Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1938, Blaðsíða 30

28
gömul kona, skrásett í nóvember. Hafði hún fengið lágan sótthita
og' verk í bakið, er lagði mjög upp í hnakkann og höfuðið. Varaði
þetta ástand í nokkra daga. Síðar fór að bera á því, að sjúklingur-
inn sá verr með öðru auganu. Ég áleit, að þetta mundi vera barna-
lömunarveiki, en sjúklingurinn, sem er lærð Ijósmóðir og hafði þar
að auki eitthvað fengizt við sjúkrahjúkrun, var á annarri skoðun.
Kom þar til töiuverðs ágreinings, sérstaklega með tilliti til sam-
göngubanns eða varúðar gegn öðrum heimilum. Síðar leitaði kona
þessi til augnlæknis í Reykjavík vegna sjóndreprunnar. Áleit augn-
læknirinn, að hér hefði verið um barnalömun að ræða. Samgöngu-
varúð var viðhöfð í viku tíma í þessum sjúkdómstilfellum öllum,
eftir getu.
Miðfj. Mænusóttarfaraldur kom upp seinni part sumars, og eru
skráð 51 tilfelli, fyrstu 3 tilfellin í ágúst, síðan nær veikin hámarki
í september og fer svo minnkandi til nýjárs. 1 stúlka um þrítugt dó
úr veilcinni á fjórða degi, fékk lömun á andardráttarvöðvum. Af
þeim, sem lifðu, var einn, sem lamaðist mikið — var mikið lamaður
á báðum fótum og í baki. 1 stúlka fékk lömun á upjihandlegg, og
4 stúlkur og 1 karlmaður fengu létta paresis af musc. quadriceps
femoris. Batnaði það í sunmm tilfellum fljótlega, eftir að sjúkling-
arnir voru komnir á fætur. í 1 tilfelli sá ég létta facialislömun, er
hvarf á nokkrum dögum. Allir þeir, sein lömuðust, voru fullorðnir
nema sá síðast nefndi. Allflest voru tiM'ellin afar væg, einkum í
börnum, en þó ekki væri um lömun að ræða, voru einkennin oftast
ótvíræð. Bar mest á höfuðverk, ujípköstum og stirðleika aftan í
hálsi eða baki. Einnig bar oft á angina, og virtist mér hún oft koma
eftir á. Mér fannst líka einkenna þessa angina, hve eitlar voru mikið
bólgnir utan á hálsi, þó að litlar breytingar væru innan í hálsinum,
og var þessi eitlabólga oft langvinn. Vafalaust hafa verið talsvert
fleiri tilfelli en þau, sem skráð voru, einkum áður en aðalfaraldur-
inn kom, og það löngu áður. Til marks um það vildi ég geta þess,
að snemma í apríl var mín vitjáð til 11 ára telpu úti á Vatnsnesi.
Hafði hún bólginn háls bæði utan og innan, og' áleit ég þar vera um
venjulega angina að ræða. Hún hafði einnig haft uppköst, að því
er mig minnir. Mér datt þá ekki nein mænuveiki í hug og athugaði
ekki, hvort nokkur stirðleiki væri aftan í hálsi eða baki, eða hvernig
reflexar væru. Systkini hennar höfðu þá haft svijiaðan sjúkdóm.
Teljnmni batnaði fljótlega, en var þó lengi að ná sér til fulls. Nokkru
eftir að mænuveikisfaraldurinn kom upp, hitti ég bóndann frá þess-
um sama bæ, og sagði hann mér, að rétt eftir að ég kom þar í apríl,
hefði hann veikzt af slæmsku í hálsi, en fór lasinn á fætur og í kaup-
stað. Reyndi þá talsvert á handleggina jiannig, að hann lyfti á hest
allþungri byrði með útréttum handleggjuin. Næsta dag er hann nær
afllaus í báðum upphandleggjunum. Hélt hann, að hann hefði að-
eins ofreynzt og leitaði ekki læknis. Litlu síðar fór að bera á atrofi í
upphandleggsvöðvum. Hann gat svo lítið unnið allt sumarið og ekki
matað sig öðruvísi eri lyfta undir olnbogann með hinni hendinni.
Er ég skoðaði hann seint í september, var allmikil atrofi í báðum
deltoidei og upphandleggsvöðvuin, og var hann þó farinn að ná sér