Morgunblaðið - 01.08.2020, Blaðsíða 42

42 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. ÁGÚST 2020
Smiðjuvegur 68, Kópavogi | S. 587 1350 | bifreidaverkstaedi.is
Höfum sérhæft okkur í Toyota viðgerðum síðan 1995
Fljót, örugg og persónuleg þjónusta
Allar almennar bílaviðgerðir
Ragnheiður Birgisdóttir
ragnheidurb@mbl.is
Heimildarmyndagerðarkonan
Hrafnhildur Gunnarsdóttir hefur í
nógu að snúast að vanda og vinnur
að ýmsum spennandi verkefnum.
Um þessar mundir eru hún að
leggja lokahönd á myndina Fjaðra-
fok sem verður frumsýnd í
Tjarnarbíói sunnudaginn 9. ágúst
og síðan sýnd í sjónvarpi. Hrafn-
hildur segir hana vera hliðarverk-
efni út frá Svona fólk sem er fimm
þátta sería um sögu réttindabar-
áttu samkynhneigðra sem sýnd var
á RÚV í fyrra og vakti mikla at-
hygli.
Ummerki um breytingar
Myndin er gerð í tilefni af því að
nú eru 20 ár frá því að fyrsta Gleði-
gangan var haldin. Hún fjallar að
sögn Hrafnhildar um gönguhefð-
ina, hvaðan hún kom og af hverju,
og hvernig hún hefur þróast hér-
lendis þessi 20 ár. „Það er stór saga
þarna. Ég held að Gleðigangan sé í
raun ummerki um breytingar sem
eru einar merkilegustu breytingar
á íslensku samfélagi,“ segir Hrafn-
hildur. Hún hefur fylgst mjög náið
með göngunni frá byrjun og mynd-
að nánast öll árin til 2016. „Svo ég á
mjög mikið efni frá þessu og það er
gott að koma því frá sér.“
Hrafnhildur er einnig ráðin leik-
stjóri að heimildarmynd um rokk-
ömmuna Andreu Jónsdóttur, plötu-
snúð og útvarpskonu. „Það er mjög
spennandi verkefni og ákveðin
áskorun. Andrea er mjög áberandi
manneskja í íslensku þjóðlífi og er
mjög áhugaverð fyrir þær sakir að
hún er plötusnúður og hefur unnið
við það alla tíð. Hún er líka áhuga-
verð manneskja sem fer í gegnum
lífið á eigin forsendum. Hún syndir
ekki beint á móti straumnum, en er
samt svo öðruvísi. Hún siglir
skemmtilega á milli skerja.“
Ákveðin áskorun
Aðspurð segist Hrafnhildur telja
að myndin um Andreu verði svolítið
ólík því sem hún hefur gert áður.
„Andrea er ekki manneskja margra
orða og það er ákveðin áskorun í
því. Svo vil ég heldur ekki festast í
einhverju áratuga verkefni. Ég
ætla ekki að hafa tökutímabilið
mjög langt. Hugmyndin hjá mér er
sem sagt að láta myndina gerast á
einum degi. Það er það sem ég er
að skoða núna en það er svo sem
teygjanlegt hvað er einn dagur.“
Hrafnhildur er auk þess að fram-
leiða mynd sem ber titilinn Bónd-
inn og verksmiðjan og fjallar um
bóndann á Kúludalsá, Ragnheiði
Þorgrímsdóttur. „Hún hefur verið
með veika hesta. Þeir eru með fjór-
falt magn flúors í beinum og það er
bara einn staður þaðan sem flúorinn
getur komið og það er álverksmiðjan
á Grundartanga. Hún stendur sem
sagt frammi fyrir því að það er eig-
inlega búið að eyðileggja möguleika
hennar á að vera með landbúnað og
lifa af.“ Hrafnhildur segir að flúor sé
líka að finna í sauðfé á svæðinu. „Það
virðast allir póstar bregðast í þessu
máli. Álverið neitar ábyrgð, stjórn-
völd neita ábyrgð, MAST er alveg
gagnslaust og Umhverfisstofnun
skortir úrræði til að bregðast við,“
segir hún.
„Nú erum við að fylgja þessu máli
eftir. Leikstjórinn, Barði Guð-
mundsson, hefur verið að eltast við
þetta í nokkurn tíma og ég held að
það sé mjög þarft að ræða þetta.
Þetta er í rauninni eins konar fram-
hald af Draumalandinu eftir Andra
Snæ Magnason og Þorfinn Guðna-
son.“
Skjaldborg aflýst
Hrafnhildur var valin heiðurs-
gestur Skjaldborgar, hátíðar ís-
lenskra heimildarmynda, sem halda
átti á Patreksfirði um helgina. Há-
tíðinni hefur hins vegar verið aflýst
vegna samkomutakmarkana sem
kynntar voru fyrir helgi. Þegar
blaðamaður ræddi við Hrafnhildi var
ekki búið að aflýsa hátíðinni og var
hún ánægð með heiðurinn sem henni
var sýndur. „Þetta er mjög ánægju-
legt og ég átti ekki beint von á þessu,
en það er vel til fundið að vera með
Íslending í ár. Þetta er náttúrulega
bara heiður,“ sagði heimild-
armyndagerðarkonan.
Á hátíðinni stóð til að þrjár af eldri
myndum Hrafnhildar, Corpus Ca-
mera, Hver hengir upp þvottinn? og
Hrein og bein. Þær eru frá árunum
1999 til 2003 og voru allar tilnefndar
til Eddunnar á sínum tíma. Hrafn-
hildur hefði einnig átt að vera með
masterklass á hátíðinni.
Sniðugt framtak
Skjaldborg hefur verið mikilvæg
fyrir samfélag heimildarmyndagerð-
armanna undanfarin ár. „Mér hefur
alltaf þótt þetta sniðugt og skemmti-
legt framtak, að vera með þessa há-
tíð á Vestfjörðum,“ segir Hrafnhild-
ur um Skjaldborg. „Það færir okkur
nær landsbyggðinni. Þetta er
skemmtilegt fyrir samfélag okkar
því þegar manni er kúplað út úr
Reykjavík hefur maður fulla einbeit-
ingu, það er ekkert annað að þvælast
fyrir manni. Það gefur okkur tæki-
færi á að liggja yfir því sem er verið
að gera því þarna er verið að sýna
mjög athyglisverð verk í vinnslu og
svo afraksturinn á árinu.“ Það verð-
ur því mikill missir að hátíðin fari
ekki fram í ár vegna ástandsins.
Dropinn holar steininn
Um starf sitt segir Hrafnhildur:
„Ég virðist vera forfallinn heimild-
armyndagerðarmaður. Þetta er
náttúrulega algjör bilun. Ég held
það sé heimsmet að vera í 27 ár að
safna efni í eina mynd en að lokum
er uppskeran rík.“ Með þessu vísar
hún til þáttanna Svona fólk. „Þetta
er þolinmæðisverk. Maður ofhleður
sig dálítið af verkefnum og þessu
fylgir óreglulegur vinnutími og allt
það. En ætli ég vilji ekki bara hafa
það þannig,“ segir hún og hlær.
„Það sem brennur á mér er alltaf
að varpa ljósi á óréttlæti og hafa
þannig áhrif. Það er kannski það
sem hefur alltaf keyrt mig áfram.“
Hún nefnir sem dæmi myndir sínar
sem fjalli um samkynhneigð, sem sé
efniviður sem hún hafi alltaf heim-
sótt af og til í gegnum tíðina. „Ég er
heppin að því leyti að ég safnaði
heimildum um þessar stórkostlegu
breytingar sem urðu í íslensku sam-
félagi þessari réttindabaráttu
homma og lesbía. Þannig að þótt ég
hafi ekki verið beint að breyta sam-
félaginu með Svona fólk varpar það
ákveðnu ljósi á hvernig er hægt að
hafa áhrif á samfélag sitt. Dropinn
holar steininn. Það var ágætt að sjá
að það var hægt að breyta íslensku
samfélagi,“ segir Hrafnhildur að lok-
um.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kvikmyndagerð „Það sem brennur á mér er alltaf að varpa ljósi á óréttlæti og hafa þannig áhrif,“ segir Hrafn-
hildur Gunnarsdóttir, sem var valin heiðursgestur Skjaldborgar í ár. Hún vinnur að ýmsum spennandi verkefnum.
Ljósmynd/Sigurþór Gunnlaugsson
Tökur Hrafnhildur tekur upp myndefni í Gleðigöngunni árið 2008. Í heim-
ildarmyndinni Fjaðrafoki verður saga göngunnar hérlendis rakin.
Vill varpa ljósi á óréttlæti
 Hrafnhildur Gunnarsdóttir leggur lokahönd á heimildarmynd um Gleðigönguna  Leikstýrir
mynd um plötusnúðinn Andreu Jónsdóttur  „Ég virðist vera forfallinn heimildargerðarmaður“
Litríkt Páll Óskar í viðtali fyrir
myndina Fjaðrafok.
Opnunarhófi viðamikillar sýningar
í Listasafni Reykjavíkur í Hafnar-
húsi á verkum listamannatvíeykis-
ins Gilbert & George hefur verið af-
lýst en sýningin verður engu að
síður opnuð á fimmtudaginn, 6.
ágúst. Sýningin mun hún yfirtaka
Hafnarhúsið að undanskildum
tveimur sölum og standa yfir til 3.
janúar á næsta ári. Gilbert og
George hafa í yfir fimm áratugi
unnið einstök verk og haft mótandi
áhrif á myndlist samtímans.
Tvíeyki Gilbert og George.
Opnunarhófi í
Hafnarhúsi aflýst