Fréttablaðið - 21.10.2020, Blaðsíða 49

Fréttablaðið - 21.10.2020, Blaðsíða 49
Sigríður í Brattholti er aðalper-sónan í sögulegri skáldsögu Eyrúnar Ingadóttur, Konan sem elskaði fossinn. Sigríður er einn kunnasti náttúruverndarsinni Íslandssögunnar. Eyrún segir áhuga sinn á Sigríði hafa vaknað árið 1992 þegar hún var að ljúka námi í sagnfræði við Háskóla Íslands. „Þá skrifaði ég svokallaða „BA-ritgerð hina minni“ um Sigríði. Upp úr henni skrifaði ég síðan grein sem var birt í jólalesbók Morgunblaðsins árið 1993 og Sig- ríður hefur svolítið fylgt mér síðan, enda merkilegt að kona skuli hafa barist gegn virkjun Gullfoss á fyrstu á r u m 20. a ld a r með öllum færum leiðum og hótað að henda sér í fossinn við fyrstu skóf lu- stungu. Í febrúar n æ s t k o m a n d i verða 150 ár liðin síð a n Sig r íðu r fæddist og ég held að hennar tími sé loksins kominn.“ Spurð hvernig persóna Sigríður hafi verið segir E y r ú n : „ S i g - ríður var með ríka réttlætis- kennd, listræn, dugleg en jafn- framt einþykk og félagsfælin. Gullfossmála- f e r l i n v o r u ekki fyrsta deilan sem hún lenti í, en bændur í sveitinni kærðu hana til sýslumanns Árnesinga fyrir að rífa niður gaddavírsgirðingu sem þeir höfðu byrjað að girða fyrir ofan Brattholt, milli Tungufljóts og Hvítár. Það er stórmerkilegt að kona á þessum tíma hafi risið upp gegn valdinu, ferðast ein síns liðs langar leiðir og lagt á sig ómælt erfiði til að koma í veg fyrir eyðileggingu Gull- foss.“ Frelsi til að skálda Eyrún, sem er sagnfræðingur, sendi árið 2012 frá sér s ö g u l e g u s k á l d s ö g u n a Lj ó s m ó ð i r i n , sem hlaut góðar viðtökur. Hún er spurð af hverju hún hafi ákveðið að skrifa skáld- sögu um Sigríði en ekki fræði- bók. „Skáldsögu- for mið heil la r mig, að geta gætt p e r s ó nu r l í f i , getið mér til um skoðanir þeirra og hugsanir. Það gefur mér einn- ig mér frelsi til að skálda í eyðurnar. Það eru eyður í sögu Sigríðar sem er gríðarlega áhuga- v e r t að fást við í sögulegri skáldsögu, til dæmis af hverju faðir hennar leigði Gullfoss fyrir lítið fé til 150 ára, til ársins 2062, í stað þess að selja hann fyrir stórfé. Eins, hvers vegna Einar fósturbróðir hennar sveik hana er hann seldi Gullfoss ríkinu árið 1945. Skáldsagan höfðar til mun stærri lesendahóps og mig langar auðvitað að verkin mín séu lesin sem víðast.“ Um heimildavinnu við gerð skáldsögunnar segir Eyrún: „Ég fylgi heimildunum svo langt sem þær ná, en leyfi mér jafnframt að skálda inn í þegar sagan krefst þess. Það er áskorun að fara úr forminu sem sagnfræði setur – að þekkja regl- urnar en fara ekki eftir þeim. Að sama skapi setur það mér ákveðnar skorður að fjalla um fólk sem einu sinni var og því fylgir ábyrgð sem ég er vel meðvituð um. Ég setti síðan „af látsbréf sagnfræðingsins“ aft- ast; það er að segja lista með helstu heimildum sem áhugasamir geta skoðað.“ Lygilegur raunveruleiki Tímarammi skáldsögunnar er frá 1904 til 1975 en Sigríður fæddist árið 1871 og dó haustið 1957. „Sagan hefst eiginlega þegar Sigríður fer að hafa afskipti af málum í sveit- inni sem misbuðu réttlætiskennd hennar. Auk þess að vera sögð út frá sjónarhóli Sigríðar, þá er sagan einnig sögð út frá f leiri persónum sem áttu í samskiptum við Sigríði og fjölskyldu hennar. Svo koma margir við sögu, til dæmis Sveinn Björnsson fyrsti forseti lýðveldisins, en hann var lögfræðingur Sigríðar og föður hennar í Gullfossmálaferl- unum. Prestshjónin á Torfastöðum, séra Eiríkur Þ. Stefánsson og frú Sig- urlaug Erlendsdóttir, koma einnig mikið við sögu en þau voru miklir velvildarmenn Sigríðar. Stundum er raunveruleikinn lygi- legri en skáldskapurinn og allar persónurnar eru sprottnar úr raun- veruleikanum. Ég breytti einstaka nöfnum og hnikaði til tíma, allt til þess að láta söguna njóta sín.“ Einþykk og félagsfælin kona Konan sem elskaði fossinn er söguleg skáldsaga eftir Eyrúnu Ingadóttur sagnfræðing. Aðalpersónan er Sigríður í Brattholti. Eyrún Ingadóttir hefur skrifað sögulega skáldsögu um einn kunnasta náttúruverndarsinna Íslands. MYND/VERÖLD Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is ÞAÐ ERU EYÐUR Í SÖGU SIGRÍÐAR SEM ER GRÍÐARLEGA ÁHUGAVERT AÐ FÁST VIÐ Í SÖGULEGRI SKÁLD- SÖGU. C&J SILVER stillanlegt rúm Aðeins 141.570 kr. n C&J Silver er með sterkum stálbotni og kraftmiklum en hljóðlátum mótor. n Rúminu fylgir þráðlaus fjarstýring með tveimur minnum og ljósi. n Botn rúmsins dregst að vegg þannig að þú ert í eðlilegri fjarlægð frá náttborði og lampa. n Sérstakur takki á fjarstýringunni kemur rúminu í upphaflega stöðu. 15% AFSLÁTTUR* AFMÆLIS * ef C&J Silver stillanlegur botn er keyptur með Nature’ Rest Luxury heilsudýnu er 15% afsláttur af botni og 20% afsláttur af dýnunni. VERÐDÆMI A: 90 x 200 cm stillanlegt C&J Silver rúm með Nature’s Rest Luxury heilsudýnu: Fullt verð: 168.900 kr. Við eigum afmæli og nú er veisla Láttu drauminn rætast SENDUM FRÍTT Holtagörðum, Reykjavík Smáratorgi, Kópavogi Dalsbraut 1, Akureyri Skeiði 1, Ísafirði Við sendum þér vörurnar frítt hvort sem þú kaupir á dorma.is eða í DORMA-verslun AVIGNION hægindastóll með skemli Stillanlegur hægindastóll með innbyggðum skemli. Grátt áklæði Fullt verð : 109.900 kr. Aðeins 87.920 kr. 20% AFSLÁTTUR AFMÆLIS FRÉTTIR, FÓLK & MENNING á Hringbraut M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 17M I Ð V I K U D A G U R 2 1 . O K T Ó B E R 2 0 2 0
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Fréttablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.