Fréttablaðið - 05.09.2020, Qupperneq 6

Margir eru að horfa
fram á að taka
erfiðar ákvarðanir í haust.
Unnsteinn Snorri
Snorrason, fram-
kvæmdastjóri
Landssamtaka
sauðfjárbændaSumt er alveg
óþolandi!
Eins og að farsímaáskri
sé ekki með í heimapakka
Vertu með AlltSaman hjá Nova!
Eitt verð fyrir ótakmarkað net heima,
í farsímann, snjalltækin og úrið fyrir
alla á heimilinu. Prófaðu
frítt í
mánuð
nova.is/AlltSaman
LANDBÚNAÐUR Engar verðskrár
fyrir kindakjöt lágu fyrir í upphafi
sláturtíðar, sem hófst fyrir viku.
Landssamtök sauðfjárbænda hafa
þrýst á afurðastöðvarnar að birta
skrárnar, sem í venjulegu árferði
liggja fyrir laust eftir verslunar-
mannahelgi, en stundum fyrr. Sú
fyrsta í ár var ekki út gefin fyrr en
á miðvikudag og enn hafa þrjár
stöðvar af sjö ekki birt sínar skrár.
Meðalverð á lambakjöti hjá Norð-
lenska er í ár 490 krónur á kílóið, en
það er hækkun um 10,6 prósent frá
því í fyrra. Þegar álagsgreiðslur eru
teknar inn í reikninginn er hækk-
unin 6,4 prósent og það er talan sem
Landssamtök sauðfjárbænda horfa
í. Norðlenska rekur sauðfjárslátur-
hús á Húsavík en hefur nýhætt
að slátra á Höfn. Hjá Fjallalambi
á Kópaskeri og SAH á Blönduósi
nemur heildarhækkunin 12 og 13
prósentum. Verðskrá Sláturfélags
Suðurlands birtist um hádegið í
gær og nemur hækkunin þar 8,7
prósentum.
Ragnar Marteinsson, kaup-
félagsstjóri KVH á Hvammstanga,
benti á Kaupfélag Skagfirðinga því
verðskráin væri sameiginleg, en
ekki náðist í neinn þar fyrir þessa
frétt. Þórður Pálsson, skrifstofu-
stjóri Sláturfélags Vopnfirðinga,
segir að verðskráin muni liggja fyrir
eftir helgi og býst við því að hún
verði svipuð og hjá hinum. „Stóru
húsin leiða verðið og smásöluaðil-
arnir,“ segir hann. „Við minni húsin
getum ekki greitt hærra af því að við
ráðum ekki verðinu út á markað-
inn.“
„Bændum þykir þetta óþægi-
legt. Þessar tafir snúast væntan-
lega um einhverja óvissu í kringum
slátrun og markaði, en við höfum
ekki fengið nein ákveðin svör,“
segir Unnsteinn Snorri Snorrason,
framkvæmdastjóri Landsamtaka
sauðfjárbænda.
Unnsteinn segir hækkanirnar
langt frá því að vera nálægt því
sem bændur vilja sjá. Árið 2016
var meðalverð 600 krónur á kíló-
ið, en féll undir 400 krónurnar á
aðeins tveimur árum vegna hruns
á erlendum mörkuðum og gengis-
þróunar. Hann segir að stefnt sé að
því að ná því aftur upp í 600 krónur,
en meta þurfi stöðuna þegar allar
verðskrár liggja fyrir. Kjötið þyrfti
að hækka enn meir til að greinin
fylgi almennri verðþróun og geti
talist sjálf bær til lengri tíma.
Samtökin hafa skorað á afurða-
stöðvarnar að gefa út stefnu um
afurðaverð til næstu ára. Unnsteinn
segir að í þessu umhverfi sé vissulega
ekki auðvelt að horfa til framtíðar.
„Þetta er samt veruleikinn sem við
stöndum frammi fyrir. Bændur sjá
lágt afurðaverð og spyrja spurninga
um framtíðina,“ segir hann. „Margir
eru að horfa fram á að taka erfiðar
ákvarðanir í haust.“
Sauðfé hefur fækkað mikið í land-
inu. Árið 1978 voru 890 þúsund fjár
í landinu, en um síðustu áramót
415 þúsund. Hefur fé fækkað um 60
þúsund frá árinu 2016.
Unnsteinn segir að sauðfjár-
bændum hafi fækkað að einhverju
leyti á undanförnum árum, en
algengara sé að bændur minnki
við sig og snúi sér í auknum mæli
að öðru, til dæmis gistiþjónustu.
Hafi framleiðsla á dilkakjöti dreg-
ist saman um 1.100 tonn frá verð-
hruninu. „Niðursveif lan er orðin
löng og við sjáum ekki fyrir endann
á henni. Þessar tölur sýna að menn
geta ekki staðið í þessu,“ segir hann.
kristinnhaukur@frettabladid.is
Sláturtíðin hafin en
verðskrár hafa tafist
Þrjár af sjö afurðastöðvum hafa ekki enn gefið upp verðskrár og engin hafði
birt skrá þegar sláturtíð hófst fyrir viku. Framkvæmdastjóri Landssamtaka
sauðfjárbænda segir bændur í óþægilegri stöðu og framkomið verð of lágt.
Enn hafa þrjár af sjö afurðastöðvum sauðfjárafurða ekki gefið út verðskrár fyrir sláturtíðina. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
MANNRÉT TINDI Tjáningarfrelsi
og akademískt frelsi var helsta
umfjöllunarefnið í ræðu Róberts
Spanó, forseta Mannréttindadóm-
stóls Evrópu, í Háskólanum í Istan-
búl í gær, þar sem hann var sæmdur
heiðursdoktorsnafnbót.
Róbert hóf mál sitt þó á því að
svara efasemdaröddum sem uppi
hafa verið um viðurkenninguna:
„Löng hefð er fyrir því að forseti
Mannréttindadómstóls Evrópu
taki við heiðursdoktorsnafnbót
hjá háskólum aðildarríkja Evrópu-
ráðsins, sem þeir heimsækja í nafni
embættis síns. Slíkum heiðri hefur
hingað til aldrei verið hafnað. Í
þessum efnum þarf dómstóllinn
að sýna sjálfstæði og óhlutdrægni í
stað þess að gera upp á milli aðildar-
ríkja,“ sagði Róbert í ræðu sinni og
bætti við: „Á þeim grunni tek ég við
þessari viðurkenningu, auk þess
sem hún færir mér, fyrrverandi pró-
fessor, einnig tækifæri til að leggja
áherslu á grundvallarhlutverk aka-
demísks frelsis og tjáningarfrelsis í
lýðræðisríkjum sem byggja á rétt-
arríki.“
Viðurkenningin og heimsókn
Róberts til Tyrklands hefur sætt
mikilli gagnrýni, með vísan til
umdeildra aðgerða tyrkneskra
stjórnvalda gegn starfsstéttum
dómara, fræðimanna og blaða-
manna í landinu.
Í svari við fyrirspurn Frétta-
blaðsins segir Róbert að sterk rök
hafi verið bæði með og á móti því að
hafna þessum titli vegna ástandsins
í Tyrklandi. Málið hafi verið skoðað
gaumgæfilega hjá dómstólnum.
„Að hafna þessu hefði líka verið
gagnrýnt harðlega í hina áttina og
stjórnvöld sakað dómstólinn um að
vera pólitískan,“ segir Róbert. Það
hefði líka getað gert starfið erfiðara
til lengri tíma litið. Róbert segir að
fyrirrennarar hans í embætti hafi
nýlega þegið sambærilega titla frá
ríkjum eins og Armeníu, Póllandi
og Tékklandi án þess að því hafi
verið haldið fram að einhver efnis-
leg afstaða felist í því.
Róbert segist hafa nýtt heim-
sóknina til Tyrklands til þess eins
að tala fyrir gildum Mannréttinda-
sáttmálans og Evrópuráðsins, eins
og bæði ræður hans og fundarefni
með ráðamönnum sýni.
Ítarlegri umfjöllun um ræðu
Róberts við Háskólann í Istanbúl
er á frettabladid.is. – aá
Viðurkenningin skoðuð
gaumgæfilega hjá MDE
SUÐURLAND Út er komin greining
á vegum Samtaka sunnlenskra
sveitarfélaga, SASS, um atvinnulíf
á Suðurlandi, með sérstakri áherslu
á ferðaþjónustu. Þar kemur fram
að störfum fjölgaði mikið á Suður-
landi á tímabilinu 2012 til 2019, þar
af fjölgaði störfum í ferðaþjónustu
um 1.937 eða 55,4 prósent allra
nýrra starfa. Íbúum fjölgaði á sama
tíma um 4.834.
Ferðaþjónustustörfum fjölgaði
sem dæmi um 634 prósent milli
áranna 2009-2019 í Mýrdalshreppi.
Árið 2019 var rúmlega helmingur
aðalstarfa í Mýrdalshreppi í ferða-
þjónustu eða 52,3 prósent. Árið
2009 var hlutfallið þar 15,3 pró-
sent. Lægst, árið 2019, var hlutfallið
í Ölfusi, 10,3 prósent.
Tæplega 100 milljarðar voru
greiddir í heildarlaun á Suðurlandi
árið 2019. Meðallaunin voru 498
þúsund á mánuði. Hæstu meðal-
laun voru í Vestmannaeyjum eða
562 þúsund á mánuði.
Heildarlaun í ferðaþjónustu voru
tæpir 16 milljarðar á Suðurlandi.
Meðallaun í ferðaþjónustu á Suður-
landi voru 423 þúsund á mánuði
árið 2019 eða um 15 prósentum
lægri en meðallaun almennt á
Suðurlandi á sama tíma. Hæstu
meðallaun í ferðaþjónustu voru í
Vestmannaeyjum eða 513 þúsund
á mánuði.
Ársverk í ferðaþjónustu voru
3.124 árið 2019 en rétt tæplega
helmingurinn var erlendir borgarar
eða 48,6 prósent. Hlutfall erlendra
borgara af öllu atvinnulífinu á
Suðurlandi er 21,4 prósent.
Hlutfall rekstrartekna í ferða-
þjónustu af heildarrekstrartekjum
allra atvinnugreina á Suðurlandi á
árinu 2018 var 17 prósent á Suður-
landi. Hæst var hlutfallið í Mýr-
dalshreppi, 78,7 prósent en lægst í
Vestmannaeyjum, 3,9 prósent. – bb
Erlendir borgarar í helmingi starfa í ferðaþjónustu
Forsetinn ávarpaði einnig verðandi
dómara í Tyrklandi í opinberu heim-
sókninni til landsins. MYND/GETTY
Ferðaþjónusta skapar tæp 80 pró-
sent atvinnutekna í Mýrdalshreppi.
5 . S E P T E M B E R 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð