Fréttablaðið - 21.10.2020, Blaðsíða 29

Við gerum tillögu
að flokkunarkerfi
og merkingum og
komum með ílátin á
staðinn. Sömuleiðis
gefum við út flokkunar-
leiðbeiningar og fræðslu-
bæklinga.
Birgir Kristjánsson, fram-kvæmdastjóri ráðgjafar- og gæðasviðs, segir að sífellt
fjölgi þeim fyrirtækjum sem not-
færi sér þjónustu Íslenska gáma-
félagsins og taki upp ábyrga stefnu
varðandi mikilvægi f lokkunar.
„Ráðgjafar- og gæðasvið Íslenska
gámafélagsins veitir ráðgjöf til
fyr ir tækja og sveitarfélaga varð-
andi f lokkun auk umhverfismála
almennt. Umhverfisvitund fólks
hefur aukist mjög mikið á undan-
förnum árum, en þegar kemur
að fyrirtækjum geta úrgangsmál
verið flókin. Við sendum ráðgjafa
í fyrirtækin, skoðum hvað til
fell ur og í hvaða magni og finnum
hent ugar lausnir sem henta hverju
fyrirtæki fyrir sig. Með réttri
f lokk un er hægt að hámarka um-
hverfislegan ávinning og fjárhags-
legan. Þótt mjög margir séu orðnir
meðvitaðir um flokkun og endur-
vinnslu er algengt að í fyrirtækjum
vefjist þetta aðeins fyrir fólki,“
útskýrir Birgir.
„Það má alltaf gera betur þegar
kemur að flokkun úrgangs. Flest
stærri fyrirtæki eru með metnað-
ar fulla umhverfisstefnu þar sem
vel er tekið á f lokkunarmálum.
Úrgangsflokkar fyrirtækja geta
hins vegar verið mjög margir en
við aðstoðum fyrirtæki við að
finna bestu mögulegu lausnina út
frá umhverfislegu og fjárhagslegu
sjón ar miði. Hjá smærri fyrirtækj-
um þarf að finna hentugar lausnir
svo hægt sé að flokka að minnsta
kosti pappír, plast, málma og líf-
rænan úrgang. Við bjóðum alls
kyns lausnir, til dæmis að setja
papp írs f lokkana saman með plasti
sem við flokkum síðan í stöðinni
hjá okkur. Við leigjum hentug ílát,
sækjum þau og tæmum,“ segir
Birgir og bendir á fræðsluna sem
boð ið er upp á.
„Það er mjög gott fyrir fyrir-
tæki að fá sérfræðing frá okkur
sem mælir þetta út og finnur
góða lausn. Við gerum tillögu að
flokk unarkerfi og merkingum
og komum með ílátin á staðinn.
Sömuleiðis gefum við út f lokk-
unarleiðbeiningar og fræðslu-
bæklinga. Fræðsla til starfsfólks
um mikilvægi f lokkunar og sjálfa
úrgangsflokkana er afar mikil-
væg, til að góður árangur náist.
Þá er einnig mikilvægt að starfs-
fólk fái upplýsingar um árangur
flokkunarinnar og þess vegna
mæl ir umhverfissvið okkar með
reglu legri f lokkunarfræðslu, til að
viðhalda góðri f lokkun hjá fyr ir-
tækjum og sveitarfélögum. Þessi
fræðsla getur verið í formi fyrir-
lestra, handbóka, eða minni bækl-
inga,“ segir Birgir. „Við hvetj um til
þess að allur úrgangur sé f lokk-
aður og almenna sorpið á helst
að vera eins konar neyðartunna
sem eingöngu er notuð fyrir það
sem ekki er endurvinnanlegt, eins
og tyggjó eða grímur og hanska
sem er mikið notað núna vegna
COVID. Ruslafötur við skrif borð á
skrifstofum eiga ekki að þekkjast
lengur, en flokkunarstöðvar eiga
að vera á aðgengilegum stað,“
seg ir hann. „Stundum getur verið
erfitt fyrir fólk að átta sig á hvað
er pappír og hvað plast. Þegar svo
er leyfum við plastinu að njóta
vafans þar sem við getum flokkað
það frá hjá okkur. Ef það reynist
ekki endurvinnanlegt þá lendir
það í orkuvinnslu í stað urðunar.
Allt sem við getum ekki endurunn-
ið sendum við úr landi, til viður-
kenndra aðila sem framleiða úr því
orku til húshitunar.“
Meðal þeirra vara sem Íslenska
gámafélagið býður upp á eru
flokk un arílát af öllum stærðum
og gerðum til að nota innan- og
utan húss. Þar má helst nefna djúp-
gáma, grenndarstöðvar, fjölhólfa
flokk unarílát, maíspoka og margt
fleira sem hentar fyrirtækjum,
stofnunum og einstaklingum.
Íslenska gámafélagið er að byggja
upp nýtt svæði að Koparsléttu
á Esjumelum. Ný flokkun ar lína
verður tekin í gagnið þar næsta
sumar. „Það er mikil þróun í gangi
í umhverfismálum og alltaf eitt-
hvað nýtt í gangi. Við finnum fyrir
mikilli vakningu meðal fólks og
allir að leita leiða til að endurvinna
hluti. Einnig er komin meiri krafa á
framleiðendur að láta frá sér endur-
vinnanlegar umbúðir,“ segir Birgir.
Aðstoða með flokkun og losun
Íslenska gámafélagið veitir fyrirtækjum, stofnunum og sveitarfélögum ráðgjöf um flokkun til
endurvinnslu og innleiðingu á flokkunarkerfum. Í ráðgjöfinni er leitast við að finna góðar lausnir.
Birgir Kristjánsson er framkvæmdastjóri ráðgjafar- og gæðasviðs Íslenska gámafélagsins. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
Íslenska gámafélagið vill stuðla að skilvirkari og umhverfis-vænni leiðum við endurvinnslu
og förgun, með því að hætta að líta
á rusl sem úrgang heldur frekar
hráefni sem má nýta. Á síðasta
ári stóð fyr ir tækið fyrir átakinu
„Hættum að urða“ og var tilgang-
urinn með því að hvetja stjórnvöld
til að finna betri lausnir en urðun
sem förg un ar leið.
Íslenska gámafélagið sendir
nú almennt sorp til orkuvinnslu-
stöðva þar sem það er brennt til
orku framleiðslu. Orkan er svo nýtt
til rafmagnsframleiðslu og húshit-
un ar í stað óumhverfisvænni
kosta, eins og kola og olíu. Það sem
af er ári hefur fyrirtækið flutt út
um 11.500 tonn af almennu sorpi
til orkuvinnslu, sem annars hefði
verið urðað.
Með urðun tapast bæði efni og
orka úr hringrásarhagkerfinu og
því enginn umhverfislegur ávinn-
ingur með þeirri förgunarleið. Á
Íslandi er flokkun heimilisúrgangs
svipuð og á Norðurlöndunum, sem
þýðir að almenna sorpið hentar sér-
staklega vel fyrir þessar hátækni-
brennslur þar sem hráefnið er
einsleitt og álíka orkuríkt og þar.
En hvert fer þetta þá?
Ef vel er gengið frá endurvinnslu-
hráefninu, það er að segja ef það
er hreint og flokkað rétt, þá endar
það í endurvinnslu og helst þannig
inni í hringrásarhagkerfinu. Inni-
haldið úr Grænu tunnunni, sem
er plastumbúðir, sléttur pappi,
fernur, dagblöð, tímarit og annar
pappír ásamt smáum málmhlut-
um er f lokkað frekar í f lokkunar-
skemmu Íslenska gámafélagsins.
Hráefnið fer á færiband þar sem
segull tekur um það bil 60% af
málmunum frá en restin heldur
áfram á bandinu þar sem það er
handflokkað. Þannig er tryggt að
allir málmhlutirnir endi í réttu
ferli. Á færibandinu eru pappírs-
flokkarnir og plastumbúðirnar
flokkaðar og síðan er hver flokkur
fyrir sig pressaður og baggaður til
að nýta plássið í gámunum sem
best. Í dag fer almenna sorpið til
Danmerkur, pappírsflokkarnir
og málmarnir fara að mestu til
Hollands en plastumbúðirnar til
Svíþjóðar.
Þetta er í okkar allra höndum
– Hugsum áður en við hendum
og gerum okkar besta til að halda
hringrásarhagkerfinu gangandi
því það er öllum í hag.
Fer allur úrgangur í sömu holuna?
Stutta svarið er nei. Hver úrgangsflokkur á sinn feril og tilgangur með endurvinnslu er að spara
auðlindir og koma í veg fyrir að fylla ,,holuna“ af hráefni sem annars væri hægt að nýta áfram.
Almennt sorp er pressað í bagga og sent erlendis til orkuvinnslu.
Á flokkunarbandinu er endurvinnsluhráefnið handflokkað í rétta flokka. 
Bylgjupappi á
leið til endur-
vinnslu. MYNDIR/
AÐSENDAR
KYNNINGARBLAÐ 5 M I ÐV I KU DAG U R 2 1 . O K TÓ B E R 2 0 2 0 ENDURVINNSLA