Morgunblaðið - 10.01.2020, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 10.01.2020, Blaðsíða 16
16 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 2020 ✝ Vilhjálmur Ein-arsson fæddist á Hafranesi við Reyðarfjörð 5. júní 1934. Hann lést á Landspítalanum 28. desember 2019. Vilhjálmur var sonur hjónanna Einars Stefáns- sonar frá Mýrum í Skriðdal, bygg- ingafulltrúa á Eg- ilsstöðum, og Sigríðar Vil- hjálmsdóttur frá Hánefsstöðum í Seyðisfirði. Eftirlifandi eiginkona Vil- hjálms er Gerður Unndórs- dóttir, f. 1.5. 1941. Börn Vil- hjálms og Gerðar eru 1) Rúnar, f. 14.12. 1958. Maki: Guðrún Kristjánsdóttir. Börn: a) Krist- ján, b) Vilhjálmur og c) Þor- valdur. 2) Einar, f. 1.6. 1960. Maki: Halldóra Dröfn Sigurð- ardóttir. Börn: a) Gerður Rún, b) Vilhjálmur Darri og c) Valdimar Orri. 3) Unnar, f. 28.10. 1961. Maki: Hólmfríður Jóhannsdóttir. Börn: a) Áróra, b) Sigríður Ýr, c) Gerður Kolbrá og d) Hrafnkatla. 4) Garðar, f. 21.9. 1965. Maki: Gestrún Hilmarsdóttir. Börn: a) Hilmar, c) Vilhjálmur Árni og c) Unndór Kristinn. 5) Hjálmar, f. 2.10 1973. Maki: Ragnheiður Hulda Friðriks- dóttir. Börn: a) Elvar Otri, b) Vilhjálmur Yngvi og c) Theo- dór. 6) Sigmar, f. 3.1. 1977. Börn: a) Einar Karl, b) Vil- hjálmur Karl og c) Ingi Karl. Móðir: Bryndís Einarsdóttir. skólans. Loks gegndi Vil- hjálmur starfi skólameistara Menntaskólans á Egilsstöðum frá upphafi skólans 1979 til ársins 2001 og vann þar mikið brautryðjendastarf. Frá 2001 var Vilhjálmur um árabil stundakennari við Mennta- skólann á Egilsstöðum og árið 2001 stofnaði hann Náms- hringjaskólann sem var í nám- skeiðsformi. Vilhjálmur var góður sönglagasmiður og af- kastamikill frístundamálari og prýða myndir hans híbýli víða um land. Meðal annarra starfa má nefna að hann stofnaði og rak Íþróttaskóla Höskuldar og Vilhjálms ásamt Höskuldi Goða Karlssyni íþróttakennara 1960- 1972. Var skólinn starfræktur í Mosfellsdal, Varmalandi og Reykholti í Borgarfirði. Vil- hjálmur stofnaði bókaforlagið Að austan sem gaf út tvær bækur: Magisterinn og Silf- urmaðurinn. Þá var hann ann- ar ritstjóra bókarinnar Skóli fyrir lífið, sem fjallar um seinni tíma sögu og skólalíf í Héraðs- skólanum í Reykholti. Vil- hjálmur var formaður Ung- mennasambands Borgarfjarðar 1967-1970 og vann meðal annars að því að koma Sumarhátíðinni í Húsa- felli á laggirnar. Vilhjálmur er meðal fræknustu íþróttamanna Íslendinga fyrr og síðar. Meðal annars vann hann til silfur- verðlauna fyrstur Íslendinga á Ólympíuleikunum í Melbourne 1956 og var fimm sinnum kjör- inn íþróttamaður ársins. Vil- hjálmur er handhafi riddara- kross hinnar íslensku fálkaorðu fyrir framlag í þágu íþrótta- og uppeldismála. Útför Vilhjálms fer fram frá Hallgrímskirkju í dag, 10. jan- úar 2020, klukkan 15. Barnabarnabörn- in eru 14. Bræður Vilhjálms eru Stefán, f. 8.8. 1940, og Baldur Kristjánsson, f. 6.3. 1951, uppeld- isbróðir. Vilhjálmur gekk í barnaskól- ann á Reyðarfirði, farskólann á Völl- um, Gagnfræða- skólann á Seyðisfirði og Al- þýðuskólann á Eiðum. Að loknu landsprófi frá Eiðum innritaðist Vilhjálmur í Menntaskólann á Akureyri ár- ið 1951 og útskrifaðist sem stúdent frá stærðfræðideild vorið 1954. Haustið 1954 hlaut Vilhjálmur skólastyrk við Dartmouth-háskólann í Banda- ríkjunum og útskrifaðist þaðan með BA-próf með áherslu á listasögu. Þá sótti Vilhjálmur framhaldsnám í uppeldis- og kennslufræði við Gautaborg- arháskóla 1974-1975 og 1990- 1993. Vilhjálmur lagði mikið af mörkum til íslenskra fræðslu- og æskulýðsmála. Hann var kennari við Héraðsskólann á Laugarvatni, 1957-1958; skóla- stjóri við Héraðsskólann á Laugarvatni, 1959 vorönn; kennari við Gagnfræðaskóla Austurbæjar, 1959-1960 og kennari við Samvinnuskólann á Bifröst, 1959-1965. Þá var Vil- hjálmur skólastjóri Héraðs- skólans í Reykholti á árunum 1965-1979 á miklu blómaskeiði Faðir minn átti farsæla ævi og kom víða við. Í hugann kemur fjölþættur áhugi hans á fólki, ekki síst börnum og ungmennum. Uppeldi nýrra kynslóða var að hans mati mikilvægasta verkefni hvers samfélags. Sjálfur hafði hann alist upp við ástríki foreldra á Reyðarfirði og Egilsstöðum, en einnig fengið gott veganesti frá föður- og móðurfólki í Skriðdal og á Seyðisfirði. Ungmenna- félagshreyfingin hafði líka sín mótandi áhrif á barnið og ung- linginn ásamt eldri íþróttaköpp- um úr frændgarðinum. Hann ákvað snemma að nýta íþrótta- árangur sinn til góðs í starfi með ungu fólki og horfði þá einkum til uppeldislegs gildis íþróttanna. Við bræður ólumst ekki upp í skugga íþróttaafreka eða frægð- ar. Afrekin voru í bakgrunni upp- eldisins. Ekki var þrýst á neinn á því sviði eða öðrum. Áhersla föð- ur míns var á að allir hefðu sína hæfileika og að hver og einn þyrfti að finna sína fjöl og fá notið sín. Íþróttir væru vettvangur heilbrigðrar mannræktar til lík- ama og sálar í virðingu iðkenda fyrir sjálfum sér og öðrum. Auð- vitað var faðir minn fyrirmynd okkar bræðra á íþróttasviðinu, en hann var fyrirmynd á fleiri sviðum, enda áhugamálin fjöl- þætt. Æskulýðs- og fræðslumál voru áherslumál hans stærsta hluta ævinnar. Sumarbúðir Höskuldar og Vilhjálms bera vitni um skilning hans á gildi íþróttanna í samþættu uppeldis- starfi. Mannræktarhugmyndir föður míns sóttu meðal annars fyrirmynd í lýðskólastarf Norð- urlandanna. Hann hafði einstakt tækifæri til að vinna að þeim hugmyndum sem skólastjóri Héraðsskólans í Reykholti á miklu blómaskeiði skólans. Þar lagði hann áherslu á að bóknám skipti máli, en það yrði að skoða í samhengi við uppeldi og mótun manneskjunnar. Nám í skóla þyrfti því að vera heildstætt en taka jafnframt tillit til hvers og eins. Hann var óhræddur við að feta ótroðnar slóðir og stóð meðal annars fyrir umbótum á borð við víxlkennslu, námshringi og jafn- ingjafræðslu. Þegar síðar tók við skólameistarastarf við Mennta- skólann á Egilsstöðum má segja að stjórnandinn hafi verið kom- inn í hlutverk sem var heldur fjarlægara nemendum og að nokkru leyti þrengra en í héraðs- skólanum. Hér lagði faðir minn þó áherslu á að hugmyndir hans um skólastarf ættu áfram við þótt áhersla á bóknámið væri meiri. Siðferðishugmyndir föður míns byggðust á kristnum arfi þjóðarinnar. Hann var að vísu lítt hrifinn af orðastagli um kenni- setningar og leyfði sér að líta hina formlegu kirkjustofnun hóf- lega gagnrýnum augum. Þetta tengdist þeirri almennu afstöðu hans að hvers kyns stofnanavæð- ingu fylgdi vandi, hvort sem væri í fræðslumálum, heilbrigðismál- um, trúmálum eða íþróttamálum. Vandinn væri sá að stofnanirnar færu stundum að lifa eigin lífi og hlutverk innan þeirra að hafa til- gang í sjálfu sér óháð fólkinu sem þeim væri ætlað að þjóna. En kristni arfurinn var augljós í áherslu föður míns á mannhelgi, jafnræði og jöfn tækifæri, og í áherslu hans á að hver og einn ætti að leitast við að láta gott af sér leiða. Ég kveð þig, pabbi minn, að leiðarlokum með trega en miklu þakklæti fyrir allan stuðninginn, hvatninguna og jákvæðu áhrifin. Það er uppörvandi að sjá og reyna á þessum síðustu dögum hvað þú hefur markað djúp spor og snert við mörgu fólki á öllum aldri með orðum þínum og at- höfnum sem íþróttamaður, skóla- maður, félagsmálamaður, faðir, tengdafaðir, afi, langafi og mann- eskja. Guð blessi þig og varðveiti. Rúnar Vilhjálmsson. Meira: mbl.is/andlat Elsku hjartans pabbi minn, nú skilur leiðir okkar í fyrsta sinn. Hugurinn reikar til fyrri tíðar, uppvaxtaráranna í Reykholti þar sem hver dagur var hlaðinn æv- intýrum, íþróttaleikjum, sund- ferðum, veiðiferðum, ferðalögum og alls kyns bralli. Þú hafði ein- stakt lag á því að lauma góðum gildum inn í hverja þraut og hvern leik og gera óvinsæl skylduverkefni að spennandi keppni. Á æskuheimilinu var ávallt gestkvæmt, þar komu háir sem lágir og fengu þeir allir sömu móttökur. Pabbi fór ekki í mann- greinarálit, hvorki gagnvart sjálfum sér né öðrum. Þessi mikli meistari var ávallt laus við allt yfirlæti og dramb og helgaði líf sitt fræðslu-, uppeldis- og æskulýðsmálum alla tíð, þrátt fyrir að ýmis gylliboð um annað hafi staðið honum til boða á sín- um yngri árum þegar hann var fræg stórstjarna á Íslandi eftir frækin afrek á erlendri grundu. Utan heimilisins og af ókunnugum var maður reglulega minntur á afrek pabba en heima var hann bara pabbi okkar, ynd- islegur pabbi sem spilaði á gítar og samdi lög sem hann söng með mömmu, sagði okkur sögur fyrir háttinn og fór með bænirnar með okkur. Aldrei gerði hann sér- staka kröfu um að við bræður ættum að verða sérstakir afreks- menn í íþróttum en lagði frekar áherslu á að við fyndum hamingj- una og létum ekki kappið bera fegurðina ofurliði í lífinu. Fjöldi Íslendinga hugsar hlý- lega til pabba, bæði fyrrverandi nemendur, sem skipta þúsund- um, og þeir fjölmörgu sem sóttu sumarbúðirnar sem hann starf- rækti í gamla daga. Enn í dag hitti ég fólk á förnum vegi sem telur að þátttaka þess í sumar- búðunum og þau gildi sem þar voru viðhöfð hafi haft veruleg áhrif á líf þess til góðs. Það er einmitt það sem þú gafst af þér elsku pabbi minn sem situr fast eftir, það er þessi sérstaka gjöf sem þú gafst án þess að þú vissir af því sjálfur. Þá gjöf gafstu til hinstu stundar. Barnabörnin nutu þessarar gjaf- mildi og soguðust að afa sínum alltaf hreint. Stundum var það við lítinn fögnuð tengdadætra sem áttu það til að endurheimta börn sín grútskítug eftir brall með afa. Í erfiðum veikindum sem byrj- uðu fyrir rúmu ári og svo með ýmsum áföllum og bakslögum sem eftir fylgdu til lokadags heyrðist þú aldrei kvarta, varst miklu fremur að hugsa um hag mömmu og okkar bræðranna. Þú mættir örlögum þínum, sem hægt og bítandi nálguðust, með mikilli reisn og æðruleysi. Hjá okkur bræðrum, mökum og barnabörnum var ekkert eftir ósagt eða ógert þegar kallið kom. Eftir situr sorgin, sorg sem er blessunarlega hlaðin ást og hlýju og góðum gildum. Það eru mér mikil verðmæti að hafa átt bæði föður og besta vin í einum og sama manninum alla ævi. Minningar verma um sam- verustundir, rökræður um lífsins dýpstu mál, ferðalög innan lands sem utan, matarboð og manna- mót, allt hugljúfar minningar sem gott er að eiga og eru nú huggun harmi gegn. Þó í okkar feðrafold falli allt sem lifir enginn getur mokað mold minningarnar yfir. Takk fyrir allt elsku pabbi minn. Garðar, Gestrún og strákarnir. Faðir minn er dáinn, en samt ekki . Minningin lifir um einstak- an mann sem ég var svo heppinn að geta umgengist í daglegu lífi í hátt í 60 ár. Pabbi var minn besti vinur. Þökk sé sátt, með að mæta fagnaðarerindi frelsarans eins og barn, trúi ég því að leiðir okkar pabba eigi eftir að liggja saman að nýju í öðru ferðalagi, annarri áskorun. Það verður gaman. Ég var ekki ýkja gamall þegar ég kynntist því fyrst hvernig mér ókunnugt fólk talaði um pabba, klappaði á kollinn á mér og spurði hvort ég ætlaði ekki að verða eins og hann. Í minning- unni svaraði ég ekki þeirri spurn- ingu en niðurlútur hugsaði mitt – fannst spurningin óviðeigandi. Pabbi var hetja í augum margra. Fyrir mér var hann annað og meira en íþróttahetja. Hann var leikfélagi, kennari og hugmynda- smiður sem bauð upp á ýmislegt skemmtilegt og fjölbreytileikinn mikill sem okkur bræðrum var boðið upp á að kynnast. Já, boðið var upp á að prófa, upplifa og læra, en engin kvöð að gera það. Ef ráðast þurfti í óvinsæl verk- efni náði pabbi því oftast fram með aðdáunarverðum hætti. Verkefnin voru gerð spennandi og skemmtileg eins og við átti hverju sinni. Flott veganesti fyrir lífið þar á ferð. Einhver sagði að gjöfum sem við gefum í lífinu megi skipta í þrennt. Gjöfin sem við gefum af því að það er ætlast til þess að við gefum hana. Gjöfin sem við gefum af því að okkur langar til að gefa hana. Og gjöfin sem við gefum án þess að vita að við gáfum hana. Lífshlaupið með pabba og mömmu hefur sannar- lega verið gjöfum prýtt. Síðast nefnda gjöfin frá pabba til mín hefur verið mér ómetanleg. Hið sama gildir einnig um mömmu. Uppvaxtarárin í Borgarfirði voru okkur bræðrum afar gjöful. Fyrstu árin í Bifröst 1960-1965 og síðar í Reykholti 1965-1979. Heimili foreldra okkar í Reyk- holt var eini staðurinn sem allir fjölskyldumeðlimir gátu vísað til þegar rætt var um að fara heim. Það voru mikil forréttindi að alast upp í Reykholti. Gildin í líf- inu frá pabba og mömmu blöstu við með hlutlægum hætti að morgni hvers dags. Reykholts- kirkja var í augsýn þegar úti- dyrnar á heimilinu voru opnaðar og leiðin í barnaskólarútuna lá um sund milli fjóssins og íþrótta- hússins. Við enda sundsins gnæfði tignarleg menntastofnun, stór fánastöng og styttan af Snorra Sturlusyni. Öflug upplif- un á nýjum degi fyrir hvern þann sem vildi sjá. Á árunum í Reyk- holti fæddust hugsanir sem reyndust mér mikill aflvaki á ferðum mínum með spjót um heiminn. Allt frá unglingsárum lutu samskipti og samtöl okkar pabba mest að öðru en íþróttum. Íþróttir voru valkvæð verkefni okkar bræðra. Árin 1981 og 1985 kenndi ég við Menntaskólann á Egilsstöðum og naut samstarfs með pabba sem kennara og skólameistara. Samvistin við pabba og mömmu var sérlega ánægjuleg á Austurlandi. Um- ræða um stjórnun, skapandi við- fangsefni, sögu, trúmál, þróun mála innanlanda og á heimsvísu fangar stóran hluta af okkar samræðum. Faðir minn var óþeytandi í að finna upp á nýjum verkefnum, var fjölhæfur og mennskur og leyndi því ekki. Hann var besti pabbi sem ég get hugsað mér. Einar Vilhjálmsson. Nítján erum við barnabörn sem berum nú kveðju til þín gjörn. Allt mas okkur er um megn er í myrkrið þú heldur vilja’ okkar gegn. Minnast skal kveðskapar að kvöldi til um kappa ýmsa, skepnur og spil. Þar Toggi tyggjó var hetjan hraust sem prinsessu í höll til bjargar skaust. Sögur þessar, ráðgjöf og ræður rifjast nú upp við þessar aðstæður. Nú þráum við þessi atriði þrenn þó ekki væri nema einu sinni enn. Þorvaldur Rúnarsson. Okkur systkinin langar að minnast afa Villa sem féll frá hinn 28. desember sl. Þrátt fyrir sorg og söknuð vegna hins yndislega afa okkar er ekki hægt að neita því að yfir okkur hellist á sama tíma ein- skært þakklæti fyrir allar þær góðu minningar sem við eigum um hann. Þegar við hugsum til afa Villa sjáum við strax fyrir okkur þenn- an vinalega mann sitjandi í stól við arineldinn, syngjandi og spil- andi á gítar. Það var alltaf mikil tilhlökkun sem fylgdi því að fá að fara í heimsókn til ömmu og afa á Egilsstöðum. Hlýjan og gleðin sem tók á móti manni var alveg einstök. Amma Gerður var alltaf búin að undirbúa komu okkar svo dögum skipti ásamt því að fylla frystinn með alls kyns kræsing- um. Einn af hápunktum heim- sóknanna var að fá að fara með afa á Skruggu. Við styttum okkur oft stundir á leiðinni með alls kyns leikjum að hætti afa. Þar stóð upp úr rímleikurinn og leitin að andlitum í klettunum. Eftir- minnilegt var líka hvernig hann hlúði oft að bílnum sínum þegar við nálguðumst erfiða vegakafla. Þá átti hann það til að strjúka mælaborðið og segja eitthvað á þessa leið: „Svona kallinn minn, við gerum þetta saman, þú getur þetta.“ Oftar en ekki gekk það eins og í sögu. Barnabörnin soguðust svo að honum enda var hann með ein- dæmum barngóður, hlýr, róleg- ur, hugmyndaríkur og þolinmóð- ur. Sögustundirnar með afa eru mjög minnisstæðar, hugmynda- flugið virtist óendanlegt. Eftir- minnilegustu sögurnar voru um Togga nokkurn tyggjó sem var notaður við hvert tækifæri til að koma mikilvægum lífsreglum til skila. Boðskapurinn gat verið að borða hollan mat, vera dugleg að hlusta á mömmu og pabba eða vera dugleg/ur að hreyfa sig svo maður festist nú ekki í fjalli af tyggjói. Annar karakter sem er mjög minnisstæður úr smiðju afa Villa er Gleraugnaglámur. Hann var „jólasveinninn“ sem bankaði á gluggann á Útgörðum 2 ein mjög eftirminnileg jól þar sem allir synirnir, tengdadætur og þau barnabörn sem voru fædd voru samankomin. Afi Villi gaf sér alltaf tíma til að tala við mann um daginn og veginn, þó ekki í síma, þá var hann fljótur að kalla á ömmu til að taka við tólinu. Emilía Dröfn, langömmu/afa- barn ömmu Gerðar og afa Villa, fékk þá fallegu hugmynd, daginn eftir að afi kvaddi, að skrifa nafn- ið hans niður á blað og finna ýmis orð sem hún tengdi við langafa sinn sem byrja á þeim bókstöfum sem mynduðu nafnið hans. Okk- ur þótti svo óendanlega vænt um að sjá hversu lýsandi hennar orð voru yfir þau karaktereinkenni sem við öll þekktum og elskuð- um. V inalegur I nnilegur L ove H amingja J úní Á st L júfur M eistari U mhyggja R indillinn Við sjáum svo margt gott í fari pabba okkar (Einars) sem minnir okkur líka á afa Villa og því mun minning hans lifa enn lengur hjá okkur fyrir vikið. Hvíldu í friði elskulegur alla tíð. Gerður Rún, Vilhjálmur Darri og Valdimar Orri Einarsbörn. Kær mágur okkar, Vilhjálmur Einarsson, er fallinn frá. Villi, eins og við kölluðum hann, kom inn á heimili okkar á Hagamel sem kærasti systur okkar, hann sem ungur maður en við bara litlir krakkar. Mikil var spennan hjá okkur systkinunum þegar Gerður stóra systir okkar kynnti hann fyrir okkur. Foreldrum okkar leist strax vel á þennan unga mann og ekki síður okkur systkinunum. Hann var föðurlegur í okkar garð, sagði okkur sögur fyrir svefninn, og oft voru þessar sög- ur með undirliggjandi boðskap, en fyrst og síðast skemmtilegar og spennandi. Við systkinin nut- um góðs af því hvað hann var ein- staklega barngóður. Mikill og góður vinskapur hélst alla tíð innan okkar stóru fjölskyldu. Oft var skipst á skoð- unum og oftar en ekki benti hann á fleiri hliðar á þeim málum sem til umræðu voru. Þannig var hann kennari og uppalandi fram í fingurgóma. Honum var margt til lista lagt, t.d. prýða málverk eftir hann nú heimili margra í fjölskyldunni. Hann var fjölhæf- ur laga- og textahöfundur, og oft var hann dómari í árlegri vísna- keppni þar sem fjölskyldumeð- limir spreyttu sig á að botna vel valda fyrri parta. Okkur er sérstaklega minnis- stætt hversu umburðarlyndur og skapgóður Villi var gagnvart okkur systkinunum og hve æðru- laus hann var í veikindum sínum síðustu árin, aldrei heyrðist hann kvarta. Margs er að minnast og hug- urinn reikar víða, en fyrst og fremst þökkum við allar góðu stundirnar sem við áttum saman sem fjölskylda. Við kveðjum Villa með sökn- uði. Systkinin á Hagamel, Albína, Þórdís, Jón Egill og Símon Reynir Unndórsbörn. Vilhjálmur Einarsson kom fyrst inn í líf fjölskyldu minnar árið 1956. Elsta systir mín Gerð- ur Unndórsdóttir vann sumar- part í ísbúð á vegum Dairy queen á Hjarðarhaga en hjá sama fyrir- tæki vann Vilhjálmur og felldu þau hugi saman við fyrstu sýn. Bæði voru þau alveg sérstaklega glæsileg og gagnkvæm ást þeirra var ætíð innileg, einlæg og sönn og samband þeirra hélt óslitið í 63 ár. Ég man að foreldrum mín- um stóð ekki alveg á sama í byrj- un enda var Gerður ung að árum og ekki búin að ljúka gagnfræða- námi sem þá var algengt að stúlkur lykju. En eftir að foreldr- ar mínir kynntust þessum unga glæsilega manni þá vann hann fljótt hug og hjörtu þeirra og reyndar okkar systkinanna allra. Vilhjálmur Einarsson

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.