættar og
skemmdar, sem eiga fáa - ef einhverja
- að og þurfa að grafast fyrir um
hræðilega atburði sem gerðust í æsku
þeirra. Í Hún er horfin er sjónum
hins vegar beint að því sem gerist
hér og nú og aðalsöguhetjurnar eru
hjón, Amy og Nick, sem þekkja
hvort annað svo óskaplega vel að þau
eiga óhugnanlega auðvelt með að
koma höggi hvort á annað.
Lesandann grunar Nick
fyrst um sinn - enda ekki svo
óalgengt að eiginmaðurinn
sé sá seki í hefðbundnum
krimmum auk þess sem fyrsti
kafli bókarinnar hefst á frekar
óhugnanlegum hugrenningum
Nicks um höfuðkúpu eiginkonu
sinnar. Þennan dag eiga hjónin
brúðkaupsafmæli en þegar
Nick kemur heim til sín um
kvöldið standa útidyrnar opnar,
„grunsamlega-opnar-alveg-upp-á-
gátt“ (40). Hann hrópar á konu sína,
hleypur inn en nemur staðar þegar
hann kemur að stofunni:
Það glitraði á glerbrot í teppinu,
sófaborðið var mölbrotið. Litlu
borðin lágu á hliðinni, bækur
um allt gólf, eins og hrunin
spilaborg. Meira að segja
níðþungur legubekkurinn var á
hvolfi; stuttir fæturnir sköguðu
út í loftið eins og lappirnar á
dauðu kvikindi. Mitt í óreiðunni
allri kom ég auga á stór, flugbeitt
skæri (40)
Þetta eru augljóslega ummerki
eftir átök og Amy finnst hvergi.
Lögreglan er kölluð til og strax er
ljóst að Nick er ekki allur þar sem
hann er séður - sérstaklega þar
sem hann lýgur nokkrum sinnum
að laganna vörðum og ákveðnar
vísbendingar finnast í tölvu hans og
farsíma. Það eina sem ekki finnst er
Amy - hvorki lifandi né dáin.
Sögumanninum Nick er ekki
hægt að treysta - það er ljóst þegar
Amy fær orðið en framan af er
annar hver kafli eða svo tileinkaður
dagbókarfærslum hennar allt frá því
þau hittust í fyrsta sinn. Upplifanir
þeirra virðast mjög ólíkar og satt
að segja virðist framkoma Nick
langt í frá til fyrirmyndar, samúðin
er öll hjá Amy og það er auðvelt að
afgreiða Nick sem drulluháleista -
enda virðist hann beita konu sína
ofríki og ofbeldi fyrir utan að halda
framhjá henni. Um miðja bók er svo
öllu snúið á haus og í ljós kemur að
bæði hafa þau ýmislegt að fela, Amy
er ekki jafn saklaus og haldið hefur
verið fram og Nick ef til vill ekki svo
slæmur eftir allt saman. Eða hvað?
Án þess að gefa upp of mikið
er óhætt að ljóstra því upp að
eins og fyrstu tvær bækur Gillian
Flynn fjallar Hún er horfin um
afskaplega vonda konu og plottið
er langt í frá svo einfalt að Amy
hafi verið ógurlega ill og sviksöm
og eiginmaðurinn í kjölfarið myrt
hana. Þetta er saga um fólk sem
þekkist ef til vill of vel, um gremju,
hatur og illsku og hversu langt er
hægt að ganga til að koma höggi á
aðra manneskju. Um leið er þetta
saga um ástarsamband, rómantískt
samband þar sem báðir aðilar eiga
sér drauma sem ekki
rætast - og
miðað við það
sem gerist í Hún
er horfin er ef til
vill langbest (m.a.
fyrir heilsuna)
að bíða svolítið
með að setja upp
hringana - og ef
maður gerir það ætti
maður hafa varann á.
Fyrir utan
að einblína á
vondar, misskildar,
ófullkomnar og ansi
hreint ólukkulegar og
óútreiknanlegar konur
eiga skáldsögur Gillian Flynn það
sameiginlegt að vera afskaplega
spennandi og erfitt getur reynst
að ráða fram úr plottinu þannig
að sögurnar koma sífellt á óvart.
Þær eiga það líka sameiginlegt að
sögumennirnir eru óáreiðanlegir.
Þeir eru eiginhagsmunaseggir,
geðveikir eða siðblindir – eða
jafnvel allt þetta – en þótt lesandinn
eigi erfitt með að „halda með þeim“
eða óska þeim alls hins besta getur
hann ekki annað en fengið áhuga á
þeim og langað til að vita hver drap
hvern og hvers vegna. Jafnvel þótt
það útheimti lestur upp á meira
en 500 blaðsíður og eina eða tvær
andvökunætur.
Fyrir utan að einblína á vondar,
misskildar, ófullkomnar og
ansi hreint ólukkulegar og
óútreiknanlegar konur eiga
skáldsögur Gillian Flynn það
sameiginlegt að vera afskaplega
spennandi
„