Fréttablaðið - 21.10.2020, Blaðsíða 14

Fólk er kynningarblað sem býður auglýsendum
að kynna vörur og þjónustu í formi viðtala og
umfjallana. Í blaðinu er einnig hefðbundið rit-
stjórnarefni. Blaðið fylgir Fréttablaðinu daglega.
Umsjónarmenn efnis: Elín Albertsdóttir, elin@frettabladid.is, s. 550 5761 | Hjördís Erna
Þorgeirsdóttir | hjordiserna@frettabladid.is s. 550 5767 | Oddur Freyr Þorsteinsson, oddurfreyr@
frettabladid.is s. 550 57686 | Sandra Guðrún Guðmundsdóttir, sandragudrun@frettabladid.is, s.
550 5762 | Þórdís Lilja Gunnarsdóttir, thordisg@frettabladid.is, s. 550 5768
Útgefandi:
Torg ehf.
Ábyrgðarmaður:
Björn Víglundsson
Sölumenn: Arnar Magnússon, arnarm@frettabladid.is, s. 550 5652, Atli
Bergmann, atli@frettabladid.is, s. 550 5657, Jón Ívar Vilhelmsson, jonivar@
frettabladid.is, s. 550 5654, Jóhann Waage, johannwaage@frettabladid.is,
s. 550 5656, Ruth Bergsdóttir, ruth@frettabladid.is, s. 694 4103.
Nei, ég hef aldrei orðið hrædd um að smitast af COVID-19 en í aðra röndina væri
það áhugavert innlegg í mynda-
seríuna, að taka sjálfsmyndir af mér
smitaðri og það yrðu þá einu inni-
myndirnar sem teknar hefðu verið.
Ég geri þó hvað ég get til að smitast
ekki,“ segir ljósmyndarinn Rakel
Ósk Sigurðardóttir, sem hefur frá
því í fyrstu bylgju kórónaveirunnar
tekið myndir af fjórum tugum
Íslendinga sem smitast hafa af
veirunni.
„Hugmyndinni laust niður í huga
mér þegar fyrsta COVID-bylgjan
var í uppsiglingu og ég beið ekki
boðanna heldur fór strax af stað.
Mér þótti ástæða til að skrá þetta
myndrænt, jafnvel þótt fólkið sé
bæði veikt og meyrt í veikindum
sínum, því þegar frá líður veit ég
að myndirnar verða æ dýrmætari
og heimildagildið ómetanlegt frá
þessum fordæmalausu tímum sem
við lifum.“
Örsögur við hverja mynd
Mesta vinnan hjá Rakel hefur farið
í að finna þá sem eru veikir og í
einangrun.
„Allir sem ég hef leitað til hafa
verið til í að sitja fyrir á myndum,
en í fyrstu bylgjunni og nú þegar sú
þriðja ríður yfir finn ég aftur fyrir
svolítilli smitskömm og því að fólk
vilji helst ekki láta uppi að það sé
með veiruna. Það er þó aðallega
vegna þess að það er sakbitið yfir
því að hafa orðið þess valdandi
að aðrir séu sendir í sóttkví,“ segir
Rakel og heldur áfram:
„Það er merkilegt að skrásetja
þessa tíma með myndum því það
er alls konar og venjulegt fólk sem
lendir í þessum aðstæðum. Ég hef
fengið ábendingar sem hafa mikið
heimildagildi og sögulega sam-
hengið skiptir máli við mynda-
söfnunina. Allir hafa sínar sögur
að segja og ég skrifa niður örsögur
með hverri og einni mynd, sem
margar eru merkilegar,“ segir Rakel
og nefnir dæmi.
„Til dæmis barnung systkin
sem gátu ekki hitt mömmu sína í
hálft ár út af voðalegu ástandinu
sem ríkti á Ítalíu þar sem mamma
þeirra bjó. Um leið og glufa gafst
í sumar fóru þau samt út, vitandi
að við tæki tveggja vikna sóttkví
þegar heim kæmi.“
Rakel tekur líka myndir af fólki
í sóttkví.
„Ég tók myndir af fótboltastelpu
í KR sem þurfti fjórum sinnum í
sóttkví og svo afa og barnabarni
sem enginn bjóst nokkurn tímann
við að þyrftu að vera tveir saman
í einangrun á heimili afans í tvær
vikur án þess að mega fara út. Allt
styrkti það auðvitað tengslin á
milli afa og afastráks og allt hefur
þetta líka sína kosti. Margir sjá
fjölskylduna sína í nýju ljósi og fá
allt í einu ríkulegri tíma með sínum
nánustu,“ segir Rakel.
Henni hefur gengið vel að hitta á
viðfangsefni sín.
„Fólk er náttúrlega bara heima
hjá sér á þessum undarlegu tímum
og ekkert mál að hitta það, enda
er algengasti brandarinn: „Við
verðum bara heima.“ Stundum
hefur fólk ekki hugmynd um
hvernig það smitaðist og mér finnst
þetta allt svo áhugavert út frá
mannlegu sjónarmiði. Þess vegna
fór ég af stað.“
Þakklát fyrir ábendingar
Þegar veiran virtist í rénun í sumar-
byrjun taldi Rakel verkefninu
lokið.
„Mig grunaði ekki að ég ætti eftir
að fara aftur af stað með nýjum
faraldri en nú eru svo ótrúlega
margir sýktir og komnir í einangr-
un, og meira að segja fjölmörg börn
í sóttkví. Ég er því farin aftur af stað
með myndavélina og er þakklát
fyrir allar ábendingar sem ég fæ.
Ég fékk til dæmis ábendingu á
dögunum um hjón sem eru smituð
með 25 ára syni sínum og búin að
vera í einangrun í fjórar vikur, því
enginn má fara út fyrr en sá síðasti
er útskrifaður og hefur verið ein-
kennalaus í sjö daga til að mega fara
út í samfélagið á ný.“
Rakel tekur myndirnar inn um
glugga eða af svölum húsa og segir
það bæði skemmtilegt og ögrandi.
„Ég hef nú verið ljósmyndari í sjö
ár og þetta verkefni hefur gefið mér
nýja sýn á hlutina. Ég segi fólki sem
minnst áður en ég kem, sumir búa
hátt uppi og svo hefur veðrið sín
áhrif líka. Því verða til áhugaverðir
vinklar sem þarf að finna lausnir
á þar sem sjúklingarnir mega ekki
fara út, né má ég stíga fæti inn í
garða húsanna þar sem búa sýktir
einstaklingar.“
Sumir tjá Rakel að þeir séu of
veikir til að sitja fyrir á mynd.
„Mig langar samt að ná myndum
af einstaklingum sem eru sjáanlega
mikið lasnir af veirunni því það
eru sögulegar heimildir líka. Ég tók
líka mynd af yngsta barninu sem
sýkst hefur hér á landi, en það var
nýfæddur drengur sem ég myndaði
með móður sinni. Þar var allur
garðurinn girtur af og reyndi á að
ná góðri mynd án þess að koma
nær,“ upplýsir Rakel sem vill engu
breyta í umhverfi þeirra sem hún
tekur myndir af í einangrun og
sóttkví.
„Ef útigrillið er beint fyrir framan
húsið eða bíllinn, breyti ég engu
þótt mér sé tamt að fegra ásýndina
því ég hef unnið svo lengi við tíma-
rita- og portrettljósmyndun, þar
sem maður býr til fegraðan veru-
leika. Á COVID-myndunum blasir
við hrár raunveruleikinn og það
finnst mér einmitt svo heillandi,
heimili og aðstæður fólks eru
nákvæmlega eins og þær eru.“
Rakel segir suma hafa sig til
áður en hún kemur en stundum
geti hún ekki tímasett komu sína
upp á mínútu og þá komi hún fólki
stundum að óvörum.
„Margir spyrja hvernig þeir
eigi að vera og ég segi þeim að
koma til dyranna eins og þeir
eru klæddir. Ein var enn á nær-
buxunum þegar ég mætti fyrir
utan og þá tók ég mynd af henni á
nærbuxunum í gegnum gluggann,
sem var skemmtilegt. Ég tók líka
mynd af óléttri konu í svörtum bol
og sem bjó svo hátt uppi að ég sá
ekki bumbuna. Ég bað hana að fara
í ljósari bol en þá fór hún bara úr
bolnum og var á bumbunni og ég
tók myndina þannig. Ég vildi sýna
að hún væri ófrísk og hefði getað
farið af stað í fæðingu, sem hefði
þýtt að maðurinn hennar hefði
ekki mátt vera viðstaddur.“
Ástríðuverkefni
Aðalstarf Rakelar er portrettljós-
myndun og þá aðallega barna- og
fjölskyldumyndir, sem og ferm-
ingar, útskriftir og brúðkaup.
„COVID-myndatökurnar eru
fyrst og fremst ástríðuverkefni og
samtímaskráning á einstökum
tímum. Það hefur verið mikið
þroskaferli fyrir mig sem ljós-
myndara að sjá hlutina frá öðru
sjónarhorni, taka myndir af fólki úr
fjarlægð og á heimili sínu sem má
ekki yfirgefa í einangruninni,“ segir
Rakel sem hefur ekki ákveðið hvort
hún haldi sýningu á myndunum
eða gefi þær út í bók.
„Það væri sannarlega gaman
en ég er enn í miðju verkefni og
mikilvægt að halda því áfram. Mér
hefur þótt áhugavert að hitta alls
konar fólk og mynda tengsl þess,
eins og þrjá lögregluþjóna sem fóru
saman í einangrun í sumarbústað
eftir að hafa smitast af veirunni
í vinnunni. Það voru tvær konur
og einn karl sem missti af fæðingu
dóttur sinnar vegna þess að hann
mátti ekki rjúfa einangrun. Eftir að
hafa hitt þau í einangruninni gat
ég ekki hætt að hugsa um þetta, en
fór svo og tók myndir af því þegar
lögreglumaðurinn hitti nýfædda
dóttur sína í fyrsta sinn. Ég er svo
glöð í hjarta mínu að þær heim-
ildamyndir séu til, því þetta er
sannarlega bæði fordæmalaust og
sögulegt ástand.“
Þeir sem lesa þetta viðtal og eru
í einangrun mega gjarna senda
Rakel tölvupóst, sem og allir sem
þekkja smitaða einstaklinga í
einangrun.
„COVID-19 er sjúkdómur sem fer
ekki í manngreinarálit og veiran
getur læðst að fólki hvar sem er.
Því þarf hvorki að skammast sín
fyrir að hafa orðið veikur né að
hafa samviskubit vegna þess að
fleiri hafa þurft í sóttkví. Þetta eru
einfaldlega þannig tímar og við
þurfum að gæta heimildavinn-
unnar við þá.“
Senda má Rakel ábendingar á net-
fangið rakel@rakelosk.com og á
Instagram: @rakelphoto
Tveir á efri hæð saman í einangrun
og hinir í fjölskyldunni í sóttkví.
Afi og afastrákur voru saman í tíu daga einangrun. MYNDIR/RAKEL ÓSK
Þórdís Lilja
Gunnarsdóttir
thordisg@frettabladid.is
Framhald af forsíðu ➛
Þega smit kom upp í leikskólanum þurftu amma og afi að búa í hjólhýsinu.
Þessi fjölskylda í Hafnarfirði þurfti
öll að fara saman í verndarsóttkví.
2 KYNNINGARBLAÐ FÓLK 2 1 . O K TÓ B E R 2 0 2 0 M I ÐV I KU DAG U R