Morgunblaðið - 10.01.2020, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 10.01.2020, Blaðsíða 19
MINNINGAR 19 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 2020 þrif í hópnum, hafði sterkar skoðanir, var vel inni í málum, kímnigáfan ríkuleg og hún kvað niður alla neikvæðni. Henni fylgdi alltaf ferskur blær þegar hún kom inn úr dyrunum. Hún þurfti tíma til að komast að borðinu okkar, því hún þekkti svo marga sem hún kyssti og knúsaði á leið sinni. Gunna fékk sér jafnan appelsín og purusteik meðan við hinar létum okkur nægja vatn og hálfa „smørre- brød“. Danmörk átti sterk ítök í Gunnu. Þar stundaði hún nám, þar kynntist hún Gísla og þar tók hún þátt í starfi íslensku kvennahópanna. Kim Larsen, Anne Linnet og félagarnir Benny Andersen og Povl Diss- ing voru í uppáhaldi. Kim Lar- sen orti: Livet er langt, lykken er kort“ en því var öfugt farið hjá Gunnu, líf hennar varð of stutt en gæfan mikil. Eftir að hún kom heim frá námi gekk hún til liðs við Kvennalistann en þar voru fyrir baráttusystur úr Rauðsokka- hreyfingunni. Hún hellti sér í starfið, varð varamaður í borg- arstjórn fyrir Kvennalistann og síðan borgarfulltrúi 1992-1998. Gunna átti langan pólitískan feril í borgarstjórn og á Alþingi en eftir að honum lauk tók við afar erfitt verkefni. Það var ekki heiglum hent að fást við úttekt á vistheimilum ríkisins þar sem níðst var á börnum svo ævarandi skömm er að. Gunna stýrði þessu starfi og við erum til vitnis um að oft gekk hún nærri sér og mætti stundum á Jómfrúna gjörsamlega að nið- urlotum komin eftir að hafa hlustað á hræðilegar reynslu- sögur fólks. Gunna bjó yfir æðruleysi og hugrekki sem lýsti sér m.a. í því að henni tókst að ljúka þessu erfiða verkefni en ekki síður í því hvernig hún tókst á við veik- indin sem lögðu hana að velli á síðasta degi ársins 2019. Æðru- leysi hennar birtist m.a. í heim- spekilegum vangaveltum um líf- ið og tilveruna. Hún hvatti okkur til að meta og njóta lífs- ins, gefa hamingjunni tækifæri og láta ekki sektarkennd taka völdin. Á síðustu mánuðum lífs síns miðlaði Gunna góðum ráð- um til sinna fjölmörgu vina, hún vildi fá að deyja fallega og senda frá sér jákvæða strauma. Fáa þekkjum við sem áttu því- líkan vinahóp, hún leit á alla sem jafningja, óháð kyni, stétt og stöðu. Gunna nýtti margþætta lífs- reynslu sína til þess að láta gott af sér leiða og tengja fólk sam- an. Næmi hennar á líðan ann- arra var mikið og það nýttist henni vel í starfi sem félagsráð- gjafi á Landspítalanum, sem borgarfulltrúi þar sem barna- verndarmál voru henni hugleik- in og á þingi þar sem mannrétt- indi samkynhneigðra voru hennar hjartans mál. Að leiðarlokum þökkum við Gunnu áratuga samstarf og dýr- mæta vináttu. Baráttan heldur áfram, fyrir kvenfrelsi, mann- réttindum, jöfnuði og réttlæti. Megi fordæmi Gunnu Ö. vera okkur leiðarljós og áminning um að halda ótrauðar áfram. Við sendum Gísla, Ögmundi, Ingibjörgu og öðrum ættingjum og vinum okkar innilegustu samúðarkveðjur. Minning Gunnu Ö. mun lifa. Danfríður Skarphéðinsdóttir, Guðrún Agnarsdóttir, Kristín A. Árnadóttir, Kristín Ástgeirsdóttir, Kristín Einarsdóttir, Kristín Jónsdóttir, Sigríður Lillý Baldursdóttir, Þórhildur Þorleifsdóttir. Orð fá því ekki lýst hvernig mér leið við að heyra að vin- kona mín og kollegi væri fallin frá. Það er svo margt sem við áttum eftir að ræða og ég hafði trú á að við gætum gert saman í borgarstjórn. Eins og svo marg- ir aðrir hef ég verið blinduð af þeirri gríðarlegu bjartsýni sem einkenndi Gunnu um að það væru orkumiklir tímar fram undan. Leiðir okkar Gunnu, eins og hún var ætíð kölluð, lágu fyrst saman fyrir rúmlega tuttugu ár- um þegar hún, sem borgar- fulltrúi, var formaður velferð- armála hjá Reykjavíkurborg, þar sem ég starfaði sem yfir- maður öldrunarmála. Saman stóðum við, ásamt framsýnu samstarfsfólki, að miklum breytingum í málefnum aldr- aðra. Gunna var okkur mikil stoð í því að breyta og bæta í velferðarþjónustu og enginn var betri en Gunna í að berjast fyrir mannréttindum og framþróun í þjónustu með því að setja fólk og þarfir þess alltaf í forgrunn. Hún minnti reglulega á mikil- vægi þess að hlusta, svo að fólk gæti lifað og dafnað á eigin for- sendum. Mér, sem ungri konu, var það mikill fengur að hafa slíka fyrirmynd innan handar og aldrei stóð á stuðningi henn- ar eða góðum ráðum. Alla tíð átti hún líka stuðning minn vísan. Kostir hennar, mannkærleikur og kraftur skein í gegn til allra þeirra sem við hana töluðu og líkt og svo margir aðrir var ég ætíð dygg stuðningskona hennar, þvert á flokkapólitík, því ég trúði á Gunnu sem manneskju. Gunna var fyrst og síðast góð mann- eskja og það fundu allir sem hana þekktu og unnu með henni. Góð ráð hennar og óbil- andi trú á það pólitíska litróf sem við myndum í borgarstjórn í dag var okkur mikil styrkur. Hún var dugleg, fram á síðustu stund, í að hvetja okkur félaga sína í borgarstjórn áfram og minna okkur á í þágu hverra við störfum. Við í Viðreisn áttum góðan vin og félaga í Gunnu og við fundum að okkar frjálslyndu og evrópsku hjörtu slógu í takt. Mannréttindi, velferð og jafn- rétti verða alltaf nátengd minn- ingunni um baráttukonuna okk- ar sem nú er fallin frá. Hún brýndi fyrir okkur að láta hjart- að ráða för sem er gott vega- nesti í stjórnmálum í dag. Það er því með hjartað fullt af tár- um og sorg en um leið barma- fullt af bjartsýni sem ég þakka henni fyrir kraftinn, baráttuna og framsýnina sem verður okk- ur leiðarljós inn í framtíðina. Fjölskyldunni votta ég mína dýpstu samúð. Þórdís Lóa Þórhallsdóttir, oddviti Viðreisnar í Reykjavík. Það er til fólk sem hefur áhrif á allt sem það snertir. Fólk sem hefur djúp áhrif á samferðafólk sitt og gerir sam- félagið betra. Guðrún Ögmunds- dóttir var þannig manneskja. Kærleikurinn alltaf í forgrunni í öllu sem hún tók sér fyrir hend- ur og við sem vorum henni sam- ferða fengum að njóta. Guðrún var einn af stofn- félögum EXEDRA, sem er vett- vangur umræðna, og þar líkt og annars staðar hafði hún mikil áhrif. Hún lét til sín taka frá fyrsta degi. Hún átti fólk að vin- um þvert á flokka og stöðu. Hún lagði áherslu á gott samtal og samvinnu, var uppbyggjandi og hvetjandi. Ávallt jákvæð, trú og heiðarleg í afstöðu sinni til manna og málefna. Mannvinurinn Guðrún var virk í góðgerðarhópi EXEDRA og lagði þar áherslu á að standa við bakið á þeim sem á þurfa að halda. Alltaf var Gunna til í að leggja sitt af mörkum. Eitt sinn héldum við uppboð til styrktar konum og börnum í Jemen þar sem meðal annars var hægt að bjóða í „sunnudagslæri heima hjá Gunnu Ö“ og var slegist um að komast í það matarboð. Enda enginn skemmtilegri en Gunna. Hún sagði frábærar sögur og hlátur hennar og gleði smitaði alla. Gunnu var umhugað um komandi kynslóðir. Hún deildi af örlæti reynslu sinni og þekkingu til yngri þátttakenda í EX- EMPLA, sem er systurhópur EXEDRA, og gaf góð ráð. Guðrún var okkur mikil fyr- irmynd og kenndi okkur margt. Að fylgja ávallt hjartanu og þora að njóta lífsins. Að gleðjast yfir hinu smáa og henda sekt- arkenndinni á haugana. Styrkur og æðruleysi einkenndu þessa merku konu. Þakklæti er okkur efst í huga. Þakklæti fyrir ein- staka vinkonu með hjarta úr gulli. Við vottum fjölskyldunni okk- ar dýpstu samúð. Blessuð sé björt minning Guðrúnar Ögmundsdóttur. Fyrir hönd EXEDRA, Sigþrúður Ármann, Áslaug Hulda Jónsdóttir. Að loknum alþingiskosning- um vorið 1999 settust 17 menn á þing fyrir Samfylkinguna. Meirihluti þeirra var konur og ein þeirra var Guðrún Ög- mundsdóttir. Nýja stjórnmála- hreyfingin okkar fékk tæplega 27% atkvæða og það var hugur í fólki. Mikil orka hafði farið í að smíða og samræma stefnumál í aðdraganda kosninganna og leggja grunn að kosningabanda- lagi sem ári síðar varð stjórn- málaflokkur. Þegar til átti að taka var það hinn ólíki pólitíski kúltúr sem flokkarnir tóku með sér inn í Samfylkinguna annars vegar og það verkefni að skapa gott samfélag í nýrri stjórn- málahreyfingu hins vegar sem mests krafðist af okkur hverju og einu. Í þeirri glímu stóð Gunna fremst meðal jafningja. Hún las samskipti betur en aðr- ir og kunni að vinna fólk á sitt band. Hún vissi sem er að gleði og góður húmor er lykill að góðu starfsumhverfi og var hrókur alls fagnaðar í þing- flokknum. Hún sat í stjórn þingflokksins á þessu fyrsta og krefjandi kjörtímabili Samfylk- ingarinnar með Rannveigu Guð- mundsdóttur og Jóhanni Ár- sælssyni. Þeim var treyst fyrir því mikilvæga verkefni að stilla saman strengi í nýjum þing- flokki. Í glímunni við stór egó og fyrirferðarmikla einstaklinga var Gunna á heimavelli. Á Alþingi beitti Guðrún sér af fullu afli fyrir sínum hjartans málum; réttindum samkyn- hneigðra, barnavernd, málefn- um útlendinga, jafnrétti, þróun- arsamvinnu og þannig mætti áfram telja. Hún náði miklum árangri þrátt fyrir að vera í stjórnarandstöðu þau átta ár sem hún sat á þingi. Að öðrum ólöstuðum á hún mestan heiður af því að hafa siglt í höfn lög- gjöfinni um staðfesta samvist samkynhneigðra gegn andstöðu kirkjunnar eins og flestir muna og það var Guðrún sem hrinti af stað umræðunni um klám og vændi hér á landi með skýrslu- beiðni til ráðherra fyrsta vet- urinn sem hún sat á þingi. Á þeim grunni hvílir löggjöfin sem við búum við í dag. Í eftirmælum um Guðrúnu sést vel hvað hún snerti margt samferðafólk á lífsleiðinni. En hún Gunna var enginn dýrling- ur og lét sig ekki muna um að segja fólki til syndanna þegar henni þótti ástæða til. Hún bjó hins vegar yfir þeirri náðargáfu að geta nálgast alla með sama hætti, af virðingu og skilningi, og með einstöku innsæi í mann- legt eðli. Þeir eðliskostir hennar nutu sín til fullnustu í því erfiða verkefni að ákvarða sanngirn- isbætur til barna sem vistuð höfðu verið á ríkisstofnunum og sætt illri meðferð. Guðrún Ögmundsdóttir gerði íslenskt samfélag betra. Við sem áttum því láni að fagna að starfa með henni á Alþingi kveðjum samverka- og vinkonu okkar með söknuði og þakklæti. Gísla, Ingibjörgu, Ögmundi, Birnu og ömmubörnunum vott- um við okkar dýpstu samúð. Þingkonur Samfylkingarinn- ar 1999-2003, Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir, Bryndís Hlöðversdóttir, Jóhanna Sigurðardóttir, Margrét Frímannsdóttir, Rannveig Guðmundsdóttir, Sigríður Jóhannesdóttir, Svanfríður Inga Jónasdóttir, Þórunn Sveinbjarnardóttir. Það er ótrúlega sárt að kveðja Guðrúnu Ögmundsdótt- ur. Síðustu dagar hafa einnig undirstrikað hvað hún var fólki víðs vegar að úr samfélaginu mikill harmdauði. Augljóst er að fáir hafa snert jafnmörg hjörtu samferðafólks síns á jafn djúp- stæðan hátt á löngum, fjöl- breyttum og gifturíkum ferli. Gunna tókst á við veikindin eins og aðra baráttu með lífs- gleði, sjarma, jákvæðni og smit- andi bjartsýni auk þess sem húmorinn var aldrei langt und- an. Og baráttukona var Gunna alltaf. Hún ruddi brautina á ótalmörgum sviðum og skildi eftir sig djúp spor í samfélag- inu. Fáir höfðu aðra eins innsýn í stöðu kvenna sem bjuggu við misjöfn kjör eftir störf hennar sem félagsráðgjafi á kvenna- deildinni. Hún kom hvarvetna við í velferðarmálum, lagðist víða á plóginn og sáði nýjum fræjum. Hún var leiðandi í kvenfrelsis- og kvennabaráttu. Hún var sannur jafnaðarmaður. Leiðandi í því á vettvangi borg- arinnar að horfið var frá því að líta á fjárhagsaðstoð sveitar- félaga sem ölmusu en miklu frekar stuðning til sjálfshjálpar, tímabundna neyðaraðstoð byggða á mannréttindum. Hún beitti sér fyrir umbótum í barnavernd og leiddi tilrauna- verkefni í nýrri nálgun á heild- stæðri hverfaþjónustu með stofnun þjónustumiðstöðvarinn- ar Miðgarðs í Grafarvogi. Og þannig mætti áfram telja. Hvar sem einstaklingar eða hópar sem áttu undir högg að sækja þurftu stuðning eða rödd var Gunna mætt með eldmóð og óbilandi baráttuhug í bland við klókindi og málafylgju. Eftir allan sinn magnaða feril var gríðarlegur fengur að fá hana aftur inn í borgarstjórnarflokk Samfylkingarinnar vorið 2018 og að sama skapi er það mikill missir að sjá á eftir henni, ekki aðeins sem stjórnmálakonu heldur ekki síður þeirri mögn- uðu og sönnu manneskju sem hún var. Það urðu allir ríkari af því að kynnast Gunnu Ö. Eng- um hef ég kynnst sem hafði jafn mikið og djúpt innsæi í sam- skipti fólks og hópa. Gunna var örlát á ráð og reynslu og varð hvarvetna „límið“ í þeim fé- lagsskap sem hún gekk til liðs við – og oftar en ekki sjálfskip- aður veislustjóri – því enginn var meiri stemningsmanneskja eða skemmtilegri á góðri stund. Mér þykir ótrúlega vænt um að hafa fengið að vinna með Gunnu að borgarmálum síðustu misserin en einhvern veginn var táknrænt að gleðigangan síð- asta sumar hafi verið síðasta opinbera þátttaka Gunnu sem borgarfulltrúi áður en hún fór í veikindaleyfi. Bæði vegna ómet- anlegs framlags hennar til bar- áttu hinsegin fólks og einnig vegna sólskinsins og ósvikinnar gleðinnar af því að lyfta fjöl- breytileikanum og því góða og bjarta í samfélaginu sem svo sannarlega var þess virði að berjast fyrir. Ég votta Gísla og öllum aðstandendum mína dýpstu samúð. Blessuð sé minn- ing Guðrúnar Ögmundsdóttur. Dagur B. Eggertsson, borgarstjóri. Ég hef notið þeirra forrétt- inda að þekkja Guðrúnu Ög- mundsdóttur í marga áratugi. Fáum hef ég kynnst sem þótti jafn vænt um fólk. Engum hef ég kynnst sem lét sér jafn annt um velferð allra og Gunna. Hún átti merkilega ævi og skilur eft- ir sig einstakar minningar. Ævi sem því miður var allt of stutt. Það voru allir heppnir sem voru með Gunnu í liði og nutu vináttu hennar. Hún ræktaði sitt fólk og hvatti áfram af mik- illi ástríðu. Við vorum saman í kvenna- ráðgjöfinni og þar nutu sín vel mannkostirnir miklu og traust gildismat hennar. Það var gæfuspor að fá Guð- rúnu Ögmundsdóttur sem tengi- lið vistheimila – það var gæfa bæði fyrir þolendur og þjóðina. Greiðsla sanngirnisbóta til fyrrverandi vistmanna á vist- heimilum og stofnunum er ein- stakt verkefni í íslenskri sögu og gerir ríkar kröfur til tals- manns þeirra. Að vinna nýrri hugsun braut- argengi er ekki einfalt verk og þar komu kostir Gunnu sér vel. Og nutu sín. Hún hafði brenn- andi áhuga á öllu sem hún gerði, ríka réttlætiskennd og bar virð- ingu fyrir rétti allra manna til að lifa með reisn. Hún var svo lausnamiðuð og gleymdi sér ekki í rugli. Ég efast um að nokkur hefði getað unnið þetta jafnvel og Gunna. Til marks um það er meðal annars hversu fá mál voru kærð til úrskurðarnefndarinnar og hversu mikil sátt er í raun um þetta vandasama verkefni. Samstarfskonan Guðrún Ög- mundsdóttir var einstök, óspör á holl ráð og umhugað um velferð okkar samstarfsfólksins. Hún sýndi það í verki og nýtti reynslu sína, menntun og þekk- ingu okkur öllum til góðs. Gunna sagði okkur líka sann- leikann og stundum til syndanna ef þörf var á. Á tímum mikilla áskorana kom Gunna oftar en ekki með hugmyndir og skoðanir sem breyttu öllu. Og mikið kom hún oft með góðar hugmyndir og góð ráð til okkar stjórnendanna. Dómgreind hennar brást ekki. Guðrún skilur eftir sig djúp spor í stjórnsýslunni sem við getum lært af. Ég segi oft að það ætti að vera ein Gunna Ögmunds á hverjum vinnustað, í hverri fjöl- skyldu og hverjum vinahópi. Og vininn og selskapskonuna Gunnu Ögmunds þekkjum við – þar lýsti hún upp alla króka sál- arinnar og allt varð svo miklu skemmtilegra! Og betra! Ég votta Gísla, Ögmundi, Ingibjörgu og fjölskyldu allri einlæga samúð mína. Megi minningar um einstaka konu veita ykkur styrk í mikilli sorg. Ragnhildur Hjaltadóttir. Það er sárt að þurfa að skrifa minningarorð um hana Gunnu Ö. sem kvaddi allt of snemma. Erfiðast er það auðvitað fyrir ástvini að þurfa að sjá á eftir þessari yndislegu konu en líka mikill missir fyrir samfélag sem á allt undir því að umburðar- lyndi, víðsýni og samhjálp nái að blómstra. Það sem einkenndi Gunnu var þrotlaus barátta fyrir þessum gildum. Það endurspegl- aðist bæði í vinnu hennar en ekki síður í hversdagslífinu. Hvernig hún á opinn og einlæg- an hátt hélt á lofti réttindum hópa sem áttu undir högg að sækja og í því hvernig hún tal- aði um fólk og við það. Hún var sönn jafnaðarkona. Gunna sat á þingi fyrir Sam- fylkinguna frá árinu 1999 til 2007 og í borgarstjórn Reykja- víkur frá árinu 2017. Hún gegndi auk þess fjölmörgum mikilvægum trúnaðarstörfum fyrir flokkinn. Hún átti rætur í Kvennalistanum enda ötul bar- áttukona fyrir kvenfrelsi og var fyrst kjörin til setu í borgar- stjórn fyrir hann árið 1992. Guðrún barðist alla tíð fyrir réttindum minnahlutahópa og allra þeirra sem minna mega sín. Hún lagði mikla áherslu á, og náði árangri, í baráttu fyrir réttindum hinsegin fólks, rétt- indum útlendinga, jafnrétti kynjanna, þróunarsamvinnu og málefnum ungs fólks svo fátt eitt sé nefnt. Það er ekki langt síðan ég kynntist Gunnu en strax á fyrsta degi fann ég fyrir þeirri hlýju og skilyrðislausa rausn- arskap sem einkenndi hana. Það var nokkrum dögum eftir afhroð Samfylkingarinnar í kosningunum 2016 að síminn minn hringdi og karakterrík rödd, sem ég býst við að flestir þekki sagði: „Komdu og hittu mig uppi á Mokka, mig langar aðeins að spjalla við þig.“ Þetta var sem sagt röddin hennar Gunnu Ö. Við sátum síðan í vetrarsólinni undir suðurvegg kaffihússins og spjölluðum um alla heima og geima. Fljótlega áttaði ég mig á að tilgangur hennar var hvorki að leggja mér línur eða álasa neinum fyr- ir slæma útkomu flokksins, heldur að stappa í mig stálinu og láta vita að hún væri til stað- ar hvenær sem væri. Það var heldur glaðari og bjartsýnni maður sem hélt af hennar fundi en sá sem kom til hans. Og það leið ekki á löngu þar til mér fannst ég alltaf hafa þekkt þessa opnu og skemmtilegu konu sem talaði óðamála um margt af því fallega og skemmtilega í lífinu. Og þessa hlýju fann ég ævinlega stafa frá henni síðar, hvort heldur ég rakst á hana fyrir tilviljun eða fékk skilaboð frá henni í sím- ann, akkúrat þegar ég þurfti á þeim að halda. Stundum er sagt að ef fólk vilji betri heim eigi það að byrja á sjálfu sér því kröftugasta byltingin hefjist innra með ein- staklingnum sjálfum. Ég held að það sé eins hægt að fullyrða að við ættum öll að reyna að verða aðeins meira eins og Gunna Ö. Fyrir hönd Samfylkingarinn- ar votta ég Gísla, fjölskyldu Gunnu og vinum, mína dýpstu samúð. Við erum Gunnu eilíf- lega þakklát fyrir hennar dýr- mæta starf og nærveru í öll þessi ár. Það skipti hreyfinguna miklu máli. Logi Einarsson, formaður Samfylkingarinnar. Gunna var aldrei ein. Hún laðaði að sér fólk úr ólíkustu áttum, stétt og staða skiptu hana engu og allir virtust eiga sinn sérstaka stað í hjarta hennar. Það rúmaði vel heila þjóð. Og þjóðin er sannarlega miklu fátækari án hennar. Gunna kom víða við og var ávallt með veislu í farangrinum. Hún háði ótal orrustur gegn hvers konar ranglæti og bar jafnan sigur úr býtum. Stund- um tók það ár, stundum áratugi en ég heyrði hana þó aldrei hallmæla nokkrum andstæðingi. Hún sá það góða í fólki og fólk varð betra af að vera með henni. Gunna kvaddi á gamlárs- morgun en mínar sterkustu minningar um hana eru frá gamlárskvöldum fortíðar. Hún söng, dansaði og var í essinu sínu þegar tímarnir mættust, sátt við hið liðna, glöð í augna- blikinu og trúði á morgundag- inn. Það eru mikil forréttindi að hafa fengið að telja Gunnu til minnar nánustu fjölskyldu. Fal- leg og tjáningarrík rödd hennar mun hljóma innra með mér um ókomna tíð. Ég kveð hana með söknuði og þakklæti. Víkingur Heiðar Ólafsson.  Fleiri minningargreinar um Guðrúnu Ögmundsdótt- ur bíða birtingar og munu birtast í blaðinu næstu daga.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.